Mới đây, thị trường xuất hiện thông tin trong tháng 8 này sẽ hoàn tất việc thương thảo hợp đồng sáp nhập ngân hàng TMCP Phương Tây (Westernbank) vào CTCP Tài chính dầu khí Việt Nam (PVFC) để trở thành 1 ngân hàng thương mại.
Băn khoăn hiện nay được đặt ra là lợi ích của các cổ đông tại hai tổ chức trên sẽ ra sao nếu như thương vụ sáp nhập thành công.
Tại Westernbank, 2 công ty thành viên của Tập đoàn Đầu tư Sài Gòn (SGI) gồm CTCP Phát triển Đô thị Kinh Bắc (KBC) và CTCP Công nghệ Viễn thông Sài Gòn (SGT) đều là cổ đông lớn.
Cụ thể, theo báo cáo tài chính hợp nhất quý I/2012, tại 31/3, KBC nắm giữ 26,55 triệu cổ phần, tương đương 8,85% vốn điều lệ Westernbank; còn SGT tại ngày 30/6 nắm 18,81 triệu cổ phần, tương đương 6,27% vốn điều lệ ngân hàng này.
Hưởng những khoản vay ưu đãi từ Westernbank
Với việc là cổ đông lớn tại Westernbank, KBC và SGT đều được hưởng lợi từ nguồn cấp tín dụng của ngân hàng.
Tại 31/3/2012, Westernbank là chủ nợ ngân hàng lớn thứ hai của KBC với tổng giá trị khoản vay dài hạn và ngắn hạn là 322,3 tỷ đồng, chiếm 33% tổng các khoản vay ngân hàng. Trong đó, khoản vay ngắn hạn trị giá 320 tỷ đồng với lãi suất 18%/năm (thấp hơn mức lãi suất 24,32%/năm vay tại ngân hàng Nam Việt - nơi ông Đặng Thành Tâm làm thành viên HĐQT), vay dài hạn hơn 2,3 tỷ đồng với lãi suất 20-22,5%/năm.
Ngoài ra, theo báo báo Đầu tư chứng khoán ngày 20/7, KBC nợ 1.500 tỷ đồng trái phiếu với lãi suất từ 11,5 - 12,5%/năm.
Còn tại SGT, đến thời điểm 30/6/2012, Westernbank là chủ nợ ngân hàng lớn nhất tại công ty này với khoản vay ngắn hạn 6,18 tỷ đồng và vay dài hạn là 135,5 tỷ đồng.
Khoản vay dài hạn này của SGT nằm trong tổng hạn mức tín dụng 185 tỷ đồng, trong đó có 35 tỷ đồng (theo hợp đồng tín dụng 29/3/2009) được tính lãi suất cho vay bằng lãi suất tiền gửi tiết kiệm loại 12 tháng lĩnh lãi cuối kỳ + 0,4%/tháng; 150 tỷ đồng (theo hợp đồng tín dụng 31/5/2011) với lãi suất 22%/năm, lãi suất được điều chỉnh 1 tháng/lần.
Trong khi đó, cũng vào cùng khoảng thời gian trên, SGT phải vay của ngân hàng TMCP Nam Việt với lãi suất cao hơn. Cụ thể, một hợp đồng vay ngắn hạn với lãi suất cho vay bằng lãi suất tiền gửi tiết kiệm loại 12 tháng lĩnh lãi cuối kỳ +6,8%/tháng và một hợp đồng vay dài hạn với lãi suất 25,42%/năm áp dụng từ ngày giải ngân đầu tiên.
Đặc biệt, KBC và SGT cũng được ưu đãi điều kiện vay tại Westernbank khi hình thức đảm bảo chỉ là tín chấp, tài sản trong tương lai hình thành từ vốn vay hoặc bằng cổ phiếu SQC mà các đơn vị này đang nắm.
Nguồn: Báo cáo tài chính hợp nhất quý I/2012
Giả sử, nếu Westernbank sáp nhập vào PVFC, liệu KBC và SGT có còn được hưởng những khoản vay ưu đãi như trước không? Bên cạnh đó, những cổ đông đang nắm giữ cổ phần tại Westernbank sẽ được chia lợi ích như thế nào trong ngân hàng sau khi sáp nhập?
Năm 2010, Westernbank có kế hoạch niêm yết cổ phiếu trên Sở giao dịch chứng khoán TPHCM (HSX), tuy nhiên kế hoạch này đã bị hủy bỏ do ngân hàng không hoàn tất thủ tục đăng ký giao dịch trong thời hạn quy định. Trong khi đó, hiện PVFC đã niêm yết trên HSX. Westernbank hiện có vốn điều lệ 3.000 tỷ đồng và PVFC có vốn điều lệ 6.000 tỷ đồng.
KBC: Tiền mặt liên tục giảm, nợ phải trả tăng
Theo báo cáo của một công ty chứng khoán thuộc một ngân hàng lớn, hiện có thông tin KBC có thể bán 26,55 triệu cổ phần đang nắm giữ tại Westernbank.
Westernbank chưa niêm yết trên thị trường chứng khoán, nhưng nếu việc bán cổ phần thực sự xảy ra, số tiền thu về cũng giúp KBC cải thiện được nguồn tiền mặt và có thêm vốn để triển khai các kế hoạch đầu tư.
Qua báo cáo tài chính hợp nhất từ năm 2009 đến 2011, có thể thấy nguồn tiền mặt của KBC liên tục giảm, trong khi nợ phải trả liên tục tăng và gấp từ 1,4 đến 1,7 lần vốn chủ sở hữu.
Nguồn: Báo cáo tài chính hợp nhất KBC
Trong khi đó, lợi nhuận sau thuế của KBC đến năm 2011 có sự suy giảm mạnh, khi lĩnh vực đầu tư chính của công ty là xây dựng khu dân cư và khu đô thị, khu công nghiệp bị siết tín dụng.
Hiện tại, mảng bất động sản này vẫn tiếp tục bị "quản chặt" về mặt tín dụng dù hiện Ngân hàng Nhà nước đã nới lỏng với hầu hết các lĩnh vực bất động sản khác như cho vay xây dựng khu dân cư, khu đô thị.
Nguồn: Báo cáo tài chính hợp nhất KBC
Năm 2011, KBC hợp nhất lãi 77,8 tỷ đồng, giảm 93% so với năm 2010. Trong 6 tháng đầu năm 2012, KBS lỗ 126,4 tỷ đồng, riêng quý II lỗ 140,6 tỷ đồng - quý lỗ lớn nhất kể từ đầu năm 2009.
Như vậy, giữa việc mất đi quyền lợi trong 1 ngân hàng, có lẽ điều quan trọng hơn KBC nhìn tới tại thời điểm hiện nay là nguồn tiền để cải thiện thanh khoản, bởi bên cạnhWesternbank, KBC cũng còn điểm tựa tài chính nữa là ngân hàng TMCP Nam Việt (Navibank), nơi ông Đặng Thành Tâm đang nắm hơn 4,9% cổ phần.
Đầu tháng 8 vừa qua, ông Đặng Thành Tâm cũng hoàn tất việc bán 22 triệu cổ phiếu SQC của CTCP Khoáng sản Sài Gòn - Quy Nhơn, giảm tỷ lệ sở hữu tại công ty này từ 60% xuống 40%. Tổng giá trị giao dịch số cổ phiếu này 1.320 tỷ đồng.
| Theo báo cáo tài chính hợp nhất, năm 2011 Westernbank đạt hơn 120,7 tỷ đồng lợi nhuận sau thuế, tăng 136% so với năm 2010. Các khoản cho vay khách hàng cuối năm 2011 tăng 123% so với cuối năm 2010, tiền gửi của khách hàng tăng 126%.
Tổng tài sản của ngân hàng cuối năm 2011 đạt hơn 20.550 tỷ đồng, vốn điều lệ 3.000 tỷ đồng. Tổng nợ xấu cuối năm 2011 là 115,27 tỷ đồng, chiếm 1,3% tổng dư nợ, tăng so với mức nợ xấu cuối năm 2010 là hơn 40 tỷ đồng, chiếm 1% tổng dư nợ |
