Đây là tình hình toàn cầu về quy định và thực thi tiền điện tử vào năm 2023 và xem xét những gì sẽ xảy ra vào năm 2024.
Mỹ đứng đầu toàn cầu về việc yêu cầu các công ty tiền điện tử thực hiện tuân thủ quy định
Mỹ đã chứng tỏ là một trong những quốc gia thực thi các hình phạt và hành động pháp lý tích cực nhất đối với các công ty tiền điện tử trong năm nay, khi các nhà chức trách tìm cách chống lại các hành vi xấu trong ngành sau sự sụp đổ của đế chế tiền điện tử của Sam Bankman-Fried - bao gồm cả sàn giao dịch FTX và công ty nghiên cứu Alameda.
Trong khi nhiều khu vực đã thông qua luật với các hình phạt có thể nghiêm khắc, Mỹ vẫn là quốc gia duy nhất tích cực thực hiện hành động chống lại các công ty và dự án tiền điện tử quy mô lớn. Cho đến nay, Mỹ đã dẫn đầu chiến dịch chống lại các công ty tiền điện tử bằng cách thực thi và cho đến nay, đây là quốc gia mà các công ty tiền điện tử bị các cơ quan quản lý trừng phạt nặng nề nhất khi nói đến các hình phạt và tiền phạt.
Trong báo cáo thường niên tổng hợp các hành động yêu cầu thi hành pháp luật, Ủy ban giao dịch hàng hóa tương lai của Mỹ (CFTC) lưu ý rằng gần một nửa số trường hợp vào năm 2023 liên quan đến tài sản kỹ thuật số. Trong khi đó, Uỷ ban Chứng khoán Mỹ (SEC) nhấn mạnh rằng năm 2023 đáng chú ý vì việc yêu cầu thi hành pháp luật đối với “các hành vi sai trái liên quan đến tiền điện tử, bao gồm các âm mưu lừa đảo, nền tảng và tài sản tiền điện tử chưa đăng ký cũng như chào mời người nổi tiếng bất hợp pháp”. Kể từ năm 2014, SEC đã đưa ra hơn 200 hành động thực thi liên quan đến tài sản tiền điện tử và an ninh mạng.
Những vụ việc nghiêm khắc nhất diễn ra trong nửa đầu năm 2023 khi SEC cáo buộc Binance và Coinbase tham gia vào chứng khoán bất hợp pháp để giải quyết một số vụ kiện. Nhưng các công ty tiền điện tử đã bắt đầu phản kháng, với một số đe dọa sẽ rời khỏi Mỹ hoàn toàn nếu động thái kiểm soát bằng cách thực thi này tiếp tục.
Giám đốc điều hành Coinbase Brian Armstrong đã lên án hành động của SEC đối với sàn giao dịch này và cho rằng công ty có thể bị buộc phải chuyển trụ sở chính ra nước ngoài. Sau đó, vị CEO này đã rút lại lời chuyển ra nước ngoài, nhưng Coinbase và các công ty tiền điện tử lớn khác vẫn bắt đầu đầu tư nhiều hơn vào hoạt động quốc tế của họ.
Tuy nhiên, những người tham gia thị trường tiền điện tử kỳ vọng rằng hàng loạt thách thức pháp lý mang lại cho các công ty tiền điện tử vào năm 2023 sẽ mang lại sự rõ ràng dưới dạng các quy định mới.
Alyse Killeen, đối tác quản lý của Stillmark Capital cho biết: “Khung pháp lý rõ ràng hơn và lập trường từ các cơ quan quản lý trên toàn cầu đã mang lại cảm giác hợp pháp và an toàn, khuyến khích sự tham gia rộng rãi hơn vào thị trường bitcoin”.
Ngành công nghiệp tiền điện tử đã chứng kiến sự tiến bộ lập pháp nhất về luật tiền điện tử ở Mỹ trong năm nay, với một trong những dự luật tài sản kỹ thuật số cạnh tranh lần đầu tiên đã vượt qua nhiều ủy ban Hạ viện.
Châu Âu
Liên minh châu Âu có vẻ sẽ sẵn sàng áp dụng luật Thị trường trong Tài sản tiền điện tử, nhằm mục đích thuần hóa tính “hoang dã” của ngành công nghiệp tiền điện tử, có hiệu lực đầy đủ bắt đầu từ năm 2024.
Luật này ban đầu được đề xuất vào năm 2019 như một phản ứng đối với dự án tiền kỹ thuật số của Meta, nhằm mục đích xóa sạch gian lận, rửa tiền và tài trợ bất hợp pháp khác trong không gian tiền điện tử, đồng thời loại bỏ các tác nhân xấu trong lĩnh vực này một cách rộng rãi hơn.
Nó cũng tìm cách giải quyết mối đe dọa được nhận thấy từ stablecoin hoặc mã thông báo dựa trên blockchain đóng vai trò đại diện cho tiền của chính phủ nhưng được hỗ trợ bởi các công ty tư nhân. Stablecoin là loại tiền kỹ thuật số hiệu quả được gắn với giá trị của các loại tiền tệ pháp định như đồng đô la.
Trong khi các stablecoin Tether và USDC không được xem là tài sản có khả năng phá vỡ sự ổn định tài chính, thì stablecoin tư nhân từ một công ty lớn như Meta hoặc Mastercard có thể gây ra mối đe dọa lớn hơn và có khả năng làm suy yếu các loại tiền tệ pháp định, ít nhất là trong mắt một số ngân hàng trung ương ở châu Âu.
Một phần trong khuôn khổ tiền điện tử của EU nhằm mục đích giải quyết các mối đe dọa – đặc biệt là khi đồng euro bị suy yếu – bằng cách khiến các nhà phát hành không thể tạo ra các stablecoin được hỗ trợ bởi các loại tiền tệ khác ngoài đồng euro, như đồng đô la Mỹ, một khi chúng đạt đến ngưỡng hơn hơn 1 triệu giao dịch mỗi ngày.
Trong khi đó, Liên minh châu Âu đang hướng tới một khung pháp lý thống nhất cho tiền điện tử với Quy định về thị trường tài sản tiền điện tử (MiCA).
Năm nay, ba tổ chức chính trị chính của MiCA đã được EU phê duyệt, mở đường cho quy định này trở thành luật. MiCA có hiệu lực từ tháng 6/2023 nhưng dự kiến phải đến tháng 12/2024 mới áp dụng đầy đủ.
Braden Perry, cựu luật sư thực thi liên bang và đối tác hiện tại của công ty luật Kennyhertz Perry cho biết, mặc dù Mỹ vẫn là quốc gia thực thi hàng đầu đối với ngành công nghiệp tiền điện tử, nhưng nhận thức của họ với tư cách là cơ quan quản lý “có thể đang giảm dần” vì các khu vực pháp lý khác đã bước vào với các quy tắc rõ ràng hơn.
“Nhận thức này bắt nguồn từ các biện pháp chủ động được thực hiện bởi các cơ quan quản lý của Mỹ như SEC, CFTC, đặc biệt là trong việc giải quyết các vấn đề gian lận và bảo mật trên thị trường tiền điện tử…Các hành động pháp lý cấp cao ở Mỹ càng củng cố thêm hình ảnh của nước này với tư cách là một cơ quan thực thi nghiêm ngặt”, ông cho biết.
“Tuy nhiên, các khu vực khác, bao gồm Singapore, Dubai (UAE), Hồng Kông (Trung Quốc) và Liên minh châu Âu, cũng đang phát triển các khuôn khổ pháp lý mạnh mẽ”. Mặc dù các khu vực này có thể không xuất hiện rõ ràng trên các phương tiện truyền thông quốc tế về các hoạt động thực thi, nhưng họ sở hữu các cơ chế quản lý quan trọng và đôi khi nghiêm ngặt”, ông cho biết thêm.
Nhưng trong khi EU đang chạy đua để thực thi luật tiền điện tử mới, thì các quốc gia châu Âu riêng lẻ vẫn đang tiếp tục đẩy mạnh vấn đề này.
Pháp đã thu hút các công ty và nhà giao dịch tiền điện tử đến với nước này với lời hứa cắt giảm thuế đối với lợi nhuận từ tiền điện tử và quy trình đăng ký suôn sẻ hơn cho các công ty tài sản kỹ thuật số.
Trong khi đó, tại Đức, cơ quan quản lý tài chính Bafin cho biết, họ muốn đẩy nhanh cách tiếp cận cấp phép cho các dịch vụ lưu ký tiền điện tử, như một phần trong nỗ lực lớn hơn nhằm tạo niềm tin và tính minh bạch trong thị trường tiền điện tử.
Anh đã thông qua luật vào tháng 6/2023 cho phép các cơ quan quản lý có khả năng giám sát stablecoin, nhưng vẫn chưa có quy tắc cụ thể nào cho tiền điện tử.
Bộ Tài chính Anh đã đưa ra phản hồi về cuộc tham vấn về các quy định về tiền điện tử mới vào đầu năm 2023, xác nhận rằng họ có kế hoạch đưa một loạt hoạt động về tiền điện tử, bao gồm lưu ký và cho vay tiền điện tử, vào các luật hiện hành quản lý các công ty dịch vụ tài chính trong nước.
Châu Á
Đầu năm nay, Cơ quan tiền tệ Singapore (MAS) đã hoàn thiện các quy tắc đối với stablecoin, khiến Singapore trở thành một trong những khu vực pháp lý đầu tiên trên thế giới làm như vậy.
Singapore đã bị ảnh hưởng nặng nề bởi sự sụp đổ của TerraUSD, một loại stablecoin thuật toán gây tranh cãi vào năm 2022, cũng như sự sụp đổ của Three Arrows Capital (3AC). Cả Terra Labs, công ty đứng sau Terra và 3AC đều có trụ sở chính tại Singapore.
Khuôn khổ các quy tắc mới của Singapore yêu cầu các nhà phát hành stablecoin phải gắn liền với các tài sản có rủi ro thấp và có tính thanh khoản cao, phải luôn bằng hoặc vượt quá giá trị của mã thông báo đang lưu hành, trả lại mệnh giá của tiền kỹ thuật số cho chủ sở hữu trong vòng 5 ngày làm việc kể từ ngày yêu cầu mua lại và tiết lộ kết quả kiểm toán khoản dự trữ cho người dùng.
Trong khi đó, Hồng Kông (Trung Quốc) cũng đang tiến hành tham vấn cộng đồng về stablecoin và tìm cách đưa ra quy định vào năm tới.
Khu vực này ngày càng quan tâm đến tài sản tiền điện tử, bất chấp nỗ lực chống tiền điện tử rộng rãi hơn từ Trung Quốc – vốn đã cấm giao dịch và khai thác bitcoin vào năm 2021.
Ủy ban Chứng khoán và Tương lai Hồng Kông (SFC) đã đưa ra chế độ đăng ký cho các doanh nghiệp tài sản kỹ thuật số vào đầu năm nay, với các quy định rõ ràng về trao đổi và quỹ tiền điện tử.
Trung Đông và châu Phi
Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất (UAE) đã nổi lên như một cơ sở phổ biến cho lĩnh vực Fintech một cách rộng rãi hơn do không có thuế thu nhập cá nhân, chính sách thị thực linh hoạt và các ưu đãi cạnh tranh cho các doanh nghiệp và người lao động quốc tế.
Vào năm 2022, trong nỗ lực dẫn đầu lĩnh vực tài sản ảo ở Trung Đông và châu Phi, Dubai - thành phố đông dân nhất của UAE - đã ra mắt Cơ quan quản lý tài sản ảo (VARA).
“Dubai và UAE đã tạo điều kiện thuận lợi cho các doanh nghiệp tiền điện tử, đưa ra các khu vực và hướng dẫn cụ thể cho giao dịch tiền điện tử”, ông Braden Perry cho biết.
Công ty phân tích chuỗi khối Chainalysis lưu ý rằng các cơ quan quản lý ở UAE đã sớm tiếp cận tiền điện tử, trong đó Dubai dẫn đầu khi đưa ra chiến lược chuỗi khối vào năm 2016.
Theo báo cáo của Chainalysis, kể từ đó, các cơ quan quản lý của UAE vẫn đi đầu trong ngành.
Hai năm sau, vào năm 2018, Trung tâm tài chính quốc tế Abu Dhabi Global Market đã tạo ra khung pháp lý đầu tiên trên thế giới về tiền điện tử nhằm thúc đẩy sự đổi mới đồng thời bảo vệ người tiêu dùng.
Đầu năm nay, UAE đã thông qua các quy định sâu hơn về tiền điện tử ở cấp liên bang để giúp các cơ quan quản lý như VARA dễ dàng giám sát lĩnh vực này và điều hành các khu vực phi kinh tế hơn.
