Thống kê kết quả kinh doanh các doanh nghiệp trên cả 3 sàn chứng khoán cho năm gần nhất (2017) cho thấy, gần 240 doanh nghiệp có ROE từ 20% trở lên, trong đó 83 doanh nghiệp có ROE trên 30%, 44 doanh nghiệp có ROE trên 40%, 23 doanh nghiệp có ROE trên 50%.
Một số doanh nghiệp duy trì được mức ROE cao và đều đặn qua các năm, đồng thời có biên lãi gộp cao như TCT, SCS, DSN, NCT, AST, VNM, KSB…
Chẳng hạn, biên lãi gộp của Công ty cổ phần Dịch vụ Hàng hóa Sài Gòn (SCS) liên tục tăng trong những năm gần đây, từ 66% năm 2014 lên 69,7% năm 2015, tăng tiếp lên 72,4% năm 2016 và 77% năm 2017. ROE trung bình trên 30%/năm.
Lưu lượng hàng hóa qua đường hàng không gia tăng, thúc đẩy doanh thu của SCS tăng trưởng mạnh, nhưng tổng chi phí tăng chậm hơn nhiều (doanh nghiệp không mất chi phí bán hàng) đã giúp SCS có biên lãi ròng cao. Hiện SCS là một trong hai nhà cung cấp dịch vụ hàng hóa hàng không cho Sân bay Tân Sơn Nhất.
Theo Công ty Chứng khoán Rồng Việt, do đối thủ của SCS là TCS đã đạt công suất tối đa và không còn quỹ đất để mở rộng, nên SCS là đơn vị hưởng lợi chính từ tăng trưởng sản lượng hàng hóa. Sản lượng hàng hóa của SCS tăng 23%/năm trong giai đoạn 2013 - 2017.
Trong khi đó, kinh doanh nhà ga hàng không đòi hỏi doanh nghiệp phải có mặt bằng khai thác và nhà kho để lưu trữ hàng hóa. Hiện tại, có ít không gian trống tại Sân bay Tân Sơn Nhất, đồng nghĩa rất khó để các công ty mới gia nhập ngành. Nhờ tình hình cạnh tranh không gay gắt, SCS có thể tăng phí dịch vụ để bù đắp khi chi phí đầu vào tăng.
Tương tự, Công ty cổ phần Công viên nước Đầm Sen (DSN) từ năm 2009 đã có mức biên lãi gộp trên 50% và tăng trưởng ổn định, tỷ lệ này năm 2017 là trên 66%. ROE cũng tăng trưởng tốt, từ mức dưới 30% lên hơn 45% năm 2017. Tiền mặt và đầu tư ngắn hạn chiếm tỷ trọng lớn trong tổng tài sản.
Nhu cầu giải trí tại TP.HCM lớn nên doanh thu của DSN tăng trưởng cao qua các năm, trong khi chi phí giá vốn tăng không đáng kể. Theo đó, DSN là một trong số ít doanh nghiệp có chính sách chi trả cổ tức bằng tiền mặt và cổ phiếu khá hấp dẫn, trung bình trên 20%.
Mới đây, DSN thông báo chốt danh sách cổ đông tạm ứng cổ tức đợt 1/2018 bằng tiền, tỷ lệ 36%. Về kết quả kinh doanh, 9 tháng đầu năm 2018, Công ty đạt doanh thu 190,56 tỷ đồng, bằng 95% kế hoạch năm; lợi nhuận sau thuế 86,4 tỷ đồng, tăng 11% so với cùng kỳ năm ngoái.
Một doanh nghiệp khác, Công ty cổ phần Cáp treo Núi Bà Tây Ninh (TCT) có biên lợi nhuận gộp năm 2017 đạt 83%, biên lãi ròng gần 48%. Điểm khác biệt ở TCT so với SCS là chi phí của TCT biến động theo doanh thu nhiều hơn.
9 tháng đầu năm 2018, kết quả kinh doanh của nhiều doanh nghiệp chưa như kỳ vọng của giới đầu tư, nhưng duy trì được biên lãi cao và ROE cao. Đơn cử, Công ty cổ phần Sữa Việt Nam (VNM) có biên lãi gộp trên 47%, ROE trên 44%.
Trong kỳ, VNM đạt doanh thu 39.558 tỷ đồng, tăng 2,2%; lợi nhuận sau thuế 7.921 tỷ đồng, giảm 7,3% so với cùng kỳ năm ngoái, trong đó lợi nhuận sau thuế của cổ đông công ty mẹ là 7.927 tỷ đồng, giảm 7,3%. Với kết quả này, VNM đã hoàn thành được 71,3% kế hoạch doanh thu và 73,7% kế hoạch lợi nhuận năm 2018.
Theo Công ty Chứng khoán TP.HCM (HSC), một số nhà đầu tư băn khoăn, vì sao doanh thu trong nước của VNM tăng chậm lại, đây là vấn đề ngắn hạn hay có thể kéo dài?
Thực tế, thị phần của VNM không giảm, nên câu trả lời có thể là do nhu cầu đối với toàn ngành sữa suy giảm. Do đó, nhiều khả năng Công ty sẽ phải tìm kiếm nguồn tăng trưởng mới, có thể thông qua hoạt động mua bán - sáp nhập (M&A) hay mở rộng sang các thị trường trong khu vực.
Cổ phiếu của các doanh nghiệp có ROE và biên lợi nhuận cao là đối tượng ưa thích của các nhà đầu tư dài hạn, chủ yếu quan tâm đến câu chuyện tăng trưởng của doanh nghiệp trong tương lai, thay vì những con số lợi nhuận bất thường - vốn là khẩu vị của các nhà đầu tư “lướt sóng”.
