Dự án Nhà máy ô tô Cần Thơ liên tục chậm tiến độ và hoạt động kém hiệu quả
Kỳ vọng thành thất vọng
Ông Đinh Văn Công, Chi cục trưởng THADS quận Ô Môn cho biết, ngày 29/7/2014, Chi cục THADS quận Ô Môn đã tiến hành cưỡng chế một phần tải sản trị giá hơn 1,5 tỷ đồng của Công ty CP Việt Nam Motors Cần Thơ để trả cho hai đơn vị thi công xây dựng nhà xưởng cho doanh nghiệp này.
Theo yêu cầu của Công ty CP Việt Nam Motors Cần Thơ, Chi cục THADS quận Ô Môn tạm hoãn thi hành án đến cuối tháng 9/2014 để chờ Tổng giám đốc công ty đi nước ngoài về giải quyết.
Theo bản án số 15 và 16 /KDTM-ST ngày 9/10/2012 của TAND quận Ô Môn tuyên xử: buộc Công ty CP Việt Nam Motors Cần Thơ phải trả cho Công ty TNHH Thành An 117 và Công ty TNHH thiết bị và xây dựng Minh Giang gồm nợ tiền thi công và lãi từ số nợ này hơn 9,5 tỷ đồng.
Trước đó, tháng 11/2004, Công ty cổ phần Ô tô Hyundai-Vinamotor (nay là Công ty CP Việt Nam Motors) được chấp thuận thuê 35ha đất tại KCN Trà Nóc 2 để xây dựng nhà máy sản xuất ô tô và phụ tùng ô tô.
Đây là nhà máy sản xuất xe ô tô đầu tiên tại khu vực ĐBSCL với quy mô công suất 5.500 minibus, 12.000 xe tải nhẹ/năm, tỷ lệ xuất khẩu 10%, thu hút 3.000 lao động tại địa phương, tổng vốn đăng ký lên đến 1.300 tỷ đồng, là dự án “khủng” nhất KCN Cần Thơ vào thời điểm đó.
Chính vì nhận định đây là một dự án lớn đóng góp rất nhiều trong thúc đẩy phát triển kinh tế tại địa phương nên dự án này được xét ưu đãi tối đa: miễn hoàn toàn tiền thuê đất trong 10 năm đầu kể từ khi nhận đất, chỉ đóng phí hạ tầng 0,1 USD/m2/năm, trong 35 năm còn lại của vòng đời dự án mức đóng tiền thuê đất chỉ 0,20 USD/m2/năm…
Giai đoạn 1, dự án được giao 15,6ha. Theo cam kết của nhà đầu tư thì dự án sẽ bắt đầu đi vào hoạt động sau 18 tháng xây dựng từ khi được giao đất. Tuy nhiên, theo Ban quản lý các KCX và CN Cần Thơ, sau 16 tháng kể từ khi nhận đất, nhà đầu tư chỉ mới triển khai các hạng mục phụ như: tường rào, cống thoát nước, nhà bảo vệ, đường giao thông nội khu. Do dự án triển khai rất chậm so với cam kết ban đầu nên ngày 8/3/2006, Ban quản lý các KCX và CN Cần Thơ đã gửi công văn số 44/BQL-ĐTXD nhằm đôn đốc nhà đầu tư phải tích cực triển khai các hạng mục chính của nhà máy trong quý II/2006, đồng thời xem xét nhu cầu thuê đất thực tế của công ty, nếu không sử dụng hết thì thu hồi bớt một phần để bố trí cho nhà đầu tư khác.
Tuy nhiên, đến tháng 9/2006, nhà đầu tư vẫn chưa lắp dựng nhà xưởng. Ngày 3/9/2006, Chủ tịch UBND TP.Cần Thơ đã kết luận giao cho Sở Kế hoạch và Đầu tư và Ban quản lý các KCX và CN Cần Thơ làm việc với nhà đầu tư về thời gian và nguồn vốn thực hiện, nếu không tiếp tục triển khai dự án thì thu hồi giao đất cho đơn vị khác.
Theo đánh giá của Ban quản lý các KCX và CN Cần Thơ, trong thời gian qua, Công ty CP Việt Nam Motors Cần Thơ không chỉ lãng phí đất công nghiệp mà còn sản xuất kinh doanh kém hiệu quả nên cũng chưa có đóng góp gì đáng kể cho phát triển kinh tế, giải quyết việc làm như mục tiêu ban đầu đề ra. Ngày 26/5/2010 đơn vị này đưa vào hoạt động dây chuyền lắp ráp công suất khoảng 1.000 xe/năm. Tuy nhiên, chỉ sau thời gian ngắn thì ngưng hoạt động cho đến nay.
Lãng phí hàng triệu USD
Theo Ban quản lý các KCX và CN Cần Thơ, qua các buổi làm việc, nhà đầu tư cho biết do Tổng công ty công nghiệp Ô tô Việt Nam cấp vốn cho dự án quá ít nên tiến độ triển khai chậm, đồng thời chủ đầu tư cũng cam kết đến hết tháng 12/2007 sẽ hoàn chỉnh nhà xưởng, lắp đặt máy móc thiết bị và đi vào sản xuất. Ban Quản lý các KCX và CN Cần Thơ cũng có công văn thông báo đến chủ đầu tư với nội dung: nếu nhà đầu tư không thực hiện đúng cam kết thì sẽ thu hồi dự án, hủy bỏ toàn bộ các ưu đãi mà doanh nghiệp được hưởng theo hợp đồng trước đây.
Đồng thời Ban quản lý KCX và CN Cần Thơ sẽ thu hồi phần diện tích chưa xây dựng trong số 15,6 ha đất đã giao trong giai đọan 1 để cho đơn vị khác thuê. Tuy nhiên, đến hết thời gian cam kết, chủ đầu tư chỉ mới sử dụng 5 ha để xây dựng nhà xưởng, còn hơn 10 ha còn lại vẫn bỏ trống cho cỏ mọc. Ban quản lý KCX và CN tiếp tục gửi công văn đôn đốc nhà đầu tư đẩy nhanh tiến độ thực hiện dự án.
Công ty TNHH MTV xây dựng hạ tầng KCN Cần Thơ (chủ đầu tư KCN Trà Nóc 2 - Cipco) cũng có công văn kiến nghị UBND thành phố Cần Thơ chỉ đạo ngành chức năng thu hồi hơn 10 ha đất mà Công ty CP Việt Nam Motors còn bỏ trống, giao cho nhà đầu tư khác để tránh lãng phí. UBND TP.Cần Thơ đã giao cho các sở ngành hữu quan rà soát lại căn cứ pháp lý để tiến tới thu hồi phần đất mà đơn vị này không sử dụng. Tuy nhiên, cho đến thời điểm hiện tại, chính quyền địa phương vẫn chưa ban hành quyết định thu hồi phần đất này.
Ông Võ Ngọc Hồ, Giám đốc Cipco cho biết, căn cứ cam kết tại khoản f, điều III của nhà đầu tư tại hợp đồng thuê đất và các văn bản làm việc của UBND thành phố với nhà đầu tư thì ngay từ năm 2008 đã đủ cơ sở pháp lý để hủy toàn bộ ưu đãi đầu tư và thu hồi phần đất mà nhà đầu tư này chưa sử dụng.
“Trong khi đất công nghiệp tại KCN này không còn đủ cho nhà đầu tư khác thuê thì Công ty CP Việt Nam Motors bỏ hoang hơn 10 ha đất trong suốt gần 10 năm nay mà không phải đóng một đồng tiền thuê đất nào là một điều khó chấp nhận. Cipco chưa thu được tiền thuê đất của nhà đầu tư này nhưng phải làm nghĩa vụ nộp tiền sử dụng đất cho nhà nước cũng là một thiệt thòi cho Cipco. Với 10 ha đất này, chỉ cho thuế với giá 1 USD/m2/năm, doanh thu đã là 100.000 USD/năm, phần đất này bỏ trống 10 năm đồng nghĩa với Cipco mất đi hàng triệu đô la”, ông Hồ nói.
Ông Võ Thanh Hùng, Trưởng ban Quản lý các KCX và CN Cần Thơ cho biết, thời gian qua địa phương cũng đã xem xét, chia sẻ cùng nhà đầu tư trong tình hình kinh tế gặp nhiều khó khăn nên cho phép nhà đầu tư nhiều lần gia hạn triển khai dự án. Tuy nhiên, cho đến thời điểm này thì dự án này cũng chưa có dấu hiệu cải thiện. Do đó, Ban quản lý KCX và CN Cần Thơ đã kiến nghị UBND TP.Cần Thơ cương quyết thu hồi dự án khi hết thời gian ưu đãi miễn tiền thuê đất (11/2014). Đồng thời, cũng chỉ đạo Cipco đàm phán với Công ty CP Việt Nam Motors đề nghị chấm dứt dự án nếu đơn vị này không thể tục hoạt động.
"Mới đây UBND TP.Cần Thơ cũng vừa nhận được đề nghị thuê hàng chục hec-ta đất công nghiệp của đoàn doanh nghiệp Hàn Quốc để triển khai sản xuất máy nông nghiệp và cơ khí hỗ trợ với số vốn khá lớn, lên đến hàng tỷ USD. Hiện nay, đất công nghiệp tại KCN Trà Nóc 2 còn rất ít, không đủ bố trí. Việc thu hồi đất từ dự án sản xuất xe ô tô sẽ góp phần giúp địa phương tháo gỡ khó khăn thiếu đất sạch để bố trí cho nhà đầu tư”, ông Hùng cho biết thêm.
