Ngành du lịch khó hút khách quốc tế

Năm 2013, ngành du lịch hướng tới con số 7,2 triệu lượt khách quốc tế, cao hơn mức 6,8 triệu lượt được thống kê trong năm 2012. Tuy nhiên, nhiều hãng lữ hành lớn đều cho rằng rất khó đạt được con số đó. Bởi theo họ, ngay trong giai đoạn cao điểm du lịch hằng năm (từ tháng 9 đến tháng 4 năm sau), lượng khách quốc tế đăng ký đã giảm đáng kể, có nơi giảm đến 30%. Trong đó khách tiềm năng từ châu Âu, Mỹ thì ít mà khách ba lô lại nhiều.

“Không hiểu cách thống kê như thế nào chứ trong 6,8 triệu lượt khách đó, tôi cho rằng có đến hơn 1 triệu lượt là khách “tào lao. Chỉ riêng Tây ba lô cũng áng chừng 500.000-600.000 lượt khách một năm. Đối tượng khách này ít tiêu xài, khó quản lý, chưa kể hay gây nhũng nhiễu. Các nước khác đều không khuyến khích đối tượng khách du lịch này còn chúng ta thì quá dễ dãi", ông Nguyễn Văn Mỹ, Giám đốc Công ty Du lịch Dã ngoại Lửa Việt, nói. Theo ông, doanh nghiệp than mãi cũng chán nên thôi cứ phải sống chung với lũ và tự tìm cách.

Ông Lê Phong Trần, Phó Giám đốc phòng thị trường quốc tế Công ty cổ phần Fiditour cũng nhận định khách từ châu Âu và Mỹ là sụt giảm mạnh nhất. Theo ông, kinh tế khó khăn, giá vé máy bay chuyến châu Âu - Việt Nam quá cao. Khách từ các thị trường này vẫn đi du lịch, chỉ khác là chuyển sang các điểm lân cận cho rẻ hơn.

Còn tại các khách sạn, năm 2012 lượt khách quốc tế đến lưu trú cũng giảm đáng kể. Ông Đặng Huy Hải, Phó tổng giám đốc khách sạn New World Saigon, cho biết lượt khách đến các khách sạn năm sao hầu hết đều giảm 3%-6% so với năm trước. "Kết quả thống kê cho ra số lượt khách quốc tế tăng có thể lý giải là do có nhiều đoàn khách quốc tế đến nhưng họ không hề lưu trú lại”, ông phân tích.

Tình hình trên cùng với việc không có chính sách hút khách quốc tế đồng bộ từ nhiều năm nay, các công ty du lịch chọn phương án tự giảm giá, rồi tự đi tìm thị trường mới...

Theo một số hãng lữ hành, Tổng cục du lịch đang xúc tiến du lịch tại các thị trường đã cũ, thậm chí bão hòa như Đức, Nhật, Nga…, rất khó tìm ra đối tác mới. Do đó, một số doanh nghiệp tự tìm đường khai thác các thị trường mới như Ấn Độ, Sri Lanka …

Bàn về điều này, Tiến sĩ Nguyễn Nhã, một trong những người đi đầu về quảng bá ẩm thực du lịch Việt đến du khách quốc tế nhận định, để hấp dẫn du khách mà chỉ có các công ty du lịch tự thực hiện thì không thể làm nổi.

Theo ông, không phải ở đâu cũng có vịnh Hạ Long, cố đô Hoa Lư… như Việt Nam . Vậy tại sao khách quốc tế vẫn không thích quay lại? Người làm du lịch đều hiểu căn nguyên tại sao. Vì cảnh chèo kéo, nhà vệ sinh bẩn, nạn chặt chém, cách tổ chức không hay… khiến thấy bị phiền toái. Để kéo khách về lại chỉ còn cách làm họ hài lòng nhưng phải coi đây là việc của cả quốc gia. Tôi cảm giác như ai cũng thấy “căn bệnh” nhưng cách khắc phục lại quá chậm.

Đồng tình với quan điểm này, ông Lê Phong Trần nói thêm, thảm họa thiên nhiên và bất ổn chính trị tại Thái Lan những năm gần đây đã buộc du khách phải hoãn lại các chuyến đi đến nước này. Tuy nhiên, với chính sách quảng bá, giảm giá tour đồng bộ và kịp thời của Tổng cục Du lịch Thái Lan đã mang đến một năm 2012 bội thu cho ngành du lịch nước này. Số lượt khách nước ngoài tăng trưởng mạnh mà chi tiêu cũng nhiều.

Ông Nguyễn Văn Mỹ, Công ty du lịch dã ngoại Lửa Việt cho rằng muốn thu hút khách quốc tế phải có một “quả đấm” bằng các chương trình, sự kiện thật hấp dẫn, nếu không sẽ chẳng còn ai để ý đến du lịch Việt Nam, dần dà có thể bị quên lãng.

Một số hãng lữ hành khác đều đồng tình cho rằng “quả đấm” này có thể là một chương trình kích cầu tổng thể của quốc gia. Chẳng hạn, theo ông Đặng Huy Hải, Nhà nước sẽ giảm thuế, hàng không giảm giá vé, công ty du lịch và dịch vụ lưu trú, ẩm thực… đều được huy động cùng giảm giá. Có như vậy chương trình mới mang đến hiệu quả lớn. “Bên cạnh đó, Tổng cục du lịch cần xúc tiến thêm các thị trường mới và có những sự kiện lớn để thu hút khách quốc tế”, ông nói thêm.

Ông Nguyễn Minh Quyền, Phó giám đốc Trung tâm dịch vụ lữ hành Bến Thành Tourist cho rằng, rõ rằng ngành du lịch đang thiếu hẳn một chính sách kết nối các ngành cùng vào cuộc giảm giá mạnh. Vì sao Thái Lan thành công? Vì tất cả các ngành, từ công ty lữ hành đến các dịch vụ đều đồng loạt thực hiện. Chính sách giảm giá cho ngành du lịch với mức giảm có khi lên đến 40% giá tour đã giúp Thái Lan đảo ngược tình thế khi gặp khủng hoảng kinh tế.

Ông Quyền còn dẫn chứng trong khi các nước láng giềng làm rất tốt khâu khuyến khích du khách tiêu xài tại nước mình thì Việt Nam lại bỏ qua lợi thế này. Nạn chèo kéo, chặt chém vô tội vạ khiến cho du khách không an tâm với sản phẩm được bán, cộng thêm tình hình an ninh xã hội với nạn cướp giật gia tăng làm họ không còn mặn mà với nhiều điểm du lịch nữa.

Ông Nguyễn Mạnh Cường, Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Du lịch, cho biết cơ quan này đang soạn dự thảo chương trình kích cầu du lịch để trình Bộ VH-TT&DL. Dự kiến trong năm nay, Tổng cục sẽ kêu gọi các ngành cùng tham gia giống như chương trình kích cầu du lịch “Ấn tượng Việt Nam” năm 2009.

Thế nhưng điều được quan tâm nhất là nội dung cụ thể chương trình như thế nào thì cơ quan này chưa tiết lộ.

Theo Công ty Dịch vụ Lữ hành Saigontourist, lượt khách quốc tế đến bằng đường tàu biển có xu hướng tăng mạnh. Năm 2012, Saigontourist đón 96 chuyến tàu quốc tế với hơn 170.000 lượt khách và thuyền viên, tăng 40% so với năm 2011. Nhiều hãng du lịch tàu biển đánh giá Việt Nam đang trở thành một trong những điểm đến thu hút khách du lịch tàu biển.

Ông Nguyễn Minh Quyền, Phó Giám đốc Trung tâm Dịch vụ Lữ hành Bến Thành Tourist nhận định, phân khúc khách quốc tế đến bằng tàu biển chủ yếu là khách hạng sang, thu nhập cao và không bị ảnh hưởng nhiều bởi kinh tế khó khăn. Đây là mảng kinh doanh du lịch tiềm năng hiện nay.

Pháp luật TP HCM