Theo báo cáo của công ty tư vấn Rhodium Group công bố hôm thứ Hai (18/8), chuỗi cung ứng ô tô điện Trung Quốc trong năm ngoái đã đầu tư ra nước ngoài nhiều hơn trong nước, đây là lần đầu tiên kể từ năm 2014.
Báo cáo cho biết, phần lớn các khoản đầu tư ra nước ngoài được công bố - tương đương 74% - là vào các nhà máy sản xuất pin. Tuy nhiên, báo cáo cũng lưu ý rằng đầu tư vào các nhà máy lắp ráp ở nước ngoài cũng đang "tăng trưởng nhanh chóng".
Các kế hoạch đầu tư được đưa ra trong bối cảnh các nhà sản xuất ô tô Trung Quốc đang phải đối mặt với sự cạnh tranh gay gắt trong nước và mức thuế xuất khẩu cao hơn. Việc thúc đẩy đầu tư ra nước ngoài có thể giúp các doanh nghiệp Trung Quốc giành được sự hỗ trợ của chính phủ nước sở tại để mở rộng thị trường.
Báo cáo cho biết: "Sự phản đối ngày càng tăng về quy định tại các thị trường chủ lực như EU đang làm gia tăng rào cản gia nhập và sẽ thúc đẩy nhiều công ty Trung Quốc hơn nữa thiết lập hoạt động sản xuất tại địa phương".
Theo dữ liệu của Rhodium, đầu tư trong nước vào sản xuất của ngành công nghiệp xe điện Trung Quốc đã giảm mạnh xuống còn 15 tỷ USD vào năm 2024 từ 41 tỷ USD vào năm 2023 - sau khi đạt đỉnh hơn 90 tỷ USD vào năm 2022 trong các dự án đã công bố.
Mặc dù đầu tư nước ngoài vẫn ở mức thấp hơn nhiều, nhưng báo cáo cho biết con số này đã vượt qua mức đầu tư trong nước lần đầu tiên vào năm 2024, nhưng không tiết lộ con số chính xác.
Nhiều thương vụ đang được triển khai
Theo báo cáo khác của Rhodium được công bố vào cuối tháng 7, ô tô là lĩnh vực hoạt động tích cực thứ hai về đầu tư ra nước ngoài của Trung Quốc trong quý II/2025, đứng sau lĩnh vực vật liệu và kim loại.
"Chúng tôi ghi nhận hoạt động cao hơn bình thường của các nhà sản xuất phụ tùng xe điện, với 8 thương vụ vượt quá 100 triệu USD… Thương vụ lớn nhất trong số đó do GEM - nhà sản xuất vật liệu pin của Trung Quốc - dẫn đầu với khoản cam kết 293 triệu USD để mở rộng cơ sở tiền chất ternary tại Indonesia”, báo cáo cho biết.
Bên cạnh đó, một số dự án nhà máy ở nước ngoài được công bố trong những năm gần đây cũng đã bắt đầu hoạt động.
Tuần qua, Great Wall Motor đã thông báo khai trương nhà máy đầu tiên tại Brazil. Công ty cũng được cho là đang xem xét một nhà máy khác trong khu vực và sẽ đưa ra quyết định sớm nhất vào giữa năm sau.
BYD cũng đã bắt đầu sản xuất tại nhà máy đầu tiên ở Brazil vào tháng 7. Theo tính toán của CNBC dựa trên dữ liệu được công bố công khai, tính đến tháng 7, BYD đã bán được hơn 545.000 xe ở nước ngoài trong năm nay, vượt qua tổng số hơn 417.000 xe của cả năm 2024.
Đầu mùa hè này, nhà cung cấp pin Envision của Trung Quốc đã thông báo vào tháng 6 rằng họ chính thức khởi động sản xuất tại nhà máy đầu tiên ở Pháp.
Tuy nhiên, những khoản đầu tư ra nước ngoài đó chỉ bao gồm các dự án đã hoàn thành.
Trong báo cáo mới nhất, Rhodium cho biết chỉ 25% trong tổng số các kế hoạch sản xuất ở nước ngoài được công bố của ngành công nghiệp ô tô điện Trung Quốc đã hoàn thành, thấp hơn nhiều so với tỷ lệ 45% của các dự án trong nước, đồng thời lưu ý rằng các dự án ở nước ngoài có khả năng bị hủy bỏ cao gấp đôi.
Báo cáo cho biết: "Các công ty Trung Quốc cũng sẽ phải đối mặt với mối lo ngại ngày càng tăng của các nhà chức trách về vấn đề rò rỉ công nghệ, mất việc làm và suy thoái công nghiệp, điều này có thể dẫn đến việc quản lý chặt chẽ hơn đối với hoạt động đầu tư ra nước ngoài trong các lĩnh vực chiến lược".
