Du khách Singapore trở lại thăm Việt Nam sau hai năm "tắc biên" do Covid-19.
Thị trường nội địa phục hồi mạnh mẽ
Mùa hè 2022 chính thức bắt đầu, “mùa vàng” du lịch nội địa đã thực sự “bùng nổ” với đợt nghỉ lễ 30/4, 1/5 vừa qua, chở theo bao ước mơ, khát vọng phục hồi và vươn lên mạnh mẽ của những người làm du lịch Việt Nam, sau hai năm sức cùng, lực kiệt vì cú sốc lịch sử mang tên Covid-19.
Thị trường nội địa đã phục hồi mạnh mẽ, thậm chí vượt qua mong đợi của nhiều địa phương. Theo thống kê của Tổng cục Du lịch, trong 4 ngày nghỉ lễ (từ 30/4 – 3/5), ngành du lịch đã phục vụ khoảng 5 triệu lượt khách nội địa, trong đó có khoảng 2 triệu lượt khách nghỉ đêm tại các cơ sở lưu trú du lịch. Tổng thu từ du lịch đạt khoảng 22 nghìn tỷ đồng.
Các địa phương có thế mạnh đã đồng loạt tổ chức các lễ hội, sự kiện nghệ thuật, du lịch thu hút du khách. Tại Hà Nội, hưởng ứng SEAGames 31 và Năm Du lịch quốc gia, chuỗi sự kiện văn hoá - nghệ thuật - du lịch đã được tổ chức như: “Lễ hội quà tặng du lịch Hà Nội” đã thu hút trên 65.000 lượt khách; tour du lịch đêm “Giải mã Hoàng thành Thăng Long” đón trung bình mỗi tối trên 150 khách/tour. Tại Sapa (Lào Cai), cuộc đua “Vó ngựa trên mây” lần thứ 4 và “Chợ tình Sapa” được tổ chức, thu hút gần 98.000 lượt khách tham quan;…
Thậm chí, một số tỉnh/thành phố đã đạt và vượt vượt mong đợi về số lượng du khách. Đơn cử, Thanh Hóa phục vụ 898.000 lượt khách, tăng 85,6% so với năm 2021. TP.HCM phục vụ 620.000 lượt khách. Hà Nội phục vụ hơn 550.000 lượt khách. Cần Thơ phục vụ 395.000 lượt khách. Quảng Ninh phục vụ 340.000 lượt khách. Kiên Giang phục vụ 296.793 lượt khách…
Các hãng hàng không lớn trong nước đều đồng loạt tăng chuyến, tăng giờ bay trên tất cả các chặng bay nội địa nhằm đáp ứng nhu cầu du lịch của người dân dịp nghỉ lễ.
Các hãng khai thác gần 1.000 chuyến bay/ngày, tương đương cùng kỳ năm 2019 và tăng khoảng 30% so với ngày thường. Trong đó, Vietjet Air chiếm gần 39% số chuyến, Vietnam Airlines chiếm hơn 37%, Bamboo Airways chiếm gần 14%, phần còn lại là của Pacific Airlines, VASCO và Vietravel Airlines.
Tỷ lệ đặt chỗ bình quân các chuyến bay nội địa đã đạt trên 70%, các chuyến bay kết nối Hà Nội và TPHCM đi các điểm du lịch lấp đầy trên 80%.
Vẫn thưa khách quốc tế
Trái ngược với sự sôi động của thị trường nội địa, khách du lịch quốc tế lại có phần thưa và khá “im ắng”, không được như kỳ vọng ban đầu mà nhiều người nghĩ họ đang ở ngay bên ngoài Việt Nam, chỉ chờ mở cửa là ùa vào du lịch như lò so bị nén.
Theo thống kê của Tổng cục Du lịch, số lượng khách du lịch quốc tế tới một số địa phương trọng điểm du lịch tăng so với cùng kỳ năm ngoái.
Cụ thể, Đà Nẵng đã đón 18 chuyến bay quốc tế từ Singapore, Thái Lan, Hàn Quốc, tổng số khách quốc tế đạt khoảng 7,4 nghìn lượt khách, tăng gần 16 lần so với cùng kỳ năm 2021;
Hải Phòng đã đón 4,5 nghìn lượt khách quốc tế, du khách tập trung tại hai khu du lịch Đồ Sơn và Cát Bà. Đây là tín hiệu tốt cho mùa du lịch inbound của Việt Nam năm nay (từ tháng 9 trở đi).
Đối với tour đưa khách ra nước ngoài (outbound), hiện cũng đã bắt đầu được du khách lựa chọn, thị trường được du khách ưa thích là Dubai, UAE (tháng 3/2022 đạt hơn 2.000 khách, tổng tháng 3-4/2022 khoảng 5.000 khách).
Các thị trường khác đều bắt đầu mở lại từ giữa và cuối tháng 4/2022 nên chưa nhiều khách đặt mua, ví dụ như Thái Lan, Singapore, EU... chủ yếu vẫn là khách đi công tác kết hợp du lịch.
Ghi nhận tại Tập đoàn Lux Group, Chủ tịch Phạm Hà cho biết: “Một tháng sau mở cửa thị trường du lịch quốc tế, chúng tôi có chừng 100 đoàn khách quốc tế đi theo nhóm nhỏ, chủ yếu là khách đã đặt cọc tour phải rời lại từ 2 năm trước và đến từ châu Âu ở những thị trường được miễn visa là chính như Đức, Pháp, Anh và Tây Ban Nha”.
Theo ông Phạm Hà, sở dĩ thị trường quốc tế khá trầm lắng là bởi mùa lữ hành quốc tế thông thường rơi vào thời điểm khoảng từ tháng 9 cho đến hết tháng 4 hàng năm, tức là chỉ còn đúng hơn 1 tháng là hết mùa kể từ thời gian mở cửa thị trường.
Một nguyên nhân quan trọng nữa là một số nước, nhất là các nước Đông Bắc Á, thị trường chiếm tới gần 70% lượng khách du lịch quốc tế vào Việt Nam hiện vẫn đang trong tình trạng “đóng băng”, xung đột Nga-Ukraina ít nhiều ảnh hưởng tới luồng khách khu vực này tới các tỉnh Khánh Hòa.
“Du thuyền Emperor Cruises Nha Trang của chúng tôi chưa biết khi nào mới đón khách Nga trở lại và cả năm nay sẽ vắng bóng khách Trung Quốc và Đông Bắc Á”, Chủ tịch Lux Group buồn rầu.
Tuy vậy, lý do chính được ông Phạm Hà chỉ ra là bởi du lịch Việt Nam đã lỡ nhịp thông tin mở cửa du lịch để truyền thông tốt, nên Việt Nam mở cửa ngày 15/3 đã không có khách.
“Phần lớn khách quốc tế như khách Đức đã lập kế hoạch trước đó. Nhìn chung là không phải mùa mùa lữ hành quốc tế, phần vì chuyến bay quốc tế vào Việt Nam ít, giá vé máy bay quá cao. Đó là những khó khăn hiện hữu, xa hơn lại chính là chính sách về visa” vị doanh nhân có thâm niên kinh doanh du lịch hơn 20 năm phân tích.
“Thế nên, chúng tôi chiều chuộng từng khách quốc tế và yêu thương khách Việt Nam trong mùa hè này”, doanh nhân Phạm Hà chia sẻ.
Chính sách visa đang gây phiền hà cho du khách và doanh nghiệp
Ông chia sẻ: “Phiền hà và mệt cho doanh nghiệp và khách du lịch vẫn là vấn đề visa”. Ngay đợt khách vào đầu tiên sau 15 tháng 3, khách được điện miễn visa 15 ngày vào ra một lần, sau khi kết hợp thăm quan Campuchia và quay lại Việt Nam nghỉ biển tại Vũng Tàu vẫn phải xin visa lần nữa vì họ chỉ được lưu trú 15 ngày tại Việt Nam và chỉ được vào ra một lần cho diện miễn visa đơn phương.
Theo Chủ tịch Lux Group, thực tế cho thấy, chính sách visa cho khách du lịch thể hiện sự coi trọng kinh tế du lịch và du khách. Chính sách visa thân thiện đồng nghĩa du khách cảm thấy được chào đón và muốn đến quốc gia đó. Chính sách visa của Việt Nam chậm một nhịp so với mở cửa du lịch ngày 15 tháng 3 và sau ngày đó do cần hướng dẫn nên du khách không thuộc các 13 quốc gia miễn visa rất khó khăn lấy visa tại đại sứ quán. E-visa thì mẫu và giao diện không thân thiện mobile, chỉ mỗi tiếng Anh và Tiếng Việt, giao diện website không chuyên nghiệp, cũng khó lấy visa và trả tiền như Thái lan.
Visa on arrival gần đây mới lấy được sau mở cửa du lịch khá lâu, điều đó cho thấy, Việt Nam mở cửa chưa hoàn toàn dẫn đến việc vẫn phải đếm từng du khách như hiện nay. Đây là nút thắt thể chế chính sách, trong đó có visa.
“Chính sách visa của Việt Nam chưa thân thiện và cạnh tranh so với các nước trong khu vực đối thủ cạnh tranh trực triếp với chúng ta như Thái Lan. Ngay cả những du khách thị trường mục tiêu Tây Âu, Lux Group khó khăn khi khách ở quá 15 ngày, họ sang thăm Campuchia rồi muốn quay lại nghỉ biển Việt Nam lại phải xin visa thực sự quá vô lý và làm khó du khách và doanh nghiệp. Đương nhiên, du lịch Việt Nam mất doanh thu chỉ vì vấn đề visa. Không ít du khách của chúng tôi đành cắt ngắn chuyến đi vì ngại làm visa”, ông Phạm Hà nói.
Chủ tịch Lux Group cho rằng, Việt Nam đang không cạnh tranh với các nước, tự làm khó mình, vì cái nhỏ mà mất đi cái lớn, lợi ích nhóm, chưa vì khách du lịch sự hài lòng của họ và vì sự phát triển kinh tế nói chung. Khách đến dễ dàng hơn sẽ tiêu nhiều hơn 25 USD phí visa thu được.
Vì thế, Việt Nam muốn cạnh tranh với Thái Lan, Malaysia, Indonesia, Singapore hãy thực hiện chính sách visa thân thiện, miễn visa như họ hoặc mở rộng hơn nếu muốn cạnh tranh hơn. Cụ thể visa miễn 13 nước nên miễn 30 ngày, vào ra nhiều lần. Tiến tới mở rộng diện miễn visa các thị trường mục tiêu Châu Âu, Úc New Zeland, Bắc Mỹ và Châu Á như Ấn Độ.
“Chúng ta miễn visa không làm gì cũng có thêm khách quốc tế đến từ các thị trường trong khu vực như BKK, Kualumpur hay Singapore cho những kỳ nghỉ phút chót, khách nghỉ hè muốn đi nhiều nước, vui đâu ở đấy và chơi đấy. Thu hút khách xa kết hợp nhiều nước 1 hành trình Đông Nam Á. Thực hiện visa thân thiện, lấy visa dễ dàng online, tại các sân bay thực hiện đón tiếp vip cho khách mua dịch vụ cao cấp visa fast track. Du khách cảm thấy chào đón và trả tiền khi xứng đáng”, ông Phạm Hà Nói.
Chủ tịch Lux Group nhấn mạnh: “Cần chính sách visa đột phá để phát triển du lịch trong bình mới”. Ngay trước mắt 13 nước đã miễn visa 15 ngày /1 lần nên mở rộng ra 30 ngày, vào ra nhiều lần. Miễn visa cho các thị trường mục tiêu như đã nêu trên. Việt Nam cần chính sách visa du lịch 3 tháng, 6 tháng hay 1 năm để du khách hưu trí muốn an nhàn nghỉ ngơi tại Việt Nam, ở lâu hơn, chi tiêu nhiều hơn và sống trọn vẹn tại Việt Nam”.
Tương lai, ông Phạm Hà cho rằng, cần miễn đơn phương tất cả những ai muốn đến thăm Việt Nam vì chúng ta coi trọng kinh tế du lịch, khách du lịch. Bởi, chính sách visa là đầu tiên và cụ thể nhất của kinh tế mũi nhọn du lịch nếu Việt Nam muốn thành quốc gia du lịch. Các vấn đề thể chế chính sách, hoàn thuế VAT khách du lịch, mở toang cho việc tạo sản phẩm du lịch mới, đa dạng sản phẩm, phát triển những sản phẩm đặc trưng như ngủ đêm trên du thuyền vịnh Hạ Long, du ngoạn sông Hồng, Mekong làm du khách nhắc đến là nhớ.
Bên cạnh đó, cần tránh phục thuộc vào một vài nguồn khách như trước khia. Chú trọng nhân lực có chất lượng, truyền thông xúc tiến hiệu quả. Khách đến Việt Nam dễ dàng, đến vui hơn, giầu cảm xúc, hài lòng hơn, đáng nhớ khách sẽ đến nhiều hơn, quay lại thường xuyên hơn, đó là marketing “đỉnh của chóp” mà Việt Nam đang chưa tận dụng tốt.
Hai năm ảnh hưởng của dịch Covid-19 cũng “dạy” cho ngành kinh tế xanh nói chung, doanh nghiệp du lịch như Lux Group nói riêng bài học “không nên bỏ trứng vào 1 giỏ”, không phụ thuộc vào một thị trường, ngay cả khi thị trường này chiếm tới 70% cơ cấu khách quốc tế đến Việt Nam.
Tư duy “đếm khách” để đo mức độ thành công trong thu hút khách quốc tế giờ đã không còn phù hợp mà phải làm sao tạo ra một môi trường hấp dẫn thu hút khách cao cấp để khách đến Việt Nam dễ dàng hơn, đến rồi vui hơi và chi tiêu nhiều hơn.
“Du lịch Việt Nam cần chất hơn lượng hậu Covid-19”, doanh nhân Phạm Hà nhấn mạnh.
