Trước khi Trương Mỹ Lan bị bắt, Công ty Viva Land được giới thiệu là đơn vị phát triển “siêu dự án” One Central HCM (tại TP.HCM). Sau khi vụ án Vạn Thịnh Phát bị khởi tố, Viva Land đã âm thầm biến mất.
Bài 3: Manh mối 147 triệu USD
147 triệu USD mà Trương Mỹ Lan, thông qua Công ty Viva Land, đã bỏ ra để mua cổ phần nhằm sở hữu Dự án Khu đô thị - Khu tái định cư Sing Việt, được Tòa án yêu cầu xác minh nguồn gốc có phải từ “rút ruột” Ngân hàng SCB hay không. Ở dự án treo hàng chục năm này, lại đang có cuộc “đấu” giành quyền sở hữu giữa nhóm “bà trùm” với một doanh nghiệp đã ký hợp đồng mua với giá 170 triệu USD.
Dấu vết dòng tiền
Như Báo Đầu tư đã phản ánh, Dự án Khu đô thị - Khu tái định cư Sing Việt (huyện Bình Chánh, TP.HCM) do Công ty TNHH Đô thị Sing Việt (Công ty Sing Việt) làm chủ đầu tư. Nhưng thực chất, Công ty Amaland Pte.Ltd tại Singapore (Công ty Amaland) mới là chủ Dự án, bởi doanh nghiệp này sở hữu 100% cổ phần tại Công ty Sing Việt.
Trương Mỹ Lan đã dùng 147 triệu USD, thông qua Công ty Viva Land, mua 100% cổ phần của các cổ đông sở hữu Công ty Amaland để sở hữu dự án này.
Sau đó, theo chỉ định của Trương Mỹ Lan, Công ty Amaland ủy quyền cho 3 cá nhân nắm giữ 100% vốn góp tại Công ty Sing Việt, gồm Trịnh Quang Công (nắm giữ 50% vốn góp), Nguyễn Thanh Tùng (nắm giữ 25% vốn góp) và Cổ Thị Thanh Liêm (nắm giữ 25% vốn góp).
Tháng 9/2023 (tức gần 1 năm sau khi Trương Mỹ Lan bị bắt), Chu Duyệt Phấn (con gái Trương Mỹ Lan) liên hệ với luật sư Chiu Bing Keung Kenneth để làm thủ tục và nộp hồ sơ tại cơ quan chức năng Singapore để chuyển nhượng hơn 97% cổ phần tại Công ty Amaland cho Chu Duyệt Phấn. Tuy nhiên, phía Singapore từ chối, vì nắm được thông tin Trương Mỹ Lan và chồng là Chu Lập Cơ bị khởi tố điều tra.
Hội đồng Xét xử đại án Vạn Thịnh Phát giai đoạn I đã yêu cầu cơ quan công an xác minh 147 triệu USD mà bà Lan dùng để mua cổ phần của các cổ đông sở hữu Công ty Amaland có phải từ “rút ruột” Ngân hàng TMCP Sài Gòn (SCB) hay không, để thu hồi đảm bảo bồi thường thiệt hại khi xét xử đại án Vạn Thịnh Phát giai đoạn II.
Tại phiên xét xử đại án Vạn Thịnh Phát giai đoạn II mới đây, lời khai của các bên liên quan đã “vén màn” về Công ty Viva Land.
Cụ thể, đại diện Công ty cổ phần Tập đoàn TTD Capital (TTD Capital) trình bày rằng, doanh nghiệp này được “nhóm công ty ở Singapore của Công ty Viva Land thuộc Vạn Thịnh Phát” ủy quyền cho tham gia điều hành Dự án và sẽ nộp 147 triệu USD để khắc phục hậu quả của vụ án xảy ra tại Vạn Thịnh Phát.
Còn Trương Mỹ Lan, khi được Tòa hỏi “liệu 100% vốn góp tại Công ty Sing Việt có phải là của bị cáo và người thân của bị cáo hay không”, thì lập tức khẳng định rằng, hoàn toàn có vốn đầu tư từ Singapore.
Bà Lan còn nói, nhóm công ty của mình tại Singapore “đã ủy quyền cho TTD Capital tham gia điều hành Dự án” và cam kết, Capital TTD sẽ nộp 147 triệu USD để khắc phục hậu quả vụ án.
Theo hồ sơ mà phóng viên Báo Đầu tư thu thập được, những nội dung trình bày nói trên liên quan tới Công ty Viva Land ở Singapore. Xác minh của cơ quan công an Việt Nam cho thấy, Công ty Viva Land ở Singapore do một nhóm nhà đầu tư các nước sở hữu cổ phần, trong đó có ông Chu Lập Cơ.
Theo Mingtiandi (trang thông tin truyền thông độc lập về bất động sản châu Á), sau khi bà Lan bị bắt, tháng 3/2023, Công ty Viva Land ở Singapore bán tòa nhà văn phòng số 39 - đường Robinson do mình sở hữu (đứng tên) với giá 300 triệu USD.
Tới tháng 11/2023, Công ty Viva Land lại bán tiếp Khách sạn Telegrap nằm kế tòa nhà số 39 - đường Robinson tại Singapore với giá khoảng 125 - 133 triệu USD.
Cơ quan công an Việt Nam xác minh, cả 2 tài sản trên đang thế chấp tại một ngân hàng của Singapore.
Từ các dữ liệu về việc chi 147 triệu USD thông qua Công ty Viva Land mua cổ phần của Công ty Amaland ở Singapore; Công ty Viva Land ở Singapore có cổ phần của chồng bà Lan và cuộc “bán tháo” tài sản sau khi Trương Mỹ Lan bị bắt; vốn mua cổ phần sở hữu Khu đô thị - Khu tái định cư Sing Việt hoàn toàn từ Singapore; thông tin về nhóm công ty ở Singapore; Viva Land thuộc Vạn Thịnh Phát, nghi vấn được đặt ra là: có hay không dòng tiền từ Trương Mỹ Lan chuyển cho cổ đông Công ty Viva Land, cũng là chồng bà Lan - ông Chu Lập Cơ, để mua các bất động sản, cổ phần...?
Chủ thương vụ 170 triệu USD rơi vào thế bất lợi
Liên quan Dự án Khu đô thị - Khu tái định cư Sing Việt, trước khi bán cho Trương Mỹ Lan, ngày 5/4/2020, Công ty Amaland đã ký hợp đồng Hợp đồng chuyển nhượng vốn góp tại Công ty Sing Việt cho Công ty cổ phần Đầu tư Singapore - Việt Nam (SVIC) với giá 170 triệu USD.
SVIC đã chuyển đặt cọc 16,5 triệu USD và 2 lần chuyển tổng cộng 100 triệu USD vào ngân hàng trung gian để tiến hành thanh toán. Tuy nhiên, sau đó, 2 bên phát sinh tranh chấp, nên thỏa thuận bất thành.
Theo nguồn tin của phóng viên Báo Đầu tư, trong quá trình thực hiện hợp đồng, cho rằng SIVC đã vi phạm thời hạn chuyển tiền ký quỹ và không cung cấp hồ sơ, chứng từ và không phối hợp thực hiện các công việc liên quan để thay đổi loại hình Công ty Sing Việt, nên Công ty Amaland căn cứ Hợp đồng, khởi kiện SIVC ra Trung tâm Trọng tài quốc tế Singapore.
Ở chiều ngược lại, ngày 29/4/2022, SIVC nộp đơn khởi kiện Công ty Amaland tại Tòa án Nhân dân TP.HCM và được thụ lý vụ án vào ngày 6/5/2022.
Khi hay tin này, Công ty Amaland gửi văn bản kiến nghị Tòa án Nhân dân TP.HCM đình chỉ vụ án, vì các bên đã thảo thuận, thống nhất lựa chọn Trọng tài Thương mại quốc tế Singapore giải quyết tranh chấp; đây là tranh chấp thương mại liên quan đến chuyển nhượng phần vốn góp và tranh chấp đã được Trọng tài Singapore tiếp nhận, thụ lý từ ngày 21/10/2021.
Tại phiên xét xử đại án Vạn Thịnh Phát giai đoạn II, chủ thương vụ 170 triệu USD là SVIC bất ngờ khi có sự xuất hiện của TTD Capital với công bố: TTD Cappital được nhóm công ty ở Singapore của Công ty Viva Land thuộc Vạn Thịnh Phát ủy quyền tham gia điều hành Dự án và sẽ nộp 147 triệu USD để khắc phục hậu quả của vụ án.
SVIC rơi thế bị động hơn, khi tại Tòa, đại diện Công ty Sing Việt thông tin rằng, tháng 9/2024, Trung tâm Trọng tài quốc tế Singapore đã ra phán quyết ủng hộ việc hủy hợp đồng của Amaland.
Từ nguồn tin của phóng viên Báo Đầu tư, phán quyết của Trung tâm Trọng tài quốc tế Singapore thể hiện, hợp đồng chuyển nhượng phần vốn góp đã được Công ty Amaland chấm dứt hợp pháp và có quyền giữ lại 16,5 triệu USD mà SIVC đã đặt cọc.
Đại diện Công ty Sing Việt còn thông tin, ngày 24/9/2024, Tòa án Nhân dân TP.HCM quyết định đình chỉ, hủy bỏ vụ kiện của SVIC đối với Công ty Amaland, do đã có phán quyết của Trung tâm Trọng tài quốc tế Singapore.
Trước thông tin này, đại diện SVIC nói, chưa nhận được kết quả giải quyết này và “xin sẵn sàng nộp số tiền còn lại là 153 triệu USD khắc phục hậu quả vụ án để tiếp tục thực hiện Dự án”.
Chỉ người dân là khốn đốn
Trong khi các bên “sẵn sàng nộp” hơn trăm triệu USD, thì người dân sinh sống trong vùng Dự án Khu đô thị - Khu tái định cư Sing Việt lại khốn khổ trăm bề.
Dự án này có chủ trương quy hoạch từ năm 1997, có tổng diện tích gần 400 ha, tổng mức đầu tư hơn 1.000 tỷ đồng, đã được cấp giấy chứng nhận đầu tư, phê duyệt quy hoạch chi tiết tỷ lệ 1/2.000.
Tiếng là “dự án 100% vốn của nước ngoài”, với viễn cảnh là một khu đô thị hiện đại, gồm nhiều chức năng như khu du lịch, khách sạn, biệt thự, công viên giải trí, khu liên hợp thể thao…, nhưng đến nay, sau 27 năm, Dự án chỉ mới đền bù giải phóng mặt bằng Khu tái định cư (hơn 63,8 ha), còn Khu đô thị (hơn 331 ha) thì chưa đền bù, giải phóng mặt bằng xong. Cả 2 khu này chưa được triển khai xây dựng, do chưa được cấp giấy phép xây dựng.
Khốn khổ trăm bề khi sống trong vùng Dự án Khu đô thị - Khu tái định cư Sing Việt, vì không được xây dựng, cải tạo nhà cửa, cuộc sống tạm bợ, khó khăn, cũng không được sang nhượng, thế chấp nhà đất để vay vốn…, người dân liên tục gửi kiến nghị tới Đoàn đại biểu Quốc hội TP.HCM.
Nhiều cử tri mong đại biểu Quốc hội làm rõ, Dự án Khu đô thị - Khu tái định cư Sing Việt đã được chuyển nhượng ra sao, tại sao đến nay chưa thực hiện, Dự án có thực hiện nữa hay không. Nếu thực hiện, thì phải làm nhanh, đảm bảo quyền lợi cho người dân. Nếu không, cũng phải trả lại quyền lợi cho dân.
Các cơ quan chức năng hiện cũng chỉ biết… ghi nhận, tiếp thu ý kiến người dân.
NGƯỜI CÓ QUYỀN LỢI, NGHĨA VỤ LIÊN QUAN CÓ QUYỀN KHÁNG CÁO
Theo luật sư Nguyễn Minh Thuận, Giám đốc Công ty Luật Hợp danh Sài Gòn Việt Nam, trong vụ việc tranh chấp cổ phần sở hữu Dự án Khu đô thị - Khu tái định cư Sing Việt, tại phiên xét xử đại án Vạn Thịnh Phát giai đoạn II, Công ty cổ phần Đầu tư Singapore - Việt Nam (SVIC) là người có quyền lợi và nghĩa vụ liên quan. Trong trường hợp phán xử của tòa không đảm bảo quyền lợi, thì SVIC có quyền kháng cáo theo Điều 331, Bộ luật Tố tụng hình sự năm 2015.
“Người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan đến vụ án, người đại diện của họ có quyền kháng cáo phần bản án hoặc quyết định có liên quan đến quyền lợi, nghĩa vụ của họ”, luật sư Thuận nói.
(Còn tiếp)
