Nhiều nhà đầu tư đã trắng tay sau những cú "lướt sóng" vàng ảo
Ở Việt Nam, sàn vàng trong nước ra đời vào tháng 12/2007, kéo dài đến ngày 30/3/2010. Sinh ra vội vàng và "chết" đột ngột, sàn vàng đã để lại những hậu quả nặng nề mà đỉnh điểm là vụ kiện kéo dài với nhiều uẩn khúc.
Thời gian gần đây, hội những người đầu tư trên sàn vàng một thời đang thường xuyên gặp nhau tại cùng địa điểm, đó là tòa án. Từ một nhà đầu tư cao cấp, giờ họ trở thành kẻ “đáo tụng đình” và cùng có điểm chung là thua kiện trong tức tưởi.
Trong đó, trường hợp ông Trần Trọng Nghĩa, trú tại Quận Phú Nhuận, TP HCM, là đặc biệt nhất khi kiện sàn vàng ACB, đòi bồi thường số tiền lên đến 250 tỷ đồng.
Cho rằng nguyên nhân dẫn đến thua lỗ trên sàn là do giao dịch nhầm lẫn, gây thiệt hại tổng cộng 8.450 lượng vàng, ông Nghĩa yêu cầu ACB bồi thường. Tuy nhiên cả hai cấp sơ thẩm và phúc thẩm, tòa án đều xử ông thua kiện vì… hết thời hiệu.
“Từ chỗ được đón tiếp, mời chào, chúng tôi trở thành con nợ. Bản hợp đồng tín dụng kiêm khế ước nhận nợ còn thể hiện chúng tôi có người vay 10.000 chỉ vàng, người 8.000 chỉ vàng nhưng thực tế không ai nhận được một chỉ vàng nào. Vàng ảo nhưng nhà, đất thì mất thật, vợ chồng ly dị, gia đình ly tán. Tất cả chúng tôi đều ‘chết’ trên sàn vàng”- một nhà đầu tư nữ ở quận Gò Vấp - TP HCM, bức xúc.
Ngày 20/4/2012, Viện Kiểm sát nhân dân tối cao đã hoàn tất bản cáo trạng truy tố bị can Phạm Ngọc Vân, sinh năm 1983, trú tại quận Phú Nhuận, Giám đốc Công ty Cổ phần Tư vấn Đầu tư Việt Tín, về hành vi “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản”. Cơ quan điều tra xác định Phạm Ngọc Vân đã lừa 8 bị hại, chiếm đoạt gần 6 tỷ đồng.
Theo cáo trạng, Công ty Cổ phần Tư vấn Đầu tư Việt Tín do Phạm Ngọc Vân thành lập từ tháng 2/2006 nhưng không triển khai hoạt động kinh doanh. Từ tháng 6/2008, Vân lập trang web để quảng bá Công ty VFX Holdings, là một sàn giao dịch vàng, ngoại tệ quốc tế trực tuyến với công nghệ hàng đầu thế giới.
Tin tưởng, một số nhà đầu tư đã mở tài khoản và nộp tiền mặt, tối thiểu là 2.000 USD, cho Công ty Việt Tín để được nhận lại tài khoản giao dịch và mật khẩu. Tuy nhiên, toàn bộ số tiền khách hàng ký quỹ và tham gia giao dịch vàng, ngoại tệ đều bị Vân giữ lại chi tiêu cá nhân.
Khi khách hàng nộp hay rút tiền ký quỹ thì Vân sẽ trực tiếp đăng nhập vào tài khoản quản lý để điều chỉnh cho số tiền tăng lên hoặc giảm đi tương ứng. Một bằng chứng điều tra cho thấy, ít nhất 3 “nhà đầu tư” đang sở hữu tài khoản có số tiền từ 70.000 USD đến hơn 100.000USD, đột ngột bị “đánh sập” mà không hiểu vì lý do gì. Cơ quan tố tụng đã đủ cơ sở kết luận vị giám đốc này có hành vi lừa đảo, chiếm đoạt tiền của khách hàng tổng số tiền là khoảng 6 tỷ đồng.
Loại tội phạm lừa đảo lợi dụng hoạt động tư vấn đầu tư vàng, ngoại tệ thông qua mạng Internet là cực kỳ phức tạp, nhất là vào giai đoạn “tranh tối tranh sáng” của thị trường vàng bạc, ngoại tệ như hiện nay.
Đã có thời kỳ, số nạn nhân bị lôi kéo tham gia vào loại hình này cứ tăng theo cấp số nhân với lượng tiền bị chiếm đoạt rất lớn. Hầu hết, bọn tội phạm núp bóng một công ty hay doanh nghiệp có giấy phép kinh doanh tư vấn hoặc môi giới, có trụ sở giao dịch cố định, tự tạo website nguồn gốc nước ngoài, in thư mời, quảng cáo và cho nhân viên đi tiếp thị.
Theo quyết định của Ngân hàng nhà nước Việt Nam, tất cả các sàn này phải đóng cửa chậm nhất vào ngày 30/3/2010. Nhưng, ngay khi các sàn vàng trong nước đã đóng cửa, việc lừa đảo đầu tư trên vàng ảo vẫn diễn ra.
Người quan tâm chỉ cần vào công cụ tìm kiếm “Google” và gõ cụm từ “sàn giao dịch vàng trực tuyến”, lập tức vài chục sàn vàng ảo hiện kết quả. Các nhân viên những sàn ảo này vẫn ráo riết tìm kiếm con mồi.
Chị Văn Thu Hương, phố Cửa Bắc kể, có ngày đến 4 nhân viên sàn giao dịch vàng và ngoại tệ Forex, đại diện ở Hà Nội, gọi điện mời tham gia đầu tư vàng ảo, thậm chí họ còn gửi chị tài liệu về giá và chiến lược lướt sóng mỗi ngày.
Còn anh Nguyễn Thế Đông, Bà Triệu tiếp câu chuyện: "Không hiểu sao nhân viên môi giới mấy sàn vàng ảo lại có địa chỉ chat của mình. Sáng nào, họ cũng gửi các chiến lược phiên lướt vàng châu Á, châu Âu với điểm bán - chốt lời rất kỹ càng”. Thậm chí anh còn được mời tham gia chơi thử trên sàn vàng quốc tế một cách rất nhiệt tình.
Theo ông Trần Tiến Dũng, một nhà đầu tư vàng rất kinh nghiệm, hiện tại cũng có đến vài chục sàn vàng, hoặc đại lý những sàn vàng này đang hoạt động. Nhiều thư điện tử với lời mời gọi tham gia giao dịch vàng qua tài khoản vẫn được công khai gửi tới email của các nhà đầu tư.
Tuy nhiên, ông Dũng cho rằng, trên thực tế, việc đầu tư vào các sàn vàng này là khá rủi ro và phần thắng không bao giờ thuộc về người chơi. Hợp đồng mở tài khoản cũng rất “lung tung”, nhà cái yêu cầu người chơi phải chấp nhận những rủi ro như mất mạng, tài khoản nhà cái bị phong toả do kiểm tra, kiểm soát, lệnh bán nhiều khi không được khớp với lý do mất điện hay lỗi hệ thống, hoặc nếu có bán thì giá giảm rất sâu so với mức kỳ vọng.
Thậm chí, nhà cái có thể “chui” vào toàn bộ tài khoản của nhà đầu tư mà không bị kiểm soát. Trong trường hợp người chơi muốn rút tiền cũng rất khó khăn. Nói chung, không bao giờ cái lợi thuộc về nhà đầu tư, cái "lợi" duy nhất họ được hưởng đó là cơ hội để “đầu tư”, ông nói thêm.
Thời điểm hiện nay, khi Việt Nam đã cấm giao dịch vàng ảo thì mọi rủi ro sẽ thuộc về nhà đầu tư. Ông Đỗ Khắc Việt Bảo, chuyên gia ngành tài chính, nhận định các nhà đầu tư Việt Nam vẫn tham gia đầu tư vàng và ngoại tệ qua mạng. Nhưng những hình thức này là bất hợp pháp, do vậy, họ phải chịu hết rủi ro. Kể cả khi vụ việc vỡ lở, nhà đầu tư cũng không có căn cứ để tìm luật sư hay sự can thiệp từ cơ quan pháp luật.
Còn theo chuyên gia kinh tế Lê Đăng Doanh, để quản lý thị trường vàng tốt hơn, sàn vàng cũng nên được thành lập. Theo đó, thành viên tham gia sở giao dịch vàng sẽ là các công ty, ngân hàng và cho ký quỹ với tỷ lệ cao để tránh rủi ro. Rút kinh nghiệm sàn vàng trước đây, sở giao dịch vàng cần có quy chế quản lý và được pháp luật hóa rõ ràng. Hơn nữa, việc này cũng sẽ hạn chế sự bùng nổ của các sàn vàng chui.
