Chủ tịch Fed, Ben Bernanke liệu đã nghĩ ra chính sách cho phần còn lại của năm 2011?
Hôm nay, các quan chức của Fed được kỳ vọng sẽ ra tín hiệu về kế hoạch kết thúc (dự kiến trong tháng 6) chiến dịch gây tranh cãi: mua 600 tỷ USD trái phiếu kho bạc để kích thích nền kinh tế, thường được gọi tắt là gói QE2. Đó cũng sẽ là cột mốc trong lịch sử các nỗ lực kích thích tăng trưởng kinh tế của ngân hàng trung ương Mỹ.
Trong khi các nhà phân tích và nhà đầu tư tranh luận về việc liệu sự kết thúc nỗ lực mua trái phiếu của Fed có tác động nghiêm trọng tới thị trường tài chính hay không, thì cơ quan này lại đang suy tính xem khi nào và bằng cách nào sẽ bắt đầu rút lượng tín dụng đã được bơm vào nền kinh tế suốt thời kỳ trong và sau cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu.
Hầu hết các quan chức của Fed cũng như nhiều nhà kinh tế và nhà đầu tư đều nghĩ sự kết thúc gói nới lỏng định lượng lần 2 sẽ trôi qua mà không gây ra bất cứ xáo trộn đáng kể nào đối với các thị trường và nền kinh tế.
Laurence Kantor, Trưởng Bộ phận nghiên cứu của Barclays Capital, cho rằng, các thị trường đã phản ánh thông tin Fed sẽ dừng mua trái phiếu và sẽ tiến hành cơ cấu lại danh mục đầu tư vào một lúc nào đó. Hiện tại, danh mục của các nhà đầu tư gồm hơn 2.000 tỷ USD chứng khoán, trong đó có cả trái phiếu kho bạc và các khoản nợ có thế chấp.
Nhiều người tin rằng, lãi suất thấp như hiện nay sẽ khiến các nhà đầu tư giữ xu hướng nắm giữ các tài sản đem lại lợi tức cao hơn so với trái phiếu chính phủ, đẩy giá cổ phiếu, hàng hoá và các tài sản rủi ro hơn khác lên cao. Nhưng phản ứng của thị trường là không thể đoán chắc. Một vài nhà đầu tư lớn lo lắng rằng, lãi suất sẽ tăng khi Fed dừng mua trái phiếu (tính từ khi bắt đầu hồi tháng 11/2009, đã chiếm tới 85% tổng nợ của Mỹ đối với Kho bạc). Khi đó, các thị trường chắc chắn sẽ cảm nhận được điều này.
"Khi QE2 kết thúc trong tháng 6, về cơ bản, 1.500 tỷ USD giá trị cung tiền mỗi năm sẽ biến mất", William Gross, người quản lý danh mục 1.200 tỷ USD của Pacific Investment Management Co nói và nhấn mạnh, đó sẽ là một sự kiện lớn. Khi các nhà đầu tư điều chinh danh mục theo tình hình mới, việc kết thúc chiến dịch mua trái phiếu có thể đồng nghĩa với một sự kết thúc của quá trình tăng giá cổ phiếu, hàng hóa và các tài sản rủi ro, mở đầu một chu kỳ điều chỉnh mới.
Các quan chức của Fed, mặc dù hầu như chắc chắn sẽ thảo luận về yêu cầu và thời gian của cái mà họ gọi là "chiến lược rút lui" tại cuộc họp hai ngày diễn ra trong tuần này, không được kỳ vọng sẽ đưa ra định hướng nào trong báo cáo kết thúc cuộc họp hay trong cuộc họp báo mà Chủ tịch Fed, Ben Bernanke sẽ chủ trì vào chiều thứ Tư. Căn cứ để xác định thời gian Fed sẽ rút lui chương trình QE2 là sức khỏe của nền kinh tế Mỹ và mức độ lạm phát. Fed cho rằng thất nghiệp vẫn còn cao và lạm phát còn thấp, song cả hai hiện vẫn chưa chắc chắn.
Các nhà dự báo kinh tế cho rằng, Phòng Thương mại của Mỹ, trong thứ Sáu này, sẽ báo cáo con số tăng trưởng kinh tế Mỹ quý I thấp hơn 2%. Hầu hết đều đổ lỗi cho thời tiết xấu, chi phí năng lượng cao hơn và ảnh hưởng của động đất và sóng thần Nhật Bản là nguyên nhân khiến tăng trưởng chậm như vậy, đồng thời dự báo tăng trưởng kinh tế Mỹ sẽ bật lên mức 3% trong thời gian còn lại của năm nay.
Lạm phát, trong khi đó, đang chịu áp lực bởi sự tăng giá hàng hóa. Các quan chức cấp cao của Fed cho rằng, điều này chỉ là nhất thời. Nhưng nếu nó vẫn tiếp diễn, hoặc nếu xã hội kỳ vọng lạm phát còn tăng, sự kiên nhẫn của Fed có thể sẽ được kiểm nghiệm.
Hôm nay, Fed sẽ công bố các dự báo kinh tế mới nhất của mình, có thể là lạm phát cao hơn và xu hướng giảm nhẹ tăng trưởng của năm 2011; triển vọng năm 2012 có lẽ không thay đổi.
Một số quan chức của Fed đã sẵn sàng thắt chặt tín dụng bằng cách tăng lãi suất ngắn hạn hoặc bán bớt chứng khoán trong danh mục của Fed. Nhưng Bernanke và các cộng sự gần gũi nhất là Janet Yellen and William Dudley (Chủ tịch Fed chi nhánh New York và Phó chủ tịch Ủy ban Thị trường mở của Fed- cơ quan ra các quyết định về lãi suất chính) lại tỏ ra không vội vã. Các thị trường thì đang dự đoán rằng Fed sẽ thắt chặt tín dụng vào cuối năm nay hoặc đầu năm sau, hay nói cách khác, nền kinh tế vẫn được hưởng tín dụng giá rẻ, điều đã tiếp sức cho thị trường cổ phiếu thời gian gần đây.
Theo nhiều quan chức Fed, gói QE2 đã hầu như hoàn thành sứ mệnh của nó: xua đi mối nguy giảm phát và hướng nhà đầu tư vào các cổ phiếu và tài sản rủi ro thay vì trái phiếu chính phủ, giúp tăng giá trị tài sản ròng của các nhà đầu tư cổ phiếu và cổ vũ hoạt động kinh doanh. Ngoài ra, mặc dù Fed không nói ra, nhưng các nỗ lực của cơ quan này cũng đã làm cho giá đồng USD giảm xuống, qua đó giúp cải thiện xuất khẩu của Mỹ.
Tuy nhiên, cũng có ý kiến cho rằng, chính hành động của Fed đã đẩy giá hàng hóa lên cao như hiện nay, tạo áp lực lên lạm phát. Fed có thể sẽ tăng lãi suất để xả bớt áp lực này, nhưng hiện tại, đó chỉ là phỏng đoán, còn cụ thể thế nào, phải chờ lời nói của Bernanke sau cuộc họp của Fed tới đây.
