Trao đổi tại tọa đàm "Số hóa hoạt động chi trả an sinh xã hội cho người dân" do Cổng Thông tin điện tử Chính phủ tổ chức, bà Vũ Thị Thanh Hà, Chánh Văn phòng Trung tâm Công nghệ Thông tin, Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội cho biết, sau khi Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định số 1813- QĐ/TTg phê duyệt Đề án phát triển thanh toán không dùng tiền mặt tại Việt Nam giai đoạn 2021-2025, Chỉ thị 21/CT-TTg về thúc đẩy chuyển đổi số trong chi trả an sinh xã hội không dùng tiền mặt, Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội đã ban hành các văn bản hướng dẫn, phối hợp với Trung tâm dữ liệu quốc gia về dân cư (C06) để triển khai tại các địa phương.
Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội phấn đấu hết năm 2024, tỷ lệ đối tượng hưởng chính sách an sinh xã hội có tài khoản đạt tối thiểu 30% trên tổng số đối tượng thuộc địa phương quản lý. Trường hợp đối tượng hưởng chính sách an sinh xã hội không đủ điều kiện mở tài khoản theo quy định và không có người ủy quyền nhận thay thì thực hiện chi trả trực tiếp qua tổ chức dịch vụ chi trả hoặc phương thức khác theo quy định.
Theo Thiếu tá Đào Đình Nam, Phó Giám đốc Trung tâm nghiên cứu, ứng dụng dữ liệu dân cư và căn cước công dân (C06), sau hơn 2 năm triển khai, các bộ, ngành đã triển khai rất tích cực và đạt được những kết quả rất khả quan, qua việc triển khai số hóa hoạt động chi trả an sinh xã hội.
Thứ nhất, Bộ Công an đã cùng với Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội tạo lập, đối soát, làm sạch toàn bộ dữ liệu về an sinh xã hội với cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư. Đây chính là điều kiện quan trọng nhất để thực hiện việc chi trả đúng người, đúng đối tượng và không bị gian lận trong quá trình chi trả.
Thứ hai, C06 đã phối hợp với Ngân hàng Nhà nước, Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội, Bộ Tài chính, cùng với UBND các địa phương đã hoàn thiện tính năng an sinh xã hội nhằm xây dựng nền tảng thanh toán chi trả an sinh xã hội trên ứng dụng VNeID.
Bên cạnh đó, Bộ Công an cũng hướng tới mục tiêu cùng với các bộ, ngành sẽ xây dựng cho tất cả công dân đều có tài khoản an sinh xã hội được xác thực với danh tính từ dữ liệu quốc gia về dân cư.
“Chúng ta có thể theo dõi quá trình, kết quả chi trả an sinh xã hội, được cập nhật liên tục. Do vậy, toàn bộ quy trình chi trả này luôn được đảm bảo thuận tiện, công khai, minh bạch, đúng người, đối tượng và ứng dụng được công nghệ và chuyển đổi số”, Thiếu tá Đào Đình Nam nói.
 |
Đại diện C06 và đại diện Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội tham dự Toạ đàm |
Đại diện ngành ngân hàng, ông Lê Anh Dũng, Phó Vụ trưởng Vụ Thanh toán (Ngân hàng Nhà nước) cho biết, các ngân hàng đã đầu tư hệ thống và nghiên cứu, phát triển các giải pháp dịch vụ để cung cấp các dịch vụ thanh toán an toàn, tiện lợi.
“Chúng tôi cũng quan tâm đến yếu tố bảo vệ quyền lợi khách hàng, tăng cường truyền thông để nâng cao nhận thức rủi ro trong quá trình sử dụng, giúp người dân và những đối tượng sử dụng dịch vụ an toàn, tiện lợi của ngành ngân hàng”, ông Lê Anh Dũng cho biết.
Trong thời gian tới, ông Lê Anh Dũng, Phó Vụ trưởng Vụ Thanh toán NHNN tin tưởng rằng dịch vụ chi trả an sinh xã hội qua tài khoản thanh toán tuy mới nhưng có tiềm năng sẽ triển khai rất thành công, mang đến lợi ích thiết thực cho người dân, cho người hưởng trợ cấp an sinh xã hội. Đã có tiền lệ là cán bộ, công chức nhận lương nhanh chóng, kịp thời, an toàn qua tài khoản ngân hàng, kênh điện tử, qua việc trao đổi thông tin giữa các đơn vị chức năng rất kịp thời nhanh chóng.
Ông Nguyễn Thế Anh, Phó Vụ trưởng Vụ Kiểm soát Chi (Kho bạc Nhà nước) cho hay: "Để đẩy nhanh được công tác số hóa chi trả an sinh xã hội nói chung, cũng như thanh toán qua tài khoản đối với các đối tượng an sinh xã hội nói riêng, thì điều kiện tiên quyết là người thụ hưởng phải có tài khoản thanh toán.
Điều kiện tiếp theo là việc liên thông được dữ liệu giữa các cơ quan khác nhau đảm bảo sạch, sống, đúng đối tượng, đúng mục đích là yếu tố then chốt. Chính vì vậy, việc sớm triển khai xây dựng hệ sinh thái thanh toán qua ứng dụng VNeID là hết sức cần thiết trong tương lai.
Kho bạc Nhà nước cũng sẽ tìm ra giải pháp để giải quyết những bài toán nghiệp vụ, để việc thanh toán từ ngân sách nhà nước đến từng người thụ hưởng một cách nhanh nhất và trực tiếp nhất. Hiện tại về cơ bản, việc thanh toán vẫn qua khâu trung gian, chưa phải trực tiếp từ ngân sách nhà nước. Trên cơ sở các chính sách, định hướng sắp tới, chúng ta có thể triển khai trực tiếp từ ngân sách nhà nước đến người thụ hưởng.
Sắp tới, Kho bạc Nhà nước sẽ thực hiện quy trình chi trả an sinh xã hội tương tự như theo quy trình chi trả lương. Theo đó, Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội sẽ phối hợp với cơ quan công an để trao đổi xác thực thông tin chính xác về các đối tượng thụ hưởng để lập bảng thanh toán, sau đó cơ quan Lao động - Thương binh và Xã hội sẽ lập hồ sơ đề nghị thanh toán với Kho bạc Nhà nước. Sau khi thực hiện công tác kiểm soát xong thì kho bạc sẽ đưa dữ liệu bảng thanh toán lên cổng trao đổi dữ liệu.
Về phía Bộ Công an, Thiếu tá Đào Đình Nam cho biết, để hoàn thiện quy trình chi trả an sinh xã hội trên ứng dụng VNeID, Bộ Công an, C06 cùng với Ngân hàng Nhà nước, Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội, Kho bạc Nhà nước và các đơn vị, địa phương đã hoàn thiện quy trình và xin ý kiến thống nhất. Cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa các đơn vị và đẩy mạnh tuyên truyền.
Về góc độ pháp lý, hiện nay việc chi trả an sinh xã hội qua tài khoản thanh toán vẫn đang thí điểm, dự kiến sau ngày 1/7/2024 sẽ hoàn thiện và chính thức triển khai. Quá trình chi trả liên quan đến rất nhiều cơ quan, doanh nghiệp phải đảm bảo về an ninh, an toàn hệ thống cũng như bảo vệ dữ liệu cá nhân.
