Từ giữa tháng 10/2017, Sở Thông tin và Truyền thông Hà Nội đã thí điểm lắp đặt thiết bị thông minh (có tên M-GATEWAY, tương tự modem wifi) với kỳ vọng thay thế chức năng của loa phường tại 200 hộ dân ở bốn phường (Kim Mã, Thành Công, Tràng Tiền, Yên Hòa) thuộc ba quận Ba Đình, Hoàn Kiếm và Cầu Giấy.
M-GATEWAY ngoài chức năng chính là phát trực tiếp các bản tin của phường đến từng hộ dân còn có thể kết nối để mua thẻ điện thoại, thanh toán các loại hóa đơn internet, điện, nước, truyền hình...
Theo lãnh đạo Sở Thông tin Truyền thông, trong giai đoạn thí điểm kinh phí sẽ do các doanh nghiệp cung cấp thiết bị tự bỏ ra để lắp đặt. Sau thí điểm, cơ quan chức năng đưa ra đánh giá về thiết bị, lúc đó mới có dự trù kinh phí để triển khai lắp đặt trên diện rộng. Lãnh đạo Sở cho rằng, giá thiết bị phải phù hợp để người dân có thể mua thay thế khi cái cũ bị hỏng.
Đến nay, việc thí điểm đã kết thúc và Sở Thông tin đề nghị Viettel, MobiFone tiếp tục hỗ trợ thiết bị, sim, kỹ thuật đến khi thành phố quyết định phương án chính thức. Tuy nhiên, tháng 5/2018, Viettel đề xuất thu thiết bị để nghiên cứu, hoàn thiện thêm. Hiện chỉ thiết bị của MobiFone vẫn được đặt tại các hộ gia đình nhằm hỗ trợ UBND các phường khi có nhu cầu cần thông tin.
Không ai sử dụng hết tính năng thiết bị
Là Trưởng khu dân cư với 2.400 người, ông Phạm Ngọc Cơ (tập thể A2 Thành Công, Ba Đình) đánh giá, M-GATEWAY có ưu điểm gọn nhẹ, dễ sử dụng, tiêu tốn ít điện năng và rất thuận lợi cho việc tuyên truyền thông tin chủ trương chính sách của chính quyền tới người dân.
Ông Cơ cho hay, khi chưa có thiết bị thông minh, ông nắm chủ trương chính sách qua hệ thống loa phường hoặc có công văn từ phường gửi xuống. Giờ ông dễ dàng nắm bắt thông tin qua thiết bị thông minh được lắp tại nhà, sau đó ông thông báo lại các tổ trưởng để họ viết lên bảng tin mỗi toà chung cư.
Tuy nhiên, ông cũng cho rằng, thiết bị thông minh có một số nhược điểm và cần cải tiến tính năng như nút chỉnh âm thanh; bật hoặc tắt khi không phải giờ phát để tiết kiệm điện...
"Nếu phát loa phường thì tôi đang ở ngoài, đi tập thể dục cũng nghe được. Nhưng dùng thiết bị thông minh nếu lúc phát tôi không ở nhà thì không nắm được thông tin. Hơn thế, thiết bị treo cố định một chỗ, nếu là nhà nhiều tầng thì chỉ tầng có thiết bị nghe được", ông góp ý.
Ngoài ra, ông Cơ cho rằng thiết bị thông minh có nhiều tính năng nhưng để sử dụng được phải có các thiết bị khác hỗ trợ như máy tính bảng, điện thoại thông minh mà "những cái đó thì không phải ai cũng có điều kiện mua và sử dụng thành thạo".
Ông Phạm Ngọc Cơ đánh giá cao hiệu quả của thiết bị sau gần một năm thí điểm. Ảnh: Võ Hải..
"Phường Thành Công có 38 tổ dân phố đã triển khai thiết bị thông minh tại 34 tổ. Nhưng tôi chưa thấy ai trong phường sử dụng thiết bị này để thanh toán các loại phí", ông nói.
"Nếu mất tiền thì không hào hứng tham gia"
Đồng tình với chủ trương sắp xếp lại hệ thống loa phường của thành phố, ông Võ Xuân Tui - Tổ phó dân phố số 7, phường Yên Hoà, Cầu Giấy, cho hay sau gần một năm sử dụng, gia đình thấy thiết bị hoạt động tốt, hiệu quả trong nắm bắt thông tin.
"Nếu thông báo qua loa phường sẽ có nhà nghe được nhà không. Nhưng nếu mỗi nhà có một thiết bị thông minh thì ai cũng nghe được", ông Tui bày tỏ.
Gia đình ông để thiết bị cố định ở cầu thang giữa tầng 1 và 2 nên cả hai tầng đều nghe được âm thành phát ra từ M-GATEWAY.
"Nếu thành phố trang bị miễn phí cho người dân thì tốt, nếu mất chi phí người dân sẽ băn khoăn vì hiện có rất nhiều kênh tiếp nhận thông tin khác như truyền hình, báo chí... Tôi đã tham khảo ý kiến những người dân xung quanh, ai cũng bảo nếu mất tiền để được dùng thiết bị thì không hào hứng tham gia", ông Tui nêu.
"Triển khai diện rộng khó khả thi"
Bà Nguyễn Thị Kim Mỵ, Trung tâm công nghệ thông tin MobiFone cho hay, đơn vị đã lắp đặt thiết bị thông minh thí điểm trên 100 hộ dân ở hai phường Thành Công (Ba Đình) và Yên Hoà (Cầu Giấy).
"Đây là thiết bị do MobiFone sản xuất, lắp ráp, trong đó một số linh kiện nhập của các nước G7 được cơ quan thẩm quyền đóng dấu hợp quy", bà Mỵ nói và thông tin thêm, trong lần khảo sát cuối năm 2017 do sở Thông tin Truyền thông Hà Nội chủ trì thực hiện, đa số người dân dân hào hứng tiếp nhận thiết bị.
Tuy nhiên, ông Nguyễn Văn Dũng - Tổ trưởng dân phố số 11, phường Yên Hoà, Cầu Giấy, cho rằng qua thực tế sử dụng thiết bị thông minh ở gia đình ông cũng như tham khảo ý kiến hàng xóm thì "họ ngán ngẩm lắc đầu" vì thiết bị còn nhiều bất cập.
Ông Dũng thẳng thắn cho rằng, việc triển khai lắp đặt thiết bị trên diện rộng không khả thi, vì khi lắp đăt thì phải thu phí ban đầu, rồi phí hàng tháng. Trong khi đó, "lúc miễn phí người dân còn lắc đầu, nếu sau này triển khai rộng mà tính phí sẽ khó được họ đón nhận".
Theo ông, loa phường vẫn có những ưu điểm trong việc cập nhật thông tin chủ trương, chính sách. "Vấn đề là thành phố phải chọn giờ phát, số lượng loa lắp đặt, giảm âm lượng để người dân có thể chấp nhận", ông Dũng đề xuất.
Đầu tháng 8/2017, Hà Nội phê duyệt Đề án “Sắp xếp lại và nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động Đài truyền thanh phường, xã, thị trấn trên địa bàn thành phố”. Theo quy định mới, hệ thống loa phường thuộc địa bàn 4 quận nội thành cũ của Hà Nội (Hoàn Kiếm, Ba Đình, Đống Đa, Hai Bà Trưng) chỉ phát nội dung thông báo các trường hợp khẩn cấp (phòng chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn, phòng chống dịch bệnh...) hoặc theo yêu cầu của Trung ương và thành phố.
Thành phố cũng giao khảo sát, lựa chọn các thiết bị thông minh (kết nối 3G, 4G, wifi...) để thay thế dần các hình thức thông tin truyền thống, bảo đảm các chức năng cần thiết.
Trong tháng 10 này, Hà Nội lần thứ hai khảo sát ý kiến người dân về loa phường trên Cổng giao tiếp điện tử thành phố (Hanoi.gov.vn), thời hạn kết thúc là ngày 25/10.