Tuy chỉ xảy ra trên diện hẹp, nhưng diễn biến này không khác gì tình trạng “lái giá” xảy ra cách đây 1 - 2 năm, đẩy nhiều cổ phiếu như PVA, PVX, SBS… lên cao chót vót, rồi sau đó là chuỗi ngày rơi không phanh, gây thua lỗ cho biết bao nhà đầu tư nhỏ lẻ.
Nhìn sâu hơn vào hiện trạng cổ phiếu nóng, ông Nguyễn Duy Hưng, Chủ tịch SSI phân tích, tình trạng này là bất thường và nhà đầu tư, nhất là nhà đầu tư nhỏ lẻ, phải tỉnh táo, nếu không tài sản sẽ bị sóng giá cuốn trôi.
“Giao dịch tăng bất thường, có loại được chuyển nhượng hàng triệu cổ phiếu/phiên, nhưng trong đó 95% là giao dịch mồi của ‘đội lái’, chỉ 5% là của nhà đầu tư thực ‘bám’ theo”, ông Hưng phân tích. “Cách đầu tư này chắc chắn nhà đầu tư nhỏ sẽ mất hết, bởi họ không bao giờ chen chân được với các “đội lái” và luôn là người ‘xuống tàu’ cuối cùng”, ông Hưng nói.
Dù không chỉ thẳng ra những cổ phiếu đang bị làm giá, vì “đó là việc của cơ quan chức năng”, nhưng Chủ tịch SSI cho rằng, hiện trạng này cần được cảnh báo mạnh mẽ từ những người có trách nhiệm, để giữ cho thị trường hoạt động lành mạnh hơn.
Hiện tại, giám sát thị trường, phát hiện ra các giao dịch có dấu hiệu bất thường là công việc hàng ngày của các Sở GDCK. Tuy nhiên, dấu hiệu thế nào là giao dịch bất thường lại thuộc loại thông tin riêng, không công bố, nên thị trường chỉ biết rằng, 10 tháng đầu năm nay, nhà quản lý phát hiện ra 70 giao dịch có dấu hiệu bất thường đưa vào “tầm ngắm” theo dõi. Nhà đầu tư đại chúng thì không nhận diện được những giao dịch có dấu hiệu bất thường này.
Báo cáo của UBCK trong cuộc làm việc với Bộ trưởng Bộ Tài chính mới đây cho biết, công tác thanh tra, giám sát trên TTCK đã và đang được làm rất mạnh, ngành chứng khoán, có lẽ là ngành có lượng quyết định xử phạt nhiều thứ hai, chỉ sau ngành giao thông, nhưng thực tế các vi phạm trên thị trường ngày càng tinh vi, phức tạp, khó phát hiện, khó xử lý.
Cái khó nhất là việc làm thế nào để xác định được mối quan hệ giữa các đối tượng nghi vấn trong khi thẩm quyền của UBCK tại Việt Nam thấp hơn nhiều các UBCK các nước.
UBCK Việt Nam không có khả năng thu thập thông tin về tài khoản và giao dịch ngân hàng, không có quyền tiếp cận điện thoại, thư tín điện tử… và đây luôn là thách thức lớn trong công tác xác minh các vụ việc giao dịch nội gián, thao túng.
Dù vậy, ít nhất có 3 vụ thao túng giá đã bị UBCK phát hiện và xử phạt kể từ đầu năm 2013 đến nay. Khi công cụ trong tay nhà quản lý ngành chứng khoán để “dẹp loạn” còn mỏng, Bộ trưởng chỉ đạo cần tiếp tục phối hợp với cơ quan công an để tăng khả năng nhận diện những điểm đen thị trường.
Với nhà đầu tư, cần nhất là sự tỉnh táo, nói không với cổ phiếu có dấu hiệu bị giá và cần chọn cách đầu tư phù hợp với khả năng chấp nhận rủi ro của mình.
>> Điều tra 70 mã có giao dịch bất thường
>> Nhiều giao dịch bất thường là… bình thường
>>Giám sát những giao dịch chứng khoán bất thường
>>Định lượng tiêu chí “giao dịch bất thường”
