Ông Lê Hải Trà kỳ vọng xử lý dứt điểm tình trạng nghẽn lệnh từ tháng 7/2021
Vì sao HOSE quyết định “ngừng giao dịch” với lý do thanh khoản đạt 21,7 nghìn tỷ đồng khi mà thanh khoản trên HOSE đạt quanh mốc 22 nghìn tỷ đồng trong nhiều phiên giao dịch tháng 5, thưa ông?
Sàn HOSE bắt đầu bị quá tải vào giữa tháng 12/2020, khi thanh khoản chạm ngưỡng 15.000 tỷ đồng, thanh khoản bình quân mỗi phiên của tháng 12 là khoảng 12.700 tỷ đồng. Trong 4 tháng đầu năm 2021, giao dịch bình quân mỗi phiên lên đến 16.700 tỷ đồng, tăng 38% và riêng tháng 5/2021, con số này là 22.400 tỷ đồng/phiên, tăng hơn 10.000 tỷ đồng so với bình quân của tháng 12/2020, giai đoạn nghẽn lệnh bắt đầu xảy ra.
Chỉ trong sáng ngày 1/6/2021, giá trị giao dịch trên HOSE vượt 21.700 tỷ đồng – con số kỷ lục của một phiên giao dịch buổi sáng.
Thanh khoản tăng nhanh trong bối cảnh hệ thống đang trong tình trạng quá tải, lại thêm tình trạng số lượng lệnh tăng đột biến như sáng 1/6 hệ thống đã phát tín hiệu báo động. Nếu tiếp tục có thể gây sập sàn hoặc xảy ra sự cố không đóng cửa được thị trường như trước đây.
Theo đó, HOSE đã báo cáo và được sự chấp thuận của Uỷ ban Chứng khoán Nhà nước, công bố ngừng giao dịch phiên chiều 1/6. Đây là giải pháp chủ động để đảm bảo an toàn chung cho hệ thống giao dịch.
Vậy quá tải hệ thống khi chạm ngưỡng thanh khoản hay đến giới hạn số lệnh vào hệ thống và giải thích thế nào khi vừa mở cửa thị trường đã thấy hiện tượng nghẽn lệnh, bảng điện không cập nhật?
Khi quá tải hệ thống sẽ phải tính toán khối lượng dữ liệu lớn, ảnh hưởng đến năng lực tính toán của hệ thống, do đó dẫn đến hiện tượng thông tin hiển thị chậm. Nếu lệnh vào hệ thống không quá nhanh và với số lượng lớn thì hệ thống vẫn xử lý dần được, và ngược lại nếu lệnh vào hệ thống quá nhanh và với số lượng lớn thì có thể dẫn đến tình trạng báo động như cuối phiên giao dịch buổi sáng ngày 1/6.
Như vậy là có hai yếu tố, hệ thống xử lý được bao nhiêu lệnh và xử lý tối đa bao nhiêu lệnh cùng một lúc.
Vậy khi nào chấm dứt tình trạng quá tải hệ thống, thưa ông?
Nếu xem hệ thống giao dịch là trái tim của thị trường thì HOSE đang tiến hành phẫu thuật “thay tim”. FPT đang điều chỉnh core đang sử dụng trên hệ thống Sở HNX để áp dụng cho của HOSE.
Đây là phương án tối ưu đã được Bộ Tài chính/UBCK chấp thuận vì mọi thay đổi diễn ra chủ yếu tại HOSE, hạn chế tối đa tác động đến hệ thống của 73 công ty chứng khoán thành viên.
Hiện nay, theo kế hoạch triển khai, chúng tôi đã bước sang giai đoạn thử nghiệm toàn thị trường. Nếu không có gì thay đổi, hệ thống mới với năng lực xử lý từ 3 - 5 triệu lệnh/ngày sẽ được đưa vào vận hàng vào đầu tháng 7/2021.
Còn hệ thống công nghệ thông tin mới KRX thì sao, thưa ông?
Hệ thống này lâu hơn 1 chút, tháng 6 sẽ tiến hành thử nghiệm, do phạm vi của hệ thống mới rất lớn, gồm cả HOSE, HNX, và VSD, do đó sẽ thử nghiệm nội bộ trước. Sau đó mới kết nối thử nghiệm với CTCK.
Dự kiến các đơn vị liên quan sẽ nỗ lực đến cuối năm sẽ xong. Đây là nhiệm vụ ưu tiên triển khai để sớm nhất có hệ thống mới cho toàn thị trường chứng khoán Việt Nam.
