Xu hướng tăng lãi suất những ngày cuối năm không có gì bất thường
“Chạy vốn” đáp ứng quy định
Tại Hội nghị triển khai nhiệm vụ ngành ngân hàng năm 2019 vào ngày 9/1, Chủ tịch HĐQT Ngân hàng Vietcombank Nghiêm Xuân Thành đã bất ngờ thông báo, Vietcombank quyết định hạ lãi suất cho vay thêm 0,5%/năm cho các lĩnh vực ưu tiên.
“Việc giảm lãi suất ước tính giảm lợi nhuận lớn nhất lên tới 450 tỷ đồng, nhưng Vietcombank xác định vừa là nhiệm vụ chính trị vừa muốn chia sẻ khó khăn với doanh nghiệp”, ông Thành cho biết.
Cũng tại Hội nghị, ông Trịnh Ngọc Khánh, Chủ tịch HĐTV Agribank đã nói: “Bằng nội lực của mình, Agribank sẵn sàng cạnh tranh lành mạnh với các ngân hàng thương mại khác về lãi suất cho vay. Hưởng ứng lời kêu gọi của Thống đốc Ngân hàng Nhà nước (NHNN), ngay từ đầu năm 2019, Agribank sẽ tiếp tục thực hiện giảm thêm 0,5%/năm lãi suất cho vay đối với 5 đối tượng ưu tiên theo Thông tư 39/2016/TT-NHNN (bao gồm cả cho vay trung và dài hạn)”.
Mới đây, BIDV cũng hạ lãi suất tiết kiệm 5 tháng từ mức trần quy định (5,5%/năm) xuống còn 5,2%/năm. Tương tự, VPBank điều chỉnh giảm 0,1 - 0,5%/năm lãi suất kỳ hạn từ 6 đến 36 tháng.
Tuy nhiên, ngày 25/1, ACB thực hiện biểu lãi suất mới tăng 0,2 - 0,3%/năm ở hầu hết kỳ hạn. Theo đó, khách gửi tiết kiệm kỳ hạn 6 - 9 tháng hưởng lãi suất 6,4 - 6,7%/năm, tăng 0,3% so với trước đó. Lãi suất kỳ hạn 3 tháng với khoản tiền từ 200 triệu đồng là 5,4%/năm, tăng 0,2%/năm. Ngoài ra, tiền gửi càng nhiều thì lãi suất cộng thêm càng cao.
Tương tự, HDBank cũng có những điều chỉnh về lãi suất huy động dành cho khách hàng mở mới thẻ tiết kiệm ở kỳ hạn 6 tháng, 9 tháng, 12 tháng, 13 tháng, lĩnh lãi định kỳ hoặc cuối kỳ sẽ được cộng thêm tối đa lên đến 0,6%/năm, lãi suất tối đa cho khoản gửi tiết kiệm lên đến 7,5%/năm…
“Các ngân hàng lớn hạ lãi suất cho vay, nhưng rõ ràng có không ít ngân hàng phải “chạy vốn” đáp ứng quy định của NHNN, dự trù cho tương lai
TS. Nguyễn Trí Hiếu
Tại Techcombank, từ ngày 21/1, Ngân hàng đã tăng lãi suất tiết kiệm các kỳ hạn từ 1 tháng đến 5 tháng thêm 0,2 - 0,3%/năm; tăng kỳ hạn 9 tháng và các kỳ hạn từ 13 tháng trở lên thêm 0,1%/năm; kỳ hạn 12 tháng tăng 0,2%/năm. Hay tại VietCapital Bank, lãi suất huy động kỳ hạn 12 tháng duy trì ở mức cao là 8%/năm, kỳ hạn 18 tháng là 8,5%/năm và kỳ hạn từ 24 tháng trở lên lãi suất huy động ở mức 8,6%/năm.
Bên cạnh đó, một số ngân hàng khác cũng điều chỉnh lãi suất huy động tăng trong những ngày cận Tết nhưng chương trình được triển khai riêng trong một thời gian ngắn, không áp dụng cho các khoản tiền gửi thông thường.
TS. Nguyễn Trí Hiếu, chuyên gia tài chính cho biết, việc các ngân hàng đẩy mạnh huy động để đảm bảo thanh khoản là chuyện bình thường, đặc biệt trong dịp Tết, khi người dân có thói quen rút tiền, trữ tiền mặt. Chưa kể, tỷ lệ huy động ngắn hạn cho vay trung dài hạn của các ngân hàng Việt vẫn khá lớn nên càng cần huy động vốn.
Do đó, mặc dù quy định các ngân hàng phải đảm bảo tỷ lệ sử dụng vốn ngắn hạn cho vay trung và dài hạn ở mức 40% từ đầu năm 2019 thay vì 45% như năm 2018 được công bố từ khá lâu nhưng không dễ dàng triển khai được.
“Các ngân hàng lớn hạ lãi suất cho vay, nhưng rõ ràng có không ít ngân hàng phải “chạy vốn” đáp ứng quy định của NHNN, dự trù cho tương lai”, TS. Hiếu nói.
Trao đổi với Đầu tư Chứng khoán, một lãnh đạo cao cấp Vietcombank cho rằng, các đợt điều chỉnh lãi suất huy động VND thời gian qua xuất phát từ một số nguyên nhân: Thứ nhất, đây là sự chuẩn bị của các ngân hàng với dự báo nhu cầu huy động sẽ tăng trong phần còn lại của năm, đặc biệt khi xét tới yếu tố mùa vụ. Thứ hai, đây được xem là sự chuẩn bị nguồn của các tổ chức tín dụng, chú trọng vào các kỳ hạn dài với giả định lãi suất trên thị trường liên ngân hàng có thể ghi nhận mức cao hơn trong năm tới.
Lãi suất huy động sẽ tăng không nhiều
Nghiên cứu từ các chuyên gia phân tích của Công ty Chứng khoán Bảo Việt (BVSC) nhận định, lạm phát sẽ có tác động lớn tới mặt bằng lãi suất huy động. Theo đó, CPI năm 2019 được dự báo dao động quanh mức 3,5% (tương đương với năm 2018) nên mặt bằng lãi suất năm 2019 nhiều khả năng sẽ không có nhiều thay đổi so với cuối năm 2018. Tuy vậy, nhằm đáp ứng việc giảm tỷ lệ vốn ngắn hạn cho vay trung và dài hạn từ 45% xuống còn 40%, lãi suất huy động có thể tăng cục bộ tại một số ngân hàng, nhưng mức tăng sẽ không quá lớn (dưới 0,5%).
“Chúng tôi nhận định, mặt bằng lãi suất huy động nhiều khả năng sẽ tiếp tục chịu áp lực tăng trong năm 2019. Lãi suất huy động năm 2019 có thể tạo một mặt bằng mới với độ chênh lệch nhỏ khoảng 50 điểm cơ bản so với năm 2018”, các chuyên gia phân tích của Công ty Chứng khoán Vietcombank (VCBS) dự báo.
Theo đó, các yếu tố chính tạo áp lực lên lãi suất trong năm 2019 là nhu cầu huy động tăng của các ngân hàng thương mại để đáp ứng các yêu cầu về tỷ lệ an toàn; áp lực lạm phát tăng lên đáng kể so với cùng kỳ; khả năng Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) tăng lãi suất USD gây áp lực lên lãi suất tương đối của VND.
Bà Nguyễn Thị Hồng, Phó Thống đốc NHNN Việt Nam cho biết, trong năm vừa qua, NHNN tiếp tục triển khai đồng bộ các giải pháp chính sách tiền tệ và hoạt động ngân hàng nhằm điều tiết và hỗ trợ thanh khoản cho các tổ chức tín dụng, ổn định thị trường tiền tệ, ngoại hối và kiểm soát lạm phát; qua đó tạo nền tảng cơ bản để các tổ chức tín dụng cho vay với lãi suất hợp lý, chia sẻ khó khăn với khách hàng. Kết quả, mặc dù lãi suất các nước trên thế giới thời gian qua có xu hướng gia tăng, ngân hàng trung ương nhiều nước có xu hướng từng bước chuyển dần sang việc thực thi chính sách tiền tệ thắt chặt nhưng mặt bằng lãi suất trong nước về cơ bản được duy trì ổn định.
Cũng theo bà Hồng, bên cạnh những yếu tố thuận lợi từ thành quả đạt được về ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát, ổn định thị trường tiền tệ ngoại hối năm 2018, NHNN nhận định sẽ có nhiều khó khăn, thách thức ảnh hưởng đến việc điều hành chính sách tiền tệ và lãi suất nói riêng trong năm 2019. Chẳng hạn, Fed tiếp tục lộ trình tăng lãi suất, ngân hàng trung ương các nước có xu hướng thắt chặt tiền tệ, rủi ro từ giá hàng hóa cơ bản và lạm phát toàn cầu gia tăng...
Trong bối cảnh này, lãi suất sẽ được điều hành theo hướng đảm bảo phù hợp với diễn biến kinh tế vĩ mô, lạm phát, thị trường tiền tệ và nằm trong tổng thể với mục tiêu chính sách tiền tệ.
“Theo đó, trên cơ sở bám sát diễn biến kinh tế vĩ mô, lạm phát và thị trường tài chính tiền tệ trong và ngoài nước, NHNN điều hành lãi suất linh hoạt, kết hợp đồng bộ với các công cụ chính sách tiền tệ khác nhằm điều tiết và hỗ trợ thanh khoản cho các tổ chức tín dụng, ổn định thị trường tiền tệ, ngoại hối, kiểm soát lạm phát theo mục tiêu, ổn định kinh tế vĩ mô, từ đó góp phần tạo môi trường kinh doanh thuận lợi cho doanh nghiệp và nền kinh tế”, bà Hồng nhấn mạnh.
