Nhờ đó, ngành công nghiệp tiếp tục giữ vai trò động lực chủ đạo, đóng góp quan trọng vào mục tiêu tăng trưởng GRDP khoảng 8,5% mà tỉnh đã đặt ra cho năm 2025.
Theo thống kê, giá trị sản xuất công nghiệp của Thái Nguyên trong giai đoạn 2021-2025 duy trì mức tăng bình quân khoảng 8%/năm. Dự kiến đến cuối năm 2025, con số này sẽ vượt ngưỡng 1,1 đến 1,211 triệu tỷ đồng, cho thấy cả quy mô và chiều sâu của quá trình công nghiệp hóa đang diễn ra mạnh mẽ. Đáng chú ý, khu vực có vốn đầu tư nước ngoài (FDI) tiếp tục chiếm vị trí áp đảo, đóng góp hơn 90% giá trị sản xuất công nghiệp, với các doanh nghiệp lớn như Samsung, Mani Hà Nội giữ vai trò hạt nhân.
Trong 8 tháng đầu năm, doanh thu xuất khẩu từ các khu công nghiệp của tỉnh đạt trên 21 tỷ USD, tăng hơn 7% so với cùng kỳ năm 2024. Những khu công nghiệp như Yên Bình, Điềm Thụy, Sông Công I, II, Nam Phổ Yên, Thanh Bình… tiếp tục hoạt động hiệu quả, thu hút nhiều doanh nghiệp lớn trong và ngoài nước, tạo sức lan tỏa mạnh mẽ cho toàn nền kinh tế. Những con số này cho thấy, sản xuất công nghiệp không những duy trì được đà tăng trưởng qua các năm khó khăn mà còn có dấu hiệu bứt phá rõ hơn trong năm 2025.
Những kết quả ấn tượng này đến từ tổ hợp các nhân tố mang tính nền tảng, bao gồm thu hút FDI hiệu quả, hạ tầng công nghiệp được đầu tư đồng bộ, chính sách đầu tư thông thoáng, và vị thế địa lý chiến lược. Trong đó, Samsung tại KCN Yên Bình không chỉ là nhà đầu tư lớn mà còn là “nam châm” thu hút hàng loạt doanh nghiệp vệ tinh, tạo chuỗi liên kết sản xuất quy mô lớn. Các doanh nghiệp như Mani Hà Nội cũng liên tục mở rộng quy mô đầu tư, tăng công suất sản xuất, góp phần gia tăng giá trị công nghiệp và xuất khẩu cho tỉnh.
Về hạ tầng, Thái Nguyên đã quy hoạch 11 khu công nghiệp và một khu công nghệ thông tin tập trung, với hàng chục cụm công nghiệp đang hoạt động hoặc chuẩn bị triển khai. Cùng với đó là sự chú trọng đầu tư đồng bộ hệ thống giao thông, cấp điện, cấp nước, logistics… giúp nâng cao tính kết nối và sức hút đầu tư.
Chính quyền tỉnh cũng thể hiện vai trò đồng hành tích cực khi cải cách hành chính, minh bạch hóa môi trường đầu tư, và xây dựng chiến lược phát triển công nghiệp công nghệ cao, công nghiệp hỗ trợ và sản xuất xanh. Vị trí địa lý gần Hà Nội và các đầu mối giao thông quốc gia càng củng cố thêm lợi thế cạnh tranh cho Thái Nguyên trên bản đồ đầu tư công nghiệp của Việt Nam.
Với những nhân tố trên, sản xuất công nghiệp đang không chỉ đóng vai trò kinh tế mà còn là trung tâm của chiến lược tăng trưởng. Công nghiệp chiếm tỷ lệ lớn trong cơ cấu GRDP của tỉnh, đóng góp phần chính cho mục tiêu 8,5%. Với giá trị sản xuất công nghiệp vượt ngưỡng 1,1-1,211 nghìn tỷ đồng, nếu duy trì đà tăng khoảng 8% hoặc hơn, chắc chắn sẽ kéo GRDP cả tỉnh tiến sát hoặc vượt mục tiêu.
Sản xuất công nghiệp là nền tảng cho xuất khẩu và thu ngân sách. Hoạt động sản xuất lớn kéo theo xuất khẩu mạnh, từ không chỉ doanh nghiệp FDI mà dần có sự đóng góp của doanh nghiệp trong nước, giúp thu ngân sách và cải thiện cán cân thương mại địa phương. Doanh thu xuất khẩu của các khu công nghiệp 8 tháng đạt trên 21 tỷ USD, chứng tỏ sức mạnh ngoại thương.
Ngoài ra, sản xuất công nghiệp còn góp phần lan tỏa tới các ngành liên quan. Khi công nghiệp phát triển, nhu cầu dịch vụ, thương mại, logistics, hạ tầng đô thị, nhà ở công nhân cũng tăng mạnh, tạo chuỗi giá trị và góp phần vào tăng trưởng tổng thể.
Tuy nhiên, bên cạnh các kết quả đạt được, tỉnh vẫn đang đối mặt với không ít thách thức. Đầu tiên là sự phụ thuộc quá lớn vào khu vực FDI, chiếm hơn 90% giá trị sản xuất công nghiệp. Điều này tiềm ẩn rủi ro nếu có biến động từ chuỗi cung ứng quốc tế hoặc thay đổi chính sách từ các tập đoàn lớn. Thứ hai, doanh nghiệp nội địa tuy có phát triển nhưng còn chiếm tỷ trọng nhỏ, chủ yếu vẫn dừng lại ở vai trò gia công, công nghiệp hỗ trợ còn yếu và thiếu khả năng tham gia sâu vào chuỗi giá trị toàn cầu.
Một thách thức đáng lưu ý khác là vấn đề môi trường và phát triển bền vững. Quá trình công nghiệp hóa mạnh mẽ đặt ra yêu cầu ngày càng cao về xử lý nước thải, chất thải rắn, tiêu chuẩn công nghệ xanh. Bên cạnh đó, nguồn nhân lực chất lượng cao, đặc biệt trong các lĩnh vực như tự động hóa, vi mạch, điều khiển số vẫn chưa đáp ứng đủ nhu cầu phát triển nhanh của các doanh nghiệp công nghệ cao.
Để đảm bảo sản xuất công nghiệp tiếp tục là động lực chủ đạo và giúp Thái Nguyên hoàn thành mục tiêu tăng trưởng GRDP 8,5% trong năm 2025, cần có những giải pháp mạnh mẽ, đồng bộ và lâu dài. Trước hết, phải tập trung phát triển doanh nghiệp nội địa, đặc biệt trong lĩnh vực công nghiệp hỗ trợ. Việc hỗ trợ vốn, công nghệ và đào tạo kỹ năng sẽ giúp nâng cao năng lực cạnh tranh, đồng thời tăng tỷ lệ nội địa hóa, giảm phụ thuộc vào FDI.
Tiếp theo, đầu tư hạ tầng công nghiệp cần đi đôi với tính bền vững. Các khu công nghiệp mới phải được quy hoạch theo mô hình xanh - thông minh, có hệ thống xử lý nước thải, chất thải đạt chuẩn quốc tế. Cùng với đó là chính sách thu hút FDI có chọn lọc, ưu tiên các dự án công nghệ cao, công nghiệp hỗ trợ, không tiêu tốn năng lượng và gây ô nhiễm môi trường.
Nguồn nhân lực là yếu tố không thể thiếu trong giai đoạn chuyển đổi này. Thái Nguyên cần tăng cường hợp tác giữa nhà trường và doanh nghiệp, xây dựng chương trình đào tạo theo nhu cầu thực tế, đặc biệt trong các ngành công nghệ cao, điện tử, kỹ thuật số. Song song, tỉnh nên đẩy mạnh các chương trình đào tạo lại và nâng cao kỹ năng cho lao động đang làm việc trong các khu công nghiệp.
Một hướng đi nữa là đa dạng hóa thị trường xuất khẩu và thúc đẩy sản phẩm “Make in Thái Nguyên”. Không chỉ phụ thuộc vào sản phẩm của doanh nghiệp FDI, tỉnh cần khuyến khích doanh nghiệp trong nước sản xuất các sản phẩm công nghiệp nhẹ, chế biến chế tạo có giá trị gia tăng cao. Việc mở rộng thị trường xuất khẩu, tận dụng các hiệp định thương mại tự do sẽ giúp nâng cao vị thế hàng hóa của Thái Nguyên trên thị trường quốc tế.
Cuối cùng, chuyển đổi số và ứng dụng công nghệ cao phải trở thành chiến lược xuyên suốt. Việc số hóa quy trình sản xuất, quản lý chuỗi cung ứng, và kết nối thông minh giữa doanh nghiệp, chính quyền và người lao động sẽ giúp tăng năng suất, giảm chi phí, đồng thời đảm bảo sự phát triển bền vững trong dài hạn.
Rõ ràng, sản xuất công nghiệp đang giữ vai trò then chốt trong chiến lược phát triển kinh tế của Thái Nguyên năm 2025. Với đà tăng trưởng ổn định, sự dẫn dắt của khu vực FDI, và các chính sách phát triển đồng bộ, tỉnh hoàn toàn có cơ sở để đạt, thậm chí vượt mục tiêu tăng trưởng GRDP cả năm. Nếu các giải pháp nêu trên được triển khai hiệu quả trong những tháng cuối năm, sản xuất công nghiệp không chỉ là “động cơ” tăng trưởng mà còn là nền tảng cho sự phát triển bền vững của Thái Nguyên trong giai đoạn tới.