Ủy ban Thường vụ Quốc hội trong phiên họp sáng nay.
Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã đồng ý điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh đối với đối tượng nộp thuế là 15,5 triệu đồng/tháng (186 triệu đồng/năm), đối với mỗi người phụ thuộc là 6,2 triệu đồng/tháng.
Tiếp tục phiên họp thứ 50, sáng 17/10 Uỷ ban Thường vụ Quốc hội xem xét đề xuất của Chính phủ về điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh (GTGC) của thuế thu nhập cá nhân (TNCN).
Việc điều chỉnh này, theo Chính phủ, sẽ đảm bảo chính sách động viên một cách hợp lý, công bằng, góp phần nâng cao đời sống của người nộp thuế, tạo động lực khuyến khích lao động, đồng thời, kích thích tăng mức chi tiêu hộ gia đình, tăng tiêu dùng của xã hội, góp phần thúc đẩy tăng trưởng kinh tế.
Thứ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Đức Chi báo cáo, theo khoản 4 Điều 1 Luật Thuế TNCN số 26/2012/QH13 quy định: "Trường hợp chỉ số giá tiêu dùng (CPI) biến động trên 20% so với thời điểm Luật có hiệu lực thi hành hoặc thời điểm điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh gần nhất thì Chính phủ trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh quy định tại khoản này phù hợp với biến động của giá cả để áp dụng cho kỳ tính thuế tiếp theo”.
Theo tính toán, đến hết năm 2025, chỉ số giá tiêu dùng (CPI) đã biến động trên 20% so với thời điểm điều chỉnh mức GTGC gần nhất (năm 2020) là 21,24%, vì vậy đảm bảo cơ sở pháp lý của việc điều chỉnh mức GTGC.
Phương án được Chính phủ đề xuất là điều chỉnh mức GTGC theo tốc độ tăng thu nhập bình quân đầu người và tốc độ tăng GDP bình quân đầu người.
Theo số liệu của Cục Thống kê thì biến động về thu nhập bình quân đầu người và GDP bình quân đầu người từ năm 2020 đến nay khoảng 40-42%, do đó, căn cứ theo tốc độ tăng thu nhập bình quân đầu người và GDP bình quân đầu người năm 2025 so với năm 2020 nêu trên thì mức GTGC có thể điều chỉnh là, mức giảm trừ cho bản thân người nộp thuế từ 11 triệu đồng/tháng lên khoảng 15,5 triệu/tháng (tăng khoảng 40,9 % so với mức hiện hành).
Mức giảm trừ cho mỗi người phụ thuộc tăng từ 4,4 triệu đồng/tháng lên khoảng 6,2 triệu đồng/tháng (tăng khoảng 40,9 % so với mức hiện hành).
Theo Phương án này, cá nhân là người nộp thuế (nếu không có người phụ thuộc) có mức thu nhập là 17 triệu đồng/tháng thì sau khi trừ các khoản bảo hiểm vẫn chưa phải nộp thuế (phần thu nhập vượt trên 17,285 triệu đồng/tháng mới bắt đầu chịu thuế với mức thuế suất bắt đầu từ 5%).
Trường hợp cá nhân người nộp thuế có 1 người phụ thuộc với mức thu nhập là 24 triệu đồng/tháng thì sau khi trừ các khoản bảo hiểm vẫn chưa phải nộp thuế (Phần thu nhập vượt trên 24,22 triệu đồng/tháng mới bắt đầu chịu thuế với mức thuế suất bắt đầu từ 5%).
Trường hợp cá nhân người nộp thuế có 2 người phụ thuộc với mức thu nhập là 31 triệu đồng/tháng thì sau khi trừ các khoản bảo hiểm vẫn chưa phải nộp thuế (Phần thu nhập vượt trên 31,155 triệu đồng/tháng mới bắt đầu chịu thuế với mức thuế suất bắt đầu từ 5%).
Thứ trưởng Nguyễn Đức Chi cho biết, thực hiện phương án này, dự kiến ngân sách nhà nước giảm khoảng 21.000 tỷ đồng/năm so với mức thu và số lượng người nộp thuế theo quy định hiện hành.
Theo báo cáo khảo sát mức sống dân cư năm 2024 của Cục Thống kê công bố thì thu nhập bình quân đầu người/tháng của Việt Nam trong năm 2024 (theo giá hiện hành) là 5,4 triệu đồng và nhóm hộ có thu nhập cao nhất (nhóm gồm 20% dân số giàu nhất - nhóm 5) có thu nhập bình quân là 11,8 triệu đồng/tháng/người.
Theo đó, mức giảm trừ cho người nộp thuế theo Phương án 2 (15,5 triệu đồng/tháng) là gần 3 lần so với mức thu nhập bình quân đầu người (cao hơn nhiều so với mức phổ biến mà các nước đang áp dụng từ 0,5 đến 1 lần); đồng thời cũng cao hơn mức thu nhập bình quân của nhóm 20% dân số có thu nhập cao nhất. Mức giảm trừ đối với mỗi người phụ thuộc của phương án 2 (6,2 triệu đồng/tháng) là cao hơn mức thu nhập bình quân đầu người năm 2024 (là 5,4 triệu đồng/người/tháng).
Thẩm tra, Thường trực Ủy ban Kinh tế và Tài chính nhất trí về sự cần thiết phải điều chỉnh mức GTGC của thuế TNCN đối với người nộp thuế và người phụ thuộc để phù hợp với tình hình kinh tế - xã hội, biến động của giá cả, góp phần động viên hợp lý, công bằng các khoản thu nhập, tạo động lực để người nộp thuế tích lũy, tiêu dùng, góp phần thúc đẩy tăng trưởng kinh tế.
Chủ nhiệm Uỷ ban Kinh tế và Tài chính Phan Văn Mãi cho biết, đa số ý kiến trong Thường trực Ủy ban thẩm tra thống nhất với định hướng nâng mức GTGC theo tiêu chí tốc độ tăng thu nhập bình quân đầu người và tốc độ tăng GDP bình quân đầu người và cơ bản nhất trí với mức GTGC Chính phủ đề xuất.
Tuy nhiên, một số ý kiến cho rằng, mức GTGC đề xuất có thể là phù hợp tại thời điểm hiện nay nhưng do mới chỉ tính toán theo tốc độ tăng của các chỉ tiêu năm 2025 so với năm 2020 là chưa đáp ứng thực tiễn; do đó, đề nghị Chính phủ cân nhắc để có khoảng dư địa cần thiết, theo đó có thể cân nhắc phương án tính toán tỷ lệ tăng theo tốc độ tăng của mức thu nhập hoặc GDP bình quân đầu người dự kiến ước thực hiện năm 2025 hoặc dự kiến năm 2026 và các năm tới so với thực hiện năm 2020.
Chính phủ đề xuất áp dụng mức điều chỉnh trên cho kỳ tính thuế năm 2026. Một số ý kiến tại Ủy ban Thường vụ đề nghị áp dụng từ năm 2025.
Báo cáo thêm, Thứ trưởng Nguyễn Đức Chi cho biết dự phòng ngân sách không còn nhiều, trong khi vừa qua thiệt hại về bão lũ rất nặng nề, nên đề nghị cho áp dụng từ năm 2026.
Sau khi thảo luận, 100% các vị ủy viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội biểu quyết nhất trí thông qua nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh của thuế thu nhập cá nhân như Chính phủ trình, áp dụng từ kỳ tính thuế năm 2026.
Khi áp dụng theo mức dự kiến là 15,5 triệu đồng/tháng cho bản thân người nộp thuế và 6,2 triệu đồng/tháng cho mỗi người phụ thuộc thì hầu hết số người nộp thuế ở bậc 1 sẽ chuyển sang diện không phải nộp thuế (khoảng trên 95% người nộp thuế ở bậc 1), một phần cá nhân nộp thuế ở bậc 2 chuyển sang diện không phải nộp thuế hoặc chuyển xuống nộp thuế ở bậc 1.
Tương tự những cá nhân ở các bậc thuế còn lại đều được giảm số thuế TNCN phải nộp. Qua đó dự kiến số thu NSNN thuế TNCN là khoảng 84.477 tỷ đồng, giảm khoảng 21.000 tỷ đồng/năm so mức thu theo quy định hiện hành.
Số người còn phải nộp thuế là khoảng 2,21 triệu người, giảm 2,18 triệu người (giảm 49,66%) (chuyển từ bậc 1 sang diện không chịu thuế) so với mức GTGC hiện hành.
