Thoái vốn sâu
Đây là đề xuất mới nhất được Bộ Giao thông - Vận tải (GTVT) gửi Thủ tướng Chính phủ liên quan đến số phận của Công ty cổ phần Bệnh viện GTVT (Bệnh viện GTVT) vốn đang khá bất định trong giai đoạn hậu cổ phần hóa (CPH).
Theo đó, Bộ GTVT mong muốn Chính phủ chấp thuận phương án điều chỉnh vốn điều lệ và tăng phần vốn nhà nước tương ứng với giá trị quyết toán Dự án Tòa nhà Điều trị kỹ thuật cao sử dụng vốn vay Quỹ OPEC sẽ thực hiện việc thoái bớt phần vốn nhà nước tại Bệnh viện GTVT.
Tỷ lệ vốn nắm giữ của cổ đông Nhà nước được Bộ GTVT đề xuất là khoảng 30% vốn điều lệ tại Bệnh viện GTVT.
“Đây cũng chính là tỷ lệ nắm giữ được chốt trong phương án thí điểm CPH Bệnh viện GTVT được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 1129/QĐ-TTg ngày 21/7/2015”, ông Nguyễn Văn Công - Thứ trưởng Bộ GTVT cho biết.
Cần phải nói thêm rằng, giá trị quyết toán Dự án tòa nhà điều trị vừa được Bộ GTVT chốt là 294,1 tỷ đồng. Như vậy, ngoài việc đẩy vốn điều lệ từ 168 tỷ đồng tại thời điểm hiện hữu lên 391,4 tỷ đồng, cơ cấu cổ đông tại Bệnh viện GTVT cũng sẽ có sự biến dạng lớn theo hướng bất lợi cho nhà đầu tư chiến lược - Công ty cổ phần tập đoàn T&T, người lao động. Từ việc đang nắm 30% vốn điều lệ, tỷ lệ nắm giữ của cổ đông Nhà nước sẽ vọt lên 70%.
Với việc thoái vốn nửa vời, nhà đầu tư chưa chắc sẽ thực hiện cam kết chấp thuận lộ trình tăng vốn điều lệ từ nguồn vốn nhà nước, dẫn tới việc điều hành, quản trị công ty không được cải thiện toàn diện.
Sự thay đổi cơ cấu cổ đông sau khi quyết toán Dự án Tòa nhà điều trị kỹ thuật cao là không có gì đáng ngại, nếu như Bộ GTVT được tiếp tục thực hiện đúng lộ trình thoái vốn đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt. Vướng mắc bắt đầu xuất hiện sau khi các cơ sở y tế, giáo dục công lập không còn nằm trong diện CPH theo tinh thần của Nghị quyết số 05 - NQ/TW ngày 1/11/2016 của Ban Chấp hành Trung ương khóa XII.
Để tháo gỡ vướng mắc, vào tháng 7/2017, Phó thủ tướng Vương Đình Huệ đã giao Bộ Tài chính chủ trì, phối hợp với các cơ quan liên quan nghiên cứu, đề xuất hướng xử lý đối với việc tiếp tục bán vốn nhà nước tại Công ty cổ phần Bệnh viện GTVT đảm bảo phù hợp với Nghị quyết số 05 và tình hình thực tế triển khai cổ phần hóa tại công ty này.
Tại văn bản gửi Bộ GTVT vào cuối tháng 8/2017, Bộ Tài chính đề nghị cân nhắc hai phương án: Nhà nước nắm giữ 51% hay 30% vốn điều lệ như Phương án thí điểm CPH đã được phê duyệt và được công bố trong bản cáo bạch.
Nguy cơ xáo trộn lớn
Theo quan điểm của Bộ GTVT, phương án Nhà nước chỉ thoái một phần vốn và vẫn nắm 51% vốn điều lệ mà Bộ Tài chính gợi ý là không đúng với các nội dung tại Quyết định số 1129/QĐ - TTg của Thủ tướng Chính phủ và cáo bạch công khai theo quy định khi bán đấu giá cổ phần, cũng như khi đàm phán bán cổ phần cho nhà đầu tư chiến lược.
Việc phá vỡ cam kết thoái vốn này sẽ đẩy Bệnh viện GTVT đứng trước một tương lai khá bất định với nhiều hệ lụy xấu.
Về tài chính, Công ty cổ phần sẽ gặp khó khăn trong việc huy động vốn để mua thuốc, trang thiết bị y tế, trả lương cho người lao động, đầu tư nâng cấp cơ sở vật chất… nhất là khi đang lỗ lũy kế ở mức 44,6 tỷ đồng (đến thời điểm 30/6/2017), cơ quan Bảo hiểm Y tế còn nợ, chưa thanh toán của năm 2016 và 8 tháng đầu năm 2017 số tiền rất lớn (khoảng 60 tỷ đồng).
Với việc thoái vốn nửa vời, nhà đầu tư chưa chắc sẽ thực hiện cam kết chấp thuận lộ trình tăng vốn điều lệ từ nguồn vốn nhà nước tương ứng giá trị quyết toán Dự án Tòa nhà điều trị kỹ thuật cao của Bệnh viện và có đủ nguồn tài chính để tham gia mua tiếp số cổ phần Nhà nước sẽ thoái vốn. Điều này sẽ dẫn tới việc điều hành, quản trị công ty không được cải thiện toàn diện do những người lãnh đạo chủ chốt có thể là các nhà chuyên môn giỏi, nhưng chưa hẳn đã có khả năng, quản lý điều hành doanh nghiệp tốt.
“Nếu Nhà nước nắm quyền chi phối, về tư duy quản trị doanh nghiệp dễ vẫn theo lối mòn, không tận dụng được ưu thế về quản trị doanh nghiệp của các thành phần kinh tế tư nhân. Mặt khác, Các nhà đầu tư sẽ e ngại khi quyết định đầu tư phát triển công ty cổ phần, dẫn đến không huy động được các nguồn lực khác ngoài xã hội”, Thứ trưởng Nguyễn Văn Công cho biết.
