Scott Beaumont - người lãnh đạo hoạt động của Google tại Trung Quốc. Ảnh: FT.
Đại gia công nghệ Mỹ khi ấy đã ngừng dịch vụ tìm kiếm tại Trung Quốc được 3 năm, do các cuộc tấn công mạng và sức ép chính trị khi nước này muốn kiểm duyệt kết quả tìm kiếm. Một năm sau khi Beaumont tới đây, đến lượt dịch vụ Gmail bị chặn lại.
Hiện tại, hệ thống kiểm duyệt Internet của Trung Quốc còn chặt hơn rất nhiều. Tuy nhiên, cơ hội dành cho Google cũng đang lớn hơn đáng kể, nhờ sự bùng nổ smartphone và nhu cầu hợp tác trong lĩnh vực trí tuệ nhân tạo, khi chính phủ Trung Quốc muốn trở thành người dẫn đầu về công nghệ cao toàn cầu.
Sau khi tích cực đầu tư vào nước này, bao gồm một trung tâm nghiên cứu trí tuệ nhân tạo tại Bắc Kinh năm ngoái, Google đã lên kế hoạch tái gia nhập thị trường tìm kiếm Trung Quốc bằng một ứng dụng di động, chấp nhận bị kiểm duyệt gắt gao về kết quả hiển thị.
Google đến nay vẫn từ chối bình luận về các kế hoạch này, được đặt tên nội bộ là “Dự án Chuồn chuồn”. Dù vậy, họ thừa nhận đang dần tăng hiện diện tại Trung Quốc.
Trong một bài phát biểu Tết năm 2016, giữa tin đồn Google đang lên kế hoạch thâm nhập thị trường ứng dụng Trung Quốc bằng một phiên bản địa phương của Play Store, ông Beaumont đã khẳng định: “Bình tĩnh nào, chúng tôi vẫn luôn ở đây”.
Khi phát biểu, ông sử dụng tiếng Trung Quốc và mặc áo phông theo phong cách nhà Thanh. Điều này cho thấy sự sẵn sàng dấn thân vào ngôn ngữ địa phương mà rất ít lãnh đạo nước ngoài sử dụng tại Trung Quốc.
Trước khi gia nhập Google, Beaumont từng thành lập công ty có tên Refresh Mobile khi ngoài 30 tuổi. Ông cho biết đến nay, mình vẫn có máu khởi nghiệp. “Đây là lý do vì sao châu Á hấp dẫn. Ở đây có rất nhiều năng lượng tích cực và đà tăng trưởng”, ông lý giải trên Financial Times.
Nửa đầu năm nay, 16% doanh thu Google đến từ châu Á - Thái Bình Dương. Đà tăng trưởng những năm gần đây cũng khá ổn định. “Tại Google, nếu ý tưởng của anh có chỗ đứng, nó sẽ tăng quy mô rất nhanh, nhanh hơn rất nhiều những gì tôi từng đạt được ở công ty cũ”, Beaumont cho biết.
Trung Quốc cũng vậy. Đến nay, đây là thị trường Internet di động lớn nhất thế giới với 752 triệu người dùng. Họ cũng ứng dụng sớm nhất các công nghệ tiêu dùng mới, như thanh toán di động.
Beaumont cho biết sốc văn hóa không phải là vấn đề lớn. “Chúng tôi cảm thấy rất thích thú khi tìm hiểu các ngóc ngách của Thượng Hải, như nơi nào bán tiểu long bao ngon nhất chẳng hạn”, ông nói, “Trong 5 năm ở đây, những điều tôi thấy rất đáng kinh ngạc, khi người Trung Quốc ngày càng có nhiều thời gian rảnh và thu nhập dư thừa”.
Người tiêu dùng Trung Quốc ngày càng đòi hỏi cao về các dịch vụ công nghệ họ sử dụng. Vì vậy, nhiều người sẽ chào đón sự quay lại của công cụ tìm kiếm Google, dù nó sẽ bị kiểm soát rất chặt.
Tuy vậy, kể cả khi kế hoạch này được chấp nhận trong chính Google, nó vẫn cần được Cục quản lý Không gian mạng Trung Quốc (CAC) thông qua. “Sự nghiệp của tôi được gây dựng trên nền tảng tạo ra những sự hợp tác. Việc này cần khả năng lắng nghe và tìm ra giải pháp hữu ích, bền vững”.
Duy trì quan hệ có thể khó khăn trong bối cảnh hiện tại. Cựu quan chức phụ trách an ninh mạng Trung Quốc thời điểm Beaumont đến Trung Quốc vừa bị cáo buộc tham nhũng tuần trước.
Trận đấu nhà vô địch cờ vây thế giới người Trung Quốc chịu thua trước trí tuệ nhân tạo AlphaGo của GoogleDeepMind cũng không được phát sóng.
Quan điểm thù địch của Tổng thống Mỹ - Donald Trump trong thương mại với Trung Quốc càng khiến các hãng công nghệ Mỹ gặp khó tại đây. Rất nhiều người nghi ngờ căng thẳng thương mại gia tăng chính là nguyên nhân khiến Facebook bị rút giấy phép mở công ty con tại Trung Quốc chỉ sau một ngày.
Dù vậy, Beaumont cũng đã quá quen với việc giải quyết các bất ổn. Khi mới chuyển sang Google, ông nhận thấy “không khí lộn xộn thường xuyên” ở đây cũng chẳng khác nào công ty cũ. Tuy nhiên, Beaumont cho rằng “chính sự hỗn loạn sẽ hỗ trợ đột phá”.
