Thay vì chuyển sang các giải pháp thay thế sạch hơn như dầu hàng hải và dầu nhiên liệu có hàm lượng lưu huỳnh thấp, nhiều hãng tàu đã lắp đặt các thiết bị xử lý khí thải (scrubber) để tiếp tục sử dụng dầu nhiên liệu có hàm lượng lưu huỳnh cao. Các lệnh trừng phạt của phương Tây và các cuộc tấn công vào tàu thuyền trên Biển Đỏ đã thúc đẩy thêm nhu cầu dầu nhiên liệu nặng.
"Thị trường dầu nhiên liệu đã cho thấy khả năng phục hồi đáng kể, với nhu cầu vượt xa kỳ vọng nhờ một số yếu tố chính, chẳng hạn như nhu cầu phát điện vẫn vững chắc ở Trung Đông và sự gián đoạn vận chuyển trên Biển Đỏ", Royston Huan, nhà phân tích tại Energy Aspects cho biết.
Theo báo cáo thường niên tháng 6 của Cơ quan Năng lượng Quốc tế (IEA), trong khi nhu cầu dầu diesel và nhiên liệu phản lực toàn cầu đã giảm so với mức trước đại dịch năm 2019, và mức tiêu thụ xăng chỉ tăng 1,9%, nhu cầu dầu nhiên liệu lại tăng 4,8% lên mức trung bình 6,5 triệu thùng/ngày vào năm 2025.
Dầu nhiên liệu vẫn có thể tăng giá trong ngắn hạn do nhu cầu từ các nhà máy lọc dầu, nhưng cán cân cung cầu được dự đoán sẽ trở nên lỏng lẻo hơn trong tháng 11 đến tháng 12 cùng với việc một số nhà máy lọc dầu ở Ả Rập Xê Út và Brazil trở lại hoạt động sau bảo dưỡng.
Nhu cầu dầu nhiên liệu tăng vượt qua dự kiến
Năm 2020, IEA dự báo nhu cầu dầu nhiên liệu sẽ chỉ tăng 1,6% trong giai đoạn 2019-2025 - mức tăng chậm nhất trong số các loại nhiên liệu tinh chế chính.
Chuyên gia phân tích Ciaran Healy của IEA cho rằng, việc sử dụng dầu nhiên liệu trong sản xuất điện đã vượt nhẹ so với kỳ vọng của cơ quan này trong những năm gần đây, chủ yếu là do mùa hè nóng hơn ở Trung Đông và Bắc Phi.
Các lệnh trừng phạt của phương Tây đối với Nga cũng góp phần vào việc này, khi Ả Rập Xê Út nhập khẩu dầu nhiên liệu của Nga với giá ưu đãi để giải phóng thêm dầu thô của chính mình để xuất khẩu.
Chuyển hướng khỏi Biển đỏ
Ngày càng có nhiều tàu thuyền di chuyển quanh Mũi Hảo Vọng thay vì Kênh đào Suez do xung đột ở Biển Đỏ vẫn tiếp diễn, điều này đã thúc đẩy nhu cầu dầu nhiên liệu.
Các tàu thuyền đã tránh khu vực này kể từ năm 2023. Theo công ty tư vấn FGE, những đợt chuyển hướng này đã làm tăng nhu cầu dầu nhiên liệu khoảng 100.000 thùng/ngày, tương đương khoảng 2% nhu cầu nhiên liệu toàn cầu.
Tuy nhiên, IEA tin rằng sự gián đoạn vận chuyển ở Biển Đỏ đã làm tăng khối lượng nhiên liệu ít hơn dự kiến.
Valerie Panopio, nhà phân tích tại Rystad Energy cho biết, các lệnh trừng phạt của phương Tây đối với Iran và Nga cũng đã thúc đẩy sự phát triển của một đội tàu ngầm gồm các tàu cũ kỹ có khả năng chạy bằng dầu nhiên liệu có hàm lượng lưu huỳnh cao (HSFO). Những tàu này thường có cấu trúc sở hữu không rõ ràng và hoạt động mà không có bảo hiểm hoặc chứng nhận an toàn hàng đầu của phương Tây.
Theo ước tính từ các nguồn tin trong ngành và các nhà phân tích, đội tàu ngầm này bao gồm khoảng 1.200 - 1.600 tàu chở dầu, chiếm khoảng 20% đội tàu chở dầu toàn cầu.
Điều đó có nghĩa là các tàu chở dầu của đội tàu ngầm tiêu thụ hơn 106.000 thùng/ngày, tương đương khoảng 2% nhu cầu toàn cầu, dựa trên tính toán của Reuters sử dụng dữ liệu nhiên liệu năm 2023 từ Tổ chức Hàng hải Quốc tế (IMO).
"Nhiều tàu trong số này sẽ là những chiếc tàu cũ kỹ, gỉ sét, đã hơn 15 năm tuổi, thậm chí một số trường hợp hơn 20 năm tuổi", Eugene Lindell, nhà phân tích thị trường sản phẩm và lọc dầu tại cho biết.
Các quy định năm 2020 của IMO đã hạ giới hạn hàm lượng lưu huỳnh trong nhiên liệu hàng hải từ 3,5% xuống 0,5%, ban đầu làm giảm nhu cầu dầu HSFO.
Tuy nhiên, việc áp dụng phổ biến các thiết bị xử lý khí thải - hệ thống trên tàu cho phép tàu sử dụng HSFO đồng thời giảm tác động đến môi trường - đã thúc đẩy sự phục hồi nhu cầu tiêu thụ.
Theo công ty tư vấn hàng hải DNV, tính đến cuối năm 2024, hơn 6.000 tàu đã lắp đặt thiết bị xử lý khí thải. DNV dự kiến con số này sẽ đạt 6.523 vào cuối năm, tăng từ 4.348 vào năm 2020.
Mặc dù IEA dự báo nhu cầu dầu nhiên liệu sẽ giảm sau năm 2026, đạt trung bình 6,1 triệu thùng/ngày vào năm 2030, nhưng sự phản đối các quy định của IMO có thể duy trì nhu cầu. Energy Aspects cho biết, chính quyền của Tổng thống Donald Trump đã phản đối các quy định chặt chẽ hơn về khí thải của IMO và đề xuất định giá carbon, điều này có thể làm chậm trễ việc thực hiện các quy định này.