Phó thống đốc NHNN Đào Minh Tú
Tại Hội nghị về công tác tín dụng và triển khai Thông tư 02/2023TT-NHNN tổ chức chiều ngày 24/4, một trong các vấn đề lớn Phó thống đốc Đào Minh Tú yêu cầu nhiều ngân hàng giải trình là việc giữ lãi suất cho vay ở mức cao trội hơn hẳn so với mức chung. Theo ông, trong khi mặt bằng chung đang ở mức 9-10%, có những ngân hàng để lãi suất cho vay “vống” lên 14%.
Lãnh đạo một ngân hàng đang yết lãi suất cho vay cao giải thích, nguồn tiền huy động chủ yếu từ dân cư, kỳ hạn dài nên mặt bằng đầu vào cao. Lãi suất đầu ra phải cao để đảm bảo hoạt động. Tuy nhiên, Phó thống đốc cho rằng thông tin giải trình trên vẫn chưa lý giải được vì sao mức lãi suất cho vay cao hơn mặt bằng chung.
Phó thống đốc Đào Minh Tú đã yêu cầu cơ quan thanh tra NHNN phải để mắt với những ngân hàng thế này. Cụ thể, với trường hợp của ngân hàng trên, ông Tú ra thời hạn một tuần yêu cầu Ngân hàng nhà nước chi nhánh tỉnh nơi ngân hàng đặt trụ sở báo cáo về thực trạng và lý do lãi suất cao trội lên so với mặt bằng chung.
Một số ngân hàng khác nêu lý do từ tính chất đặc thù của phân khúc khách hàng (tập trung mảng tín chấp, cho vay tiêu dùng có rủi ro cao hơn). Cũng có ngân hàng cho biết đang trong quá trình giảm lãi suất huy động. Dù chậm hơn nhưng lãnh đạo ngân hàng này khẳng định đến cuối năm, kéo về mặt bằng chung của ngành.
Không chỉ việc không hạ lãi suất cho vay về mặt bằng chung, Phó thống đốc còn thấy khó hiểu khi một số ngân hàng huy động thấp mà lại cho vay cao, nới mức chênh lệch lên lớn hơn nhiều thông thường. Có nơi đã giảm lãi suất huy động bình quân từ đầu năm nhưng lại tăng lãi suất cho vay.
Theo Phó thống đốc, các ngân hàng có thẩm quyền quyết định lãi suất, cơ quan quản lý không thể can thiệp trừ khi vượt quy định. Tuy vậy, không có nghĩa một mình một chợ. Buôn có bạn bán có phường. Nhất là khi ngân hàng là ngành hoạt động kinh doanh có điều kiện, không phải muốn cho vay, huy động tùy ý.
“Các ngân hàng tham gia phải chấp nhận mặt bằng lãi suất chung. Tất nhiên, tuy quy mô, năng lực tài chính lãi suất có thể cao hơn nhưng không thể quá chênh lệch với mặt bằng lãi suất chung cho vay 9 - 10%, vống lên 14%”, ông Tú cũng nhấn mạnh.
Tại cuộc họp do Thủ tướng Phạm Minh Chính chủ trì cuộc họp với lãnh đạo nhiều bộ, ngành, trong đó có sự tham gia của ngân hàng thương mại lớn có vốn nhà nước, các ngân hàng với thị phần tín dụng chiếm tới 50% thị phần tín dụng đã đồng thuận với chủ trương Chính phủ trong giảm lãi suất cho vay.
Theo Phó thống đốc, trong điều kiện hiện nay, doanh nghiệp có lợi nhuận để trả lãi cao rất khó khăn. Các ngân hàng cũng cần tiết kiệm chi phí để giảm thêm nữa lãi suất cho vay, không đẩy lãi suất lên cao thêm. Trường hợp chấp nhận lãi cao theo ông cũng có thể là rủi ro cao đi cùng hoặc cũng rất có thể là nhắm mắt vay không cần biết sau này trả nợ như thế nào.
