Đầu tư vào AI đang là "mốt thời thượng"
Nhu cầu vay nợ phát triển AI lớn chưa từng có
Theo dữ liệu từ Barclays, nhu cầu mua bảo hiểm rủi ro tín dụng - hay CDS (credit default swaps, một loại hợp đồng bảo hiểm chi trả nếu người đi vay không trả được nợ) - đối với trái phiếu của Oracle đã tăng gấp đôi kể từ tháng 9/2025. Khối lượng giao dịch CDS liên quan đến Oracle trong 6 tuần, kết thúc vào ngày 7/11/2025 đã đạt 4,2 tỷ USD, lớn hơn nhiều so với con số chưa đến 200 triệu USD tại cùng kỳ năm ngoái. Đây là dấu hiệu cho thấy các nhà đầu tư đang tìm cách bảo vệ mình trước khả năng những khoản đầu tư khổng lồ vào AI không mang lại kết quả như kỳ vọng.
Ông John Servidea, Đồng Trưởng bộ phận Tài chính hạng đầu tư toàn cầu tại JPMorgan Chase xác nhận xu hướng này khi chứng kiến sự quan tâm mới từ khách hàng trong các cuộc thảo luận về CDS cho các công ty công nghệ. Thậm chí, xu hướng này còn được áp dụng với các công ty siêu quy mô như Meta, Oracle, Microsoft... - có xếp hạng tín dụng cao nhưng quy mô vay nợ đã phình to đến mức khiến nhiều người phải cân nhắc biện pháp phòng ngừa.
Thực tế, nhu cầu vay nợ để đầu tư phát triển AI đang ở mức cao chưa từng thấy. Chẳng hạn, Meta Platforms đã bán 30 tỷ USD trái phiếu vào cuối tháng 10/2025 - đợt phát hành trái phiếu doanh nghiệp lớn nhất năm tại Mỹ; trong khi Oracle huy động được 18 tỷ USD trái phiếu vào tháng trước đó. Các chiến lược gia của JPMorgan ước tính, các doanh nghiệp hạng đầu tư có thể phát hành tới 1.500 tỷ USD trái phiếu trong những năm tới để phục vụ đầu tư, trong đó có AI.
Sức nóng của AI đã giúp các công ty công nghệ, công ty tiện ích và những doanh nghiệp liên quan trở thành nhóm chiếm tỷ trọng lớn nhất trong thị trường trái phiếu hạng đầu tư, theo báo cáo được phát hành vào tháng 10/2025 của JPMorgan. Đây là sự dịch chuyển đáng chú ý, vì lâu nay, ngân hàng vẫn giữ vị trí này.
Điều đặc biệt là nhiều ngân hàng giờ đây lại đứng về phía mua bảo hiểm. Các nhà giao dịch cho biết, ngân hàng là một trong những người mua lớn nhất CDS đơn lẻ đối với các công ty công nghệ, phản ánh mức độ rủi ro của ngành này đã tăng vọt trong những tháng gần đây.
Tín hiệu cảnh báo từ thực tế
Nỗi lo của giới đầu tư không phải là vô căn cứ. Theo một báo cáo từ MIT - một trong những viện nghiên cứu uy tín nhất thế giới, 95% tổ chức không thu được lợi nhuận gì từ các dự án AI tạo sinh. Con số này đặt ra câu hỏi nghiêm túc về khả năng sinh lời thực sự của những khoản đầu tư tỷ đô.
Lịch sử ngành công nghệ cũng nhiều lần nhắc nhở chúng ta về sự thay đổi chóng mặt của các xu hướng. Chẳng hạn, Digital Equipment Corp. từng là một “gã khổng lồ” công nghệ nhưng giờ đây đã bị quên lãng. Bài học vẫn còn đó, công nghệ vốn thay đổi rất nhanh chóng và những gì hôm nay có vẻ hợp thời thì ngày mai có thể trở nên lỗi thời. Nếu lợi nhuận từ các trung tâm dữ liệu không đạt kỳ vọng, những trái phiếu được coi là đáng tin cậy hiện nay có thể trở nên rủi ro hơn nhiều, hoặc tệ hơn nữa là vỡ nợ.
Chi phí để bảo vệ khỏi rủi ro này tương đối hợp lý so với giá trị được bảo vệ. Theo ICE Data Services, việc mua bảo hiểm chống Oracle vỡ nợ trong 5 năm tới có giá khoảng 103.000 USD/năm cho 10 triệu USD trái phiếu. So với việc mua quyền chọn bán cổ phiếu (một công cụ cho phép bán cổ phiếu ở mức giá định trước), đây được xem là biện pháp phòng ngừa hợp lý hơn trong dài hạn.
Barclays cho biết, tổng khối lượng giao dịch công cụ phái sinh tín dụng cho từng doanh nghiệp đã tăng 6% trong 6 tuần (kết thúc ngày 7/11/2025), lên khoảng 93 tỷ USD so với cùng kỳ năm ngoái. Ông Dominique Toublan, người đứng đầu chiến lược tín dụng Mỹ tại Barclays khẳng định: “Hoạt động đã tăng lên và chắc chắn có nhiều sự quan tâm hơn”.
Trước bối cảnh đó, nhà đầu tư cũng cần thận trọng khi diễn giải quy mô thị trường. Dù hoạt động phái sinh tăng, các nhà giao dịch cho biết khối lượng này vẫn còn nhỏ so với làn sóng nợ dự kiến sẽ đổ vào thị trường. Ông Sal Naro, Giám đốc Đầu tư Coherence Credit Strategies (quy mô quản lý tài sản khoảng 700 triệu USD) nhìn nhận, đà tăng CDS hiện tại có thể mang tính tạm thời, gắn với chu kỳ xây dựng trung tâm dữ liệu. Quan điểm này cho thấy thị trường vừa kỳ vọng lớn vào AI, vừa phòng ngừa rủi ro xuất phát từ thực tế rằng lợi nhuận có thể đến chậm hơn dự tính.
