QE châu Âu: Triển vọng thật hay trò chơi ảo?

(ĐTCK) Khi ông Ben Bernanke tung ra gói nới lỏng định lượng (QE) của Mỹ hồi cuối năm 2008, vị chủ tịch Quỹ Dự trữ Liên bang (Fed) này đã “ném que diêm vào thùng pháo hoa”, khiến giá cổ phiếu toàn cầu thi nhau tăng sau đó.
QE châu Âu: Triển vọng thật hay trò chơi ảo?

Nhưng châu Âu lục địa (trừ Anh) sẽ không bao giờ làm được như vậy. Hơn 5 năm sau động thái của Fed, Ngân hàng Trung ương châu Âu (ECB) cũng mon men tìm đến QE với hy vọng có thể dùng nó để chống lại mối đe dọa giảm phát.

Các thị trường trái phiếu và cổ phiếu đã tính trước mọi thông báo của Ngân hàng nên rất có thể sẽ điều chỉnh nếu ông Mario Draghi, Chủ tịch ECB, gây thất vọng. Và nếu tác động của gói QE đối với các nền kinh tế phụ thuộc vào việc thúc đẩy niềm tin nhà đầu tư thì phiên bản châu Âu của gói kích thích này có thể sẽ ít tác dụng hơn kỳ vọng.

ECB có thể thậm chí không… bật que diêm. Đó là suy đoán của một bộ phận các chiến lược gia thị trường. Họ cho rằng, ông Draghi có thể đang lừa phỉnh - mặc dù tất cả đều phục sự bạo gan của ông. Chủ tịch ECB là một bậc thầy về poker. Hồi tháng 7/2012, ông đã ngăn chặn được một cú đổ vỡ của khu vực đồng euro bằng cách cam kết “sẽ làm tất cả” để bảo vệ sự toàn vẹn của khu vực. Nhưng rốt cuộc, ông đã không tiêu lấy một xu.

Mua tưởng tượng

Giờ đây, các nhà hoạch định chính sách của ECB đang ngày càng đề cập nhiều đến gói QE. Tại Washington đầu tháng này, Benoît Cœuré, thành viên Ban lãnh đạo của Ngân hàng, đã thảo luận chi tiết với các đồng nghiệp Mỹ về những loại tài sản mà ECB có thể mua. Không ít nhà ngân hàng và nhà đầu tư hoài nghi về một trò lừa tinh vi: rằng ECB đang cố gắng tạo tin đồn về sự giảm giá của đồng euro bằng cách vẽ ra một gói QE trong tưởng tượng. Ít nhất thì điều đó cũng có thể diễn ra trong nhiều tháng trước khi một gói QE thật được triển khai.

Một vấn đề lớn là, ECB sẽ về trễ trong trò chơi này. Gói QE đã xui khiến các ngân hàng trung ương đấu trí lẫn nhau trong một cuộc đua hạ giá đồng tiền - trong khi đó Fed và Ngân hàng Trung ương Nhật đang có lợi thế triển khai trước.

Ông Draghi có thể sẽ nói thẳng là lấy một đồng euro yếu hơn làm mục tiêu chính sách. Tuy nhiên, rất khó để hình dung việc ông thổi phồng được giá cổ phiếu là một thành tích của Ngân hàng Trung ương, như đã xảy ra ở bờ bên kia Đại Tây Dương. Châu Âu lục địa không có cùng văn hóa cổ phiếu như ở Mỹ.

Quan trọng hơn, gói QE eurozone đến ở một điểm khác trong chu kỳ của thị trường. Phiên bản Mỹ được tung ra khi giá cổ phiếu gần với các mức thấp trong khủng hoảng. Còn hành động mua tài sản của Ngân hàng Trung ương Nhật đến sau hàng thập kỷ của những chính sách sai lầm.

Trong khi đó, sự ra mắt gói QE của ECB sẽ thiếu đi kịch tính. “Chứng khoán châu Âu không có cùng mức độ định giá thấp - hay lo lắng và sợ hãi”, Andrew Parry, Giám đốc điều hành của Hermes Sourcecap nói. Các cổ phiếu blue-chip của eurozone đã tăng 75% từ mức thấp của năm 2009.

Tuy nhiên, bằng cách hạ lãi suất dài hạn và khuyến khích đầu tư rủi ro, QE sẽ có ảnh hưởng tích cực đến các thị trường châu Âu. Các cổ phiếu sẽ được lợi từ sự kỳ vọng vào tăng trưởng kinh tế. “Các nhà đầu tư toàn cầu vẫn cảm thấy châu Âu không nhận được nhiều sự hỗ trợ từ ECB. Vì vậy, gói QE sẽ có tác dụng”, Emmanuel Cau, chiến lược gia thị trường cổ phiếu của JPMorgan, nói.

Lo sợ của Ngân hàng Trung ương Đức

Các thị trường nợ sẽ hưởng lợi trực tiếp từ gói QE. Một phần bởi sự phản đối của Ngân hàng Trung ương Đức với bất kỳ dấu hiệu “tài trợ tiền tệ” nào - ngân hàng trung ương tài trợ cho chính phủ - và phần khác do mục tiêu của ECB là thúc đẩy cho vay đối với các doanh nghiệp Nam Âu nhằm tạo việc làm, nên hoạt động mua tài sản của Ngân hàng sẽ được tập trung vào các khoảng nợ ngân hàng.

Nhưng hầu hết các chiến lược gia thị trường nợ cho rằng, để có một quy mô hiệu quả, QE eurozone cũng phải bao gồm cả các trái phiếu chính phủ.

Điều đó có thể giúp lợi suất trái phiếu hạ thấp hơn, mặc dù chúng đã giảm đáng kể trong năm nay và kinh nghiệm từ Mỹ và Nhật Bản cho thấy, có rất nhiều chuyển động của thị trường đến trước khi gói QE được thực thi. Chi phí đi vay thấp hơn của chính phủ sẽ chuyển thành lãi suất thấp hơn cho các doanh nghiệp và người tiêu dùng, đẩy giá cổ phiếu tăng. Song thị trường cổ phiếu sau công bố gói QE eurozone có thể sẽ chẳng nhích lên là bao. Nhưng có thể ECB sẽ hỏi rằng: nếu thế thật thì cũng có gì mà phải lo?

Quang Huy (Theo báo chí nước ngoài)

Tin liên quan

Tin cùng chuyên mục