“Treo” vô thời hạn
Các dự án treo tập trung nhiều nhất ở hai huyện Nhà Bè và Bình Chánh, với khoảng 85 dự án, gây nhiều khó khăn cho cuộc sống người dân. Điển hình là Dự án khu nhà ở Thanh Niên tại xã Phước Lộc, huyện Nhà Bè, triển khai 17 năm vẫn chưa xong.
Hàng loạt dự án khác như khu nhà ở xã Phước Kiển (Công ty cổ phần đầu tư Minh Thành làm chủ đầu tư), khu dân cư xã Phước Kiển (do Công ty TNHH một thành viên Đầu tư xây dựng Tân Thuận làm chủ đầu tư)... được công bố gần chục năm nay nhưng hiện vẫn trong cảnh hoang tàn.
Theo ông Nguyễn Toàn Thắng, Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường TP.HCM, trong khoảng 5 năm trở lại đây, Thành phố đã thu hồi 576 dự án do chủ đầu tư chậm triển khai, với tổng diện tích khoảng 5.900 ha. Trong đó, đã tổ chức bán đấu giá nhiều lô đất lớn, thu về cho ngân sách nhà nước hàng ngàn tỷ đồng. Sắp tới, cơ quan này tiếp tục tổ chức rà soát các dự án đang triển khai, kiến nghị UBND TP.HCM xử lý, chấm dứt các dự án của chủ đầu tư yếu năng lực, thi công kéo dài.
Tuy nhiên, theo khảo sát thực tế của phóng viên Báo Đầu tư Bất động sản, hiện nay còn rất nhiều dự án treo nhiều năm tại TP.HCM chưa được xử lý. Thậm chí, một số dự án trong nhóm này đã bán sản phẩm nhà hình thành trong tương lai cho khách hàng dù dự án vẫn chưa triển khai.
Đơn cử, Dự án khu dân cư Thái Sơn 2 tại huyện Nhà Bè do Công ty Thái Sơn (nay là Tổng công ty Thái Sơn) làm chủ đầu tư. Sản phẩm dự án được chủ đầu tư này bán cho người dân từ năm 2004, tuy nhiên tới nay vẫn chưa xong thực hiện phần đền bù, giải tỏa dù nhiều khách hàng đã đóng 90% tổng số tiền theo hợp đồng.
Một dự án khác là Khu dân cư 6a Intresco tại xã Bình Hưng, huyện Bình Chánh do Công ty cổ phần Đầu tư kinh doanh nhà (Intresco) làm chủ đầu tư, nhiều khách hàng đã mua được 14 năm, nhưng đến nay vẫn chưa nhận được đất. Lý do mà chủ đầu tư này đưa ra cho việc chậm triển khai dự án đó là ách tắc đền bù giải tỏa bởi giá bán trước đây thấp, giờ giá đất lên, người dân đòi đền bù cao nên chủ đầu tư chưa thương thảo được.
Trong khi đó, theo một lãnh đạo UBND huyện Nhà Bè, nguyên nhân các dự án “treo” vô thời hạn như trên là do giá bồi thường còn nhiều bất cập, chưa sát với giá thị trường khiến người dân bức xúc, khiếu nại kéo dài. Bên cạnh đó, có tình trạng chủ đầu tư chủ yếu “xí đất” rồi bỏ đó chờ lên giá, sang tay kiếm lời.
Các chủ đầu tư “hờ”
Báo cáo từ Sở Tài nguyên và Môi trường cho thấy, xu hướng lợi dụng “quan hệ” để xin quỹ đất, nhưng không triển khai dự án mà chào bán cho doanh nghiệp khác để kiếm lời đang khá phổ biến. Câu chuyện gây xôn xao dư luận thời gian qua là việc Công ty TNHH một thành viên Đầu tư và Xây dựng Tân Thuận đã chuyển nhượng phần diện tích đất hơn 30 ha tại khu dân cư Phước Kiển (xã Phước Kiển, huyện Nhà Bè) cho Công ty cổ phần Quốc Cường Gia Lai (QCGL) với giá chỉ 1,29 triệu đồng/m2 (chưa bao gồm VAT). Vụ việc này đang được xử lý theo chỉ đạo của Thường trực Thành ủy TP.HCM và ý kiến chuyên môn của Sở Tài nguyên và Môi trường.
Đề cập đến tình trạng này, tổng giám đốc công ty bất động sản lớn tại TP.HCM cho biết, hiện nay, khá phổ biến tình trạng các tổ chức, doanh nghiệp, đặc biệt là doanh nghiệp nhà nước xin quỹ đất làm dự án nhà ở cán bộ công nhân viên, hay dự án nhà xưởng…, nhưng sau đó không thực hiện mà chào bán ra ngoài cho các doanh nghiệp ngành địa ốc để làm dự án.
“Quỹ đất tại trung tâm TP.HCM hiện rất hạn hẹp, những ai sở hữu tức là đang nắm tài sản lớn. Thực tế khu vực nội đô hầu như chỉ còn những lô đất của các doanh nghiệp đã xin từ nhiều năm trước, chứ TP.HCM không có chủ trương cấp đất khu trung tâm cho doanh nghiệp làm dự án bất động sản. Chính vì vậy, cuộc săn lùng các dự án treo trở nên rất khốc liệt”, vị tổng giám đốc này nói.
Từ thực tế hỗ trợ pháp lý cho các thương vụ, luật sư Nguyễn Văn Linh, Đoàn luật sư TP.HCM cho biết, có rất nhiều dự án được chủ đầu tư xin chủ trương thực hiện, nhưng sau khi được chấp thuận chủ trương, chấp thuận quy hoạch thì lại không chịu làm mà chờ xem có ai trả giá cao là bán. Đa số các "chủ đầu tư hờ" này là các doanh nghiệp có vốn nhà nước, ít tên tuổi, không có tiềm lực tài chính.
“Tôi biết một dự án đã xin chủ trương của Thành phố từ năm 2010 để xây dựng bãi đậu xe ngầm tại một công viên ở quận 1. Tuy nhiên, tới nay chủ đầu tư này đã chào bán dự án, bởi từ vốn đến nhân lực, kinh nghiệm không có thì lấy cơ sở đâu mà làm dự án vài ngàn tỷ đồng”, luật sư Linh nói.