Năm nay chứng kiến sự đổi ngôi khá ngoạn mục trong hàng ngũ những công ty lớn nhất thế giới. Hãng bán lẻ Wal-Mart của Mỹ đã rớt xuống vị trí thứ 3 từ vị trí số 1 trong năm ngoái, trong khi hãng dầu lửa Shell nhảy lên số 1 từ vị trí số 2 năm ngoái.
Trong top 10 của danh sách, có tới 8 công ty thuộc lĩnh vực năng lượng và có tới 3 công ty của Trung Quốc.
Dưới đây là 10 doanh nghiệp lớn nhất thế giới do Fortune thực hiện, dựa trên doanh thu của các công ty:
Royal Dutch Shell
Xếp hạng năm 2012: 1
Xếp hạng năm 2011: 2
Doanh thu: 484,489 tỷ USD
Lợi nhuận: 30,918 tỷ USD
Tỷ suất lợi nhuận/doanh thu: 6,4%
Tài sản: 345,257 tỷ USD
Số nhân viên: 90.000
Quốc gia: Hà Lan
Năm 2011, Shell gây sự chú ý của dư luận bởi những nỗ lực khoan tìm dầu ở Bắc Cực. Đây là một kế hoạch gây tranh cãi, vì nếu xảy ra tràn dầu ở khu vực này sẽ rất khó làm sạch. Tuy nhiên, Shell vẫn dấn bước và hy vọng sẽ bắt đầu khai thác dầu ở Bắc Cực từ tháng 7 năm nay. Ước tính, trữ lượng dầu có thể khai thác ở Bắc Cực lên tới 90 tỷ thùng. Theo dự kiến của Shell, trong 10-20 năm tới, Bắc Cực sẽ trở thành nguồn dầu thô lớn nhất của hãng.
Trong quý 1 năm nay, lợi nhuận của Shell tăng 11% so với cùng kỳ năm trước, lên 7,7 tỷ USD. Sự gia tăng lợi nhuận này một phần là kết quả của những dự án dài hạn vừa đi vào hoạt động như nhà máy khí hóa lỏng ở Qatar và các dự án dầu ở Canada.
Exxon Mobil
Xếp hạng năm 2011: 3
Doanh thu: 452,926 tỷ USD
Lợi nhuận: 41,060 tỷ USD
Tỷ suất lợi nhuận/doanh thu: 9,1%
Tài sản: 331,052 tỷ USD
Số nhân viên: 99.100
Quốc gia: Mỹ
Năm 2011 là một năm thắng lợi lớn của Exxon Mobil khi lợi nhuận của hãng này đạt 41,1 tỷ USD, tăng 35% so với năm 2010. Để duy trì tốc độ tăng trưởng của “người khổng lồ” này, CEO Rex Tillerson đã đẩy mạnh hoạt động trong lĩnh vực khí tự nhiên. Hiện sản lượng khí tự nhiên của Exxon ngang ngửa với sản lượng dầu lửa của hãng. CEO Tillerson tin tưởng, chiến lược dài hạn này sẽ đem lại hiệu quả tốt trong 25-30 năm tới.
Tuy nhiên, trong ngắn hạn, Exxon đang chịu ảnh hưởng bất lợi từ việc giá khí đốt ở mức thấp tại nhiều nơi trên thế giới. Trong quý 1 năm nay, lợi nhuận của Exxon giảm khoảng 11,3% so với cùng kỳ năm trước do sản lượng dầu và khí cùng giảm. Cũng như các “đại gia” dầu lửa khác, Exxon Mobil đang tìm cách tăng sản lượng bằng con đường khoan tìm dầu ở Bắc Cực.
Wal-Mart
Xếp hạng năm 2012: 3
Xếp hạng năm 2011: 1
Doanh thu: 446,950 tỷ USD
Lợi nhuận: 15,699 tỷ USD
Tỷ suất lợi nhuận/doanh thu: 3,5%
Tài sản: 193,406 tỷ USD
Số nhân viên: 2,2 triệu
Quốc gia: Mỹ
Hãng bán lẻ lớn nhất thế giới có một năm chứng kiến lợi nhuận ở các thị trường nước ngoài tăng mạnh. Trong năm tài khóa 2011, lợi nhuận của Wal-Mart tăng 6,4% lên hơn 25 tỷ USD. Tuy nhiên, sự tăng trưởng lợi nhuận này chủ yếu đến từ thị trường ngoài Mỹ. Tại thị trường quê hương Mỹ, Wal-Mart gặp nhiều khó khăn trong việc thu hút khách hàng, những người chịu ảnh hưởng của tỷ lệ thất nghiệp và giá nhiên liệu cao. Mới đây, hãng đã mở 40 cửa hàng quy mô nhỏ mang tên Wal-Mart Express để tiết giảm chi phí.
Ngoài những khó khăn về kinh doanh, Wal-Mart tiếp tục đối mặt với những rắc rối trong vấn đề quan hệ công chúng tại “sân nhà”. Hãng đã bị kiện vì phân biệt đối xử với lao động nam và nữ, nhưng sau đó Tòa án Tối cao Mỹ đã hủy vụ này vào tháng 6/2011. Tháng 4 vừa qua, nhà chức trách Mỹ lại tiến hành điều tra Wal-Mart sau những cáo buộc về việc các quan chức của hãng này đưa hối lộ ở Mexico.
BP
Xếp hạng năm 2012: 4
Xếp hạng năm 2011: 4
Doanh thu: 386,463 tỷ USD
Lợi nhuận: 25,7 tỷ USD
Tỷ suất lợi nhuận/doanh thu: 6,7%
Tài sản: 293,068 tỷ USD
Số nhân viên: 83.400
Quốc gia: Anh
Sau thảm họa tràn dầu lịch sử trên Vịnh Mexico cách đây 2 năm, BP đã buộc phải bán tài sản trị giá 30 tỷ USD để có tiền khắc phục hậu quả. Trong năm 2011, BP đã có sự trở lại ngoạn mục với mức lợi nhuận gần 26 tỷ USD, từ chỗ thua lỗ 3,3 tỷ USD trong năm 2010.
Trong năm 2011, BP tập trung vào 3 ưu tiên chính, bao gồm rà soát và tái cơ cấu các quy trình an toàn; hợp tác với những nỗ lực liên quan tới vụ tràn dầu; và thành lập một kế hoạch 10 điểm để tăng dòng tiền từ hoạt động kinh doanh. “Chúng tôi vẫn còn nhớ rất rõ thảm họa tràn dầu năm 2010 và cần đảm bảo rằng những tai nạn như thế sẽ không bao giờ xảy ra nữa”, Chủ tịch BP, ông Carl-Henric Svanberg, viết trong một lá thư gửi cổ đông.
Sinopec
Xếp hạng năm 2011: 5
Doanh thu: 375,214 tỷ USD
Lợi nhuận: 9,453 tỷ USD
Tỷ suất lợi nhuận/doanh thu: 2,5%
Tài sản: 277,797 tỷ USD
Số nhân viên: 1.021.979
Quốc gia: Trung Quốc
Sinopec, hãng khai thác và lọc hóa dầu lớn nhất của Trung Quốc, tiếp tục phát triển mạnh nhờ sản lượng dầu thô và khí tự nhiên gia tăng. Tập đoàn quốc doanh này có quy mô ngang ngửa với các hãng dầu lửa quốc tế hàng đầu, nhưng lại dễ chịu ảnh hưởng bất lợi từ biến động giá dầu do các biện pháp kiểm soát giá năng lượng trong nước của Chính phủ Trung Quốc.
Vào tháng 10 năm ngoái, Sinopec đã mua hãng năng lượng Daylight Energy với giá 2,1 tỷ USD tiền mặt, theo đó tiếp cận với nguồn dầu lửa và khí đá phiến ở Canada.
CNPC
Xếp hạng năm 2012: 6
Xếp hạng năm 2011: 6
Doanh thu: 352,338 tỷ USD
Lợi nhuận: 16,317 tỷ USD
Tỷ suất lợi nhuận/doanh thu: 4,6%
Tài sản: 481,074 tỷ USD
Số nhân viên: 1.668.072
Quốc gia: Trung Quốc
CNPC đã trở thành một “tay chơi” cỡ bự trong ngành dầu lửa thế giới nhờ quan hệ đối tác với chính phủ các nước nhiều dầu lửa như Iraq và Qatar cũng như đẩy mạnh hoạt động khai thác dầu khí trong nước. Năm 2011, CNPC khai thác 107,54 triệu tấn dầu thô tại Trung Quốc, tăng 2% so với năm trước. Giống như nhiều công ty dầu khí khác, CNPC đang tăng cường khai thác khí tự nhiên.
State Grid
Xếp hạng năm 2012: 7
Xếp hạng năm 2011: 7
Doanh thu: 259,142 tỷ USD
Lợi nhuận: 5,678 tỷ USD
Tỷ suất lợi nhuận/doanh thu: 2,2%
Tài sản: 351,381 tỷ USD
Số nhân viên: 1.583.000
Quốc gia: Trung Quốc
State Grid là công ty điện lực quốc doanh của Trung Quốc. Cuộc khủng hoảng nợ đã buộc nhiều doanh nghiệp châu Âu phải tìm đến sự giúp đỡ của các công ty Trung Quốc. Bởi thế, mới tháng trước, State Grid đã công bố kế hoạch mua lại các đường dây truyền tải điện áp cao từ một công ty Tây Ban Nha có tên Actividades de Construccion y Servicios với giá 938,2 triệu USD.
Chevron
Xếp hạng năm 2012: 8
Xếp hạng năm 2011: 10
Doanh thu: 245,621 tỷ USD
Lợi nhuận: 26,895 tỷ USD
Tỷ suất lợi nhuận/doanh thu: 10,9%
Tài sản: 209,474 tỷ USD
Số nhân viên: 61.189
Quốc gia: Mỹ
Bất chấp môi trường kinh tế khó khăn, lợi nhuận ròng của Chevron vẫn tăng 41,4% trong năm 2011, lên mức gần 27 tỷ USD, từ mức chỉ 19 tỷ USD trong năm 2010. Chevron cũng được đánh giá cao nhờ kế hoạch xây dựng một nhà máy ethylene tại Mỹ nhằm đáp ứng nhu cầu nguyên liệu nhựa nhẹ sản xuất từ ethylene dùng cho các loại xe chạy điện.
ConocoPhillips
Xếp hạng năm 2012: 9
Xếp hạng năm 2011: 12
Doanh thu: 237,272 tỷ USD
Lợi nhuận: 12,436 tỷ USD
Tỷ suất lợi nhuận/doanh thu: 5,2%
Tài sản: 153,230 tỷ USD
Số nhân viên: 29.800
Quốc gia: Mỹ
ConocoPhillips có một chiến lược để gặt hái thành công: bớt đi là thêm lên. Hãng này tiếp tục cắt giảm phần tài sản còn lại trong hãng Luckoil của Nga và dịch chuyển trọng tâm về phía những tài sản có tỷ suất lợi nhuận cao hơn. Ngoài việc giảm nợ gần 1 tỷ USD, ConocoPhillips còn tăng được doanh thu thêm 26% trong năm 2011.
Toyota
Xếp hạng năm 2012: 10
Xếp hạng năm 2011: 8
Doanh thu: 235,264 tỷ USD
Lợi nhuận: 3,591 tỷ USD
Tỷ suất lợi nhuận/doanh thu: 1,5%
Tài sản: 372,520 tỷ USD
Số nhân viên: 325.905
Quốc gia: Nhật Bản
Trong mấy năm qua, hãng xe lớn nhất của Nhật Bản Toyota đã đối mặt quá nhiều sóng gió. Riêng trong năm 2011, hãng cùng lúc gặp thảm họa động đất, sóng thần ở Nhật và trận lụt lịch sử ở Thái Lan. Tính cả năm, doanh số của Toyota tại thị trường Mỹ giảm 7%, còn 1,6 triệu xe. Sau 3 năm dẫn đầu thế giới về doanh số, Toyota đã để tuột vị trí này vào tay hãng General Motors (GM) của Mỹ, và thậm chí còn đứng sau cả hãng Volkswagen của Đức.
Tuy nhiên, các quan chức của Toyota đã dự báo về một năm 2012 tươi sáng hơn, với doanh số của hãng trên toàn cầu dự kiến tăng 20% lên mức kỷ lục 8,48 triệu xe.
