Báo cáo do AidData - phòng nghiên cứu tại trường đại học William & Mary của Mỹ công bố hôm 18/11 cho biết, tổng giá trị cho vay và tài trợ của Trung Quốc đạt 2.200 tỷ USD trải rộng ra 200 quốc gia ở mọi khu vực trên thế giới từ năm 2000 đến năm 2023.
Trung Quốc từ lâu đã được xem là chủ nợ của các nước đang phát triển thông qua sáng kiến Vành đai và Con đường, nhưng nước này đang chuyển hướng sang cho các nền kinh tế tiên tiến vay, nhằm hỗ trợ cơ sở hạ tầng chiến lược và chuỗi cung ứng công nghệ cao trong các lĩnh vực như chất bán dẫn, trí tuệ nhân tạo và năng lượng sạch.
AidData cho biết, quy mô danh mục đầu tư của Trung Quốc lớn gấp hai đến bốn lần so với ước tính trước đây, và Trung Quốc vẫn là chủ nợ chính thức lớn nhất thế giới. Trong đó, hơn 75% hoạt động cho vay nước ngoài của Trung Quốc hiện hỗ trợ các dự án và hoạt động tại các nước có thu nhập trung bình cao và các nước có thu nhập cao.
"Phần lớn các khoản cho vay cho các nước giàu tập trung vào cơ sở hạ tầng thiết yếu, khoáng sản thiết yếu và việc mua lại các tài sản công nghệ cao như các công ty bán dẫn", Brad Parks, Giám đốc điều hành của AidData cho biết.
Báo cáo cho biết, Mỹ đứng đầu danh sách các quốc gia nhận tín dụng chính thức từ Trung Quốc, với hơn 200 tỷ USD cho gần 2.500 dự án và hoạt động. Trong đó, các thực thể nhà nước Trung Quốc "hoạt động tích cực ở mọi ngóc ngách và lĩnh vực của Mỹ", tài trợ cho việc xây dựng các dự án LNG ở Texas và Louisiana, các trung tâm dữ liệu ở Bắc Virginia, các nhà ga tại Sân bay Quốc tế John F. Kennedy của New York và Sân bay Quốc tế Los Angeles, đường ống dẫn khí thiên nhiên Matterhorn Express và đường ống dẫn dầu Dakota Access.
Trung Quốc đã tài trợ cho việc mua lại các công ty công nghệ cao, trong khi các chủ nợ quốc doanh của Trung Quốc đã cung cấp các khoản tín dụng cho nhiều công ty trong danh sách Fortune 500, bao gồm Amazon, AT&T, Verizon, Tesla, General Motors, Ford, Boeing và Disney.
Trong khi đó, tỷ trọng cho vay đối với các quốc gia có thu nhập thấp và trung bình thấp đã giảm xuống còn 12% vào năm 2023 từ mức 88% vào năm 2000. Nước này cũng đã cắt giảm cho vay đối với các dự án cơ sở hạ tầng ở “Phương Nam toàn cầu" theo khuôn khổ Sáng kiến Vành đai và Con đường.
Đồng thời, nước này đã tăng tỷ trọng hỗ trợ tín dụng cho các nước có thu nhập trung bình và thu nhập cao lên 76% vào năm 2023 từ mức 24% vào năm 2000. Ví dụ, Anh đã nhận được 60 tỷ USD, trong khi Liên minh châu Âu nhận được 161 tỷ USD.