Ông Bùi Xuân Định, Phó tổng giám đốc Trung Nam Land cho hay, trong hợp đồng của Công ty có quy định lãi trả chậm cho các trường hợp mua đất bằng lãi suất cơ bản (hiện là 9%). Trong trường hợp khách hàng khó khăn trong thanh toán, Công ty sẽ ứng vốn cho vay trong thời hạn 1 - 2 tháng, đến tháng thứ 3 thì phải nộp tiền lãi phạt.
Một số công ty như Vinaconex thì quy định, sau 15 ngày kể từ khi nhận được thông báo khách hàng phải nộp tiền, trả chậm sẽ chịu lãi phạt bằng lãi vay ngân hàng tại thời điểm tính toán (hiện khoảng 24%/năm). Nói cứng như vậy, nhưng nếu khách hàng trả chậm dưới 1 tháng, doanh nghiệp cũng không dám làm căng. Ngoài ra, hợp đồng của Vinaconex ghi rõ: "Nếu chậm thanh toán 2 tháng, Công ty có quyền thu hồi lại căn hộ và bán cho người khác". Song, để làm thủ tục thu hồi căn hộ là không dễ trong thời điểm này, chưa kể liệu có tìm được khách mua căn hộ đó hay không.
Tại Dự án Khu đô thị mới Trung Văn, hợp đồng của CTCP Xây dựng số 1 Sông Hồng quy định: "Công ty sẽ thông báo cho khách hàng về việc nộp tiền. Trong vòng 7 ngày kể từ ngày nhận được thông báo, khách hàng phải nộp đủ số tiền đã thông báo. Nếu quá thời hạn thông báo kể từ sau 7 ngày trên đến 30 ngày mà khách hàng không thực hiện nộp tiền, thì hợp đồng sẽ hết hiệu lực thi hành và khách hàng sẽ chịu phạt 20% giá trị hợp đồng. Chủ đầu tư có quyền bán căn hộ mà khách hàng mua cho bất kể ai có nhu cầu".
Quy định như vậy, nhưng theo các chuyên gia, ở thời điểm này, doanh nghiệp khó có thể chìa hợp đồng ra "bắt chẹt" khách hàng trả chậm, vì họ không hợp tác thì doanh nghiệp muốn bán nhà cho người khác cũng khó. Đó là chưa kể khách hàng có thể tố ngược lại là trong hợp đồng không quy định phạt chủ đầu tư nếu bàn giao nhà chậm so với quy định.
Đại diện một công ty thuộc Tập đoàn Phát triển nhà và đô thị Việt Nam (HUD) cho rằng, việc đòi nợ đối với các doanh nghiệp bất động sản đang được coi là quan trọng nhất. Có khách hàng để đòi nợ vài chục triệu đồng mà nhân viên của Công ty đến mấy lần vẫn chưa đòi được. Còn chuyện phạt khách hàng trả chậm thì rất hãn hữu, bởi Công ty cũng biết họ đang khó khăn. Tuy nhiên, có không ít trường hợp người mua nhà chơi bài "tận dụng", họ dây dưa việc đóng tiền không phải do khó khăn. Họ viện nhiều cớ để trả chậm, bởi với lãi suất ngân hàng cao như hiện nay, vài trăm triệu đồng trả chậm 1 tháng để gửi ngân hàng cũng có được khoản lãi không nhỏ.
Ở một số dự án của CTCP Sông Đà Thăng Long, ông Nguyễn Đỗ Việt, Phó tổng giám đốc Công ty cho hay, có khách hàng nợ hơn 200 triệu đồng, Công ty gọi mãi không chịu đến đóng tiền, nhưng khi Công ty có chương trình khuyến mại, thông báo hôm trước thì ngay hôm sau họ lập tức mang 2 tỷ đồng đến nộp.
Gió đã đổi chiều, giờ người mua nhà là thượng đế. Thị trường ảm đạm, nếu như trước đây người ta nhắc nhiều đến chuyện chủ đầu tư chây ỳ chậm bàn giao nhà cho khách hàng, thì nay nhiều khách hàng đang ở thế ngược lại. Không ít chủ đầu tư phải ngậm bồ hòn làm ngọt, bởi chuyện kiện cáo là việc tối kỵ trong kinh doanh, cũng như việc phát mại tài sản bất động sản để chuyển chủ không dễ thực hiện.