Viện Kiểm sát nhân dân: “Xử lý hình sự Hà Văn Thắm không phải là cá biệt“

(ĐTCK) “Có thể khẳng định, việc xử lý hình sự với Thắm và đồng phạm không phải là duy nhất, cá biệt”, đại diện công tố đối đáp.  
Đại diện Viện KSND phát biểu chiều 22/9. Đại diện Viện KSND phát biểu chiều 22/9.

Chiều 22/9, phiên tòa xét xử Hà Văn Thắm và đồng phạm chuyển sang phần đối đáp của đại diện Viện Kiểm sát nhân dân (KSND).

Trước đó, tại phần bào chữa, một số luật sư cho rằng, trong vụ án này không có thiệt hại, bị cáo Nguyễn Xuân Sơn và Hà Văn Thắm không phạm tội tham ô tài sản, Thông tư 02/2011/NHNN là vi hiến…

Đại diện Viện KSND đã trả lời từng nhóm vấn đề cụ thể.

Nguyễn Xuân Sơn tham ô 49 tỷ đồng

Theo Viện KSND, căn cứ hồ sơ vụ án, lời khai các bị cáo thể hiện số tiền 1.576 tỷ đồng chi ra từ 3 nguồn. NHNN có quy định, lãi suất huy động vốn bao gồm chi khuyến mại không vượt quá 14%/năm, tiền gửi có kỳ hạn là 6%/năm. Tuy nhiên, số tiền trên bị hạch toán trái quy định và chỉ ghi chung là tạm ứng hoạt động nghiệp vụ.

“Trong lĩnh vực ngân hàng không cho phép hạch toán bừa bãi, hạch toán sai. Mọi hành vi vi phạm đều bị xử lý theo quy định”, đại diện công tố nhấn mạnh.

Đặc biệt, số tiền 1.576 tỷ đồng thuộc Oceanbank đồng nghĩa là thuộc cổ đông góp vốn. Theo Luật Doanh nghiệp, cổ đông có quyền, nghĩa vụ theo tỷ lệ vốn góp.

Việc các bị cáo làm trái Thông tư 02/2011 gây thiệt hại  cho các cổ đông, trong đó có PVN. Xác định trong 1.576 tỷ đồng có 246 tỷ đồng chi cho Nguyễn Xuân Sơn chi lãi ngoài. Trong đó, có 49 tỷ bị cáo Sơn chiếm đoạt của PVN.

PVN là doanh nghiệp nhà nước, sử dụng vốn nhà nước trong hoạt động kinh doanh. 49 tỷ đồng thuộc sở hữu nhà nước. PVN cũng xác nhận, bị cáo Sơn là người đại diện phần vốn góp của PVN tại Oceanbannk.

Theo Điều 1, Chương 1 Luật Phòng chống tham nhũng, người đại diện phần vốn góp là người có chức vụ quyền hạn. Bị cáo Sơn lợi dụng chức vụ là đại diện phần vốn góp của PVN là cổ đông có khả năng chi phối Oceanbank để chiếm đoạt 49 tỷ đồng.

“Xử lý hình sự Hà Văn Thắm không phải là cá biệt”

Trước ý kiến của luật sư nêu Thông tư 02/2011 trái luật, vi hiến, đại diện VKSND khẳng định, Thông tư 02/2011 do Thống đốc NHNN căn cứ vào Luật Các tổ chức tín dụng.

Thực tiễn triển khai cho thấy, đây là công cụ ổn định, khắc phục tình trạng huy động vốn vượt trần, giúp mặt bằng lãi suất giảm. Việc ban hành không trái quy định Bộ luật Dân sự, đúng thể thức.

“Đây là văn bản quy phạm bắt buộc thể hiện ý thức chia sẻ khó khăn với đất nước, xã hội. Bản thân bị cáo Thắm là doanh nhân, hơn ai hết bị cáo phải là người làm gương. Nhưng khi áp dụng bị cáo cố tình làm sai. Tại tòa có luật sư cho rằng, Thông tư 02 là vi hiến. Với những gì trình bày ở trên, tôi không hiểu động cơ phía sau là gì?”, đại diện công tố phát biểu.

Về quan điểm chỉ có duy nhất Oceanbank bị xử lý hình sự, Viện KSND dẫn chứng vụ án Nguyễn Đức Kiên cho vay liên ngân hàng núp bóng ủy thác cá nhân, vụ án Phạm Công Danh lập hồ sơ khống rút tiền… Việc xử lý phải phụ thuộc nhiều yếu tố như mức độ, quy mô, tính thanh khoản, hành vi có tiêu cực, tham nhũng…

“Có thể khẳng định, việc xử lý hình sự với Thắm và đồng phạm không phải là duy nhất, cá biệt”, đại diện công tố đối đáp.  

“Oceanbank không lãi 1.000 tỷ đồng”

Phần lớn bị cáo khai nhận, việc chi lãi ngoài đem lại lợi ích cho Oceanbank. Tuy nhiên, theo đại diện Viện KSND, khi thanh tra giai đoạn năm 2010-2011, nợ xấu Oceanbank chiếm 12% tổng dư nợ, vốn chủ sở hữu giảm 1.500 tỷ đồng do không trích lập dự phòng rủi ro.

Kết luận thanh tra số 430 cho thấy, các sai phạm trước đó được nêu ra ngày càng trầm trọng hơn, nợ xấu tiếp tục tăng cao, chủ yếu liên quan đến nhóm vay của Thắm chiếm 79,3%.  

Một trong những nguyên nhân chính là việc hạch toán sai quy định, nới lỏng quy định cho vay, báo cáo tài chính không trung thực. Quá trình kinh doanh thực chất không có lãi, nguồn vốn huy động chủ yếu phục vụ cho nhóm lợi ích của Hà Văn Thắm.

Nhắc đến thông tin bị cáo Thắm khai sau 1 năm, Oceanbank mới (Ngân hàng thương mại TNHH một thành viên Đại Dương - PV) lãi 1.000 tỷ đồng. Đại diện Viện KSND phát biểu: “Qua báo cáo kiểm toán của Oceanbank mới thể hiện, năm 2015, lợi nhuận 48 tỷ đồng, năm 2016 lãi 78 tỷ đồng. Năm 2015, NHNN phải cho vay đặc biệt. Hiện tại, Ocecanbank chưa hoàn trả khoản vay này cho nhà nước. Oceanbank cũng được tăng cường hỗ trợ nhân lực, kinh doanh. Oceanbank mới bắt đầu hồi phục không phải do hoạt động cho vay vốn những năm trước. Con số lãi 1.000 tỷ đồng là không chính xác”.

Viện KSND cũng nêu quan điểm, trong việc chi lãi ngoài, tất cả bị cáo đều biết, thực hiện nhiều công đoạn, quy định khác nhau, nhưng hướng tới mục đích chung là thực hiện trái Thông tư 02. Khái niệm về đồng phạm không bắt buộc người khác phải tham gia tất cả công đoạn, chỉ cần tiếp nhận, tiếp nối hành vi là đồng phạm.

“Chắc chắn một điều trong hợp đồng lao động không bắt buộc phải tuân thủ chỉ đạo cấp trên, nếu là sai phạm. Các bị cáo làm trong lĩnh vực ngân hàng đều phải biết chi hàng ngàn tỷ đồng không có chứng từ là sai quy định. Các bị cáo không hưởng lợi, nhưng ở mức độ nào đó có lợi ích nhất định từ sự tuân thủ này là có công ăn việc làm, nghề nghiệp ổn định.

Tại tòa, bị cáo Nguyễn Hoài Nam khai nhận, nếu không tuân thủ buộc phải thôi việc. Bản thân bị cáo không nhiều lựa chọn nên phải chấp nhận”, đại diện công tố đối đáp.

Nhắc tới vai trò của giám đốc chi nhánh, Viện KSND cũng khẳng định, khi có sai phạm xảy ra ở đơn vị của mình, giám đốc chi nhánh phải chịu trách nhiệm.

“Một số bị cáo cho rằng, khi nhận chức giám đốc chi nhánh việc chi lãi ngoài đã, đang xảy ra, nhưng xét từ góc độ là người quản lý, các bị cáo không cản trở, không yêu cầu dừng lại, tiếp tục đồng ý cho việc chi diễn ra bình thường. Đây là hành vi cố ý gián tiếp”.

Kết thúc phần đối đáp, Viện KSND bổ sung thay đổi đề nghị áp dụng các tình tiết giảm nhẹ cho một số bị cáo gồm Hứa Thị Phấn, Phạm Hoàng Giang, Lê Thị Thu Thủy, Vũ Thị Thùy Dương; đề nghị giảm nhẹ một phần hình phạt cho các bị cáo gồm Nguyễn Văn Hoàn, Lê Tuấn Anh, Nguyễn Minh Đạo…

4 bị cáo được đề nghị miễn hình phạt trách nhiệm hình sự gồm các giám đốc chi nhánh là Nguyễn Việt Hà, Nguyễn Phan Trung Kiên, Nguyễn Thị Loan, Trần Anh Thiết.

Viện KSND cũng kiến nghị HĐXX xem xét hành vi thu phí qua Công ty BSC.

Đỗ Mến - Bùi Trang

Tin liên quan

Tin cùng chuyên mục