Nhiều thắc mắc
Trên cơ sở Đề án phát hành trái phiếu không thanh toán lãi định kỳ mà Bộ Tài chính phê duyệt mới đây, đại diện cho đơn vị được giao nhiệm vụ triển khai phát hành loại trái phiếu này là Kho bạc Nhà nước cho biết, trên cơ sở kết quả đánh giá (đang triển khai) mức độ sẵn sàng của NĐT cũng như hệ thống giao dịch, nhanh thì cuối tháng 12 này sẽ phát hành loại trái phiếu zero coupon, chậm thì sẽ triển khai vào đầu năm 2016.
Chính sách thuế với NĐT giao dịch trái phiếu zero coupon có gì khác với các loại trái phiếu hiện hành, liệu họ có được ưu đãi thuế khi mua bán, nắm giữ loại trái phiếu này, một số bất cập về thuế đối với giao dịch trái phiếu hiện tại có được khắc phục khi triển khai trái phiếu zero coupon...? Đây là những câu hỏi mà ĐTCK ghi nhận từ các thành viên thị trường trái phiếu đặt ra cho Bộ Tài chính.
Việc phát hành, nhận lãi và chuyển nhượng trái phiếu chính phủ (bao gồm trái phiếu zero coupon) không thuộc đối tượng chịu thuế giá trị gia tăng.
“Là mặt hàng mới, nên để khuyến khích NĐT tích cực tham gia giao dịch trái phiếu zero coupon, trong khả năng của mình, Bộ Tài chính cần thực hiện hoặc đề xuất cấp có thẩm quyền ban hành chính sách ưu đãi thuế cho NĐT. Nếu không, sản phẩm mới này sẽ khó hấp dẫn NĐT”, một thành viên Hiệp hội Thị trường trái phiếu Việt Nam nói.
Giải đáp từ Bộ Tài chính
Bộ Tài chính vừa giải đáp “cả gói” thắc mắc trên của giới đầu tư bằng việc ban hành Công văn 17949/BTC-CST hướng dẫn về thuế đối với trái phiếu zero coupon.
Theo đó, về thuế giá trị gia tăng, căn cứ quy định hiện hành, Bộ Tài chính hướng dẫn: việc phát hành, nhận lãi và chuyển nhượng trái phiếu chính phủ (bao gồm trái phiếu zero coupon) không thuộc đối tượng chịu thuế giá trị gia tăng.
Liên quan đến chính sách thuế thu nhập cá nhân, Bộ Tài chính khẳng định: thu nhập từ lãi trái phiếu zero coupon của cá nhân (gồm cả cá nhân cư trú và không cư trú) thuộc khoản thu nhập được miễn thuế.
Riêng thu nhập từ chuyển nhượng loại trái phiếu này khi đã được niêm yết trên Sở GDCK của các cá nhân (không phân biệt cư trú hay không cư trú) phải nộp thuế thu nhập cá nhân với thuế suất 0,1%/giá bán trái phiếu từng lần chuyển nhượng. Việc xác định giá chuyển nhượng trái phiếu thực hiện theo quy định tại Điều 16 Thông tư 92/2015/TT-BTC của Bộ Tài chính.
Đối với thắc mắc về thuế thu nhập doanh nghiệp, Bộ Tài chính giải đáp theo hai nhóm nội dung.
Thứ nhất là về lãi trái phiếu zero coupon. Trường hợp là các tổ chức được thành lập và hoạt động theo pháp luật Việt Nam, căn cứ Thông tư 78/2014/TT-BTC của Bộ Tài chính hướng dẫn thi hành Nghị định 218/2013/NĐ-CP của Chính phủ hướng dẫn thi hành Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp và Thông tư 200/2014/TT-BTC của Bộ Tài chính hướng dẫn chế độ kế toán doanh nghiệp, thì với khoản lãi trái phiếu chính phủ không thanh toán lãi định kỳ, doanh nghiệp thực hiện phân bổ tiền lãi nhận trước vào doanh thu của từng kỳ, thực hiện kê khai và nộp thuế thu nhập doanh nghiệp theo quy định.
Đối với tổ chức nước ngoài, căn cứ quy định tại Thông tư 103/2014/TT-BTC của Bộ Tài chính hướng dẫn thực hiện nghĩa vụ thuế áp dụng đối với tổ chức, cá nhân nước ngoài kinh doanh tại Việt Nam hoặc có thu nhập tại Việt Nam, tổ chức nước ngoài (nhà thầu nước ngoài) có thu nhập từ lãi trái phiếu, chiết khấu giá trái phiếu (trừ trái phiếu thuộc diện miễn thuế) thì áp dụng tỷ lệ thuế là 5% trên doanh thu tính thuế (toàn bộ tiền lãi nhận được).
Việc xác định doanh thu tính thuế thu nhập doanh nghiệp đối với trái phiếu zero coupon (kỳ hạn trên 1 năm) trong trường hợp tổ chức nước ngoài mua trái phiếu trên sàn và nắm giữ đến khi đáo hạn, thì áp dụng tương tự như xác định doanh thu tính thuế thu nhập doanh nghiệp đối với tín phiếu kho bạc được áp dụng đối với từng loại tín phiếu kho bạc do NĐT nắm giữ tại thời điểm tín phiếu đáo hạn quy định tại Thông tư 103/2014/TT-BTC. Thời điểm kê khai, nộp thuế nhà thầu đối với lãi trái phiếu chính phủ không thanh toán lãi định kỳ là khi bên Việt Nam thanh toán tiền cho nhà thầu nước ngoài.
Thứ hai là về thuế chuyển nhượng trái phiếu zero coupon. Đối với các tổ chức được thành lập và hoạt động theo pháp luật Việt Nam, thì kê khai, nộp thuế thu nhập doanh nghiệp đối với hoạt động chuyển nhượng chứng khoán như quy định hiện hành. Riêng với tổ chức nước ngoài, căn cứ quy định tại khoản 2 Điều 13 Thông tư 103/2014/TT-BTC, khi đối tượng này chuyển nhượng trái phiếu chính phủ không thanh toán lãi định kỳ được niêm yết trên Sở GDCK, thì áp dụng mức thuế 0,1% trên giá chuyển nhượng từng lần.
