Mục tiêu tăng trưởng GDP 10% vào năm 2026 là khả thi

Tại Chương trình Café Doanh nhân HUBA do Hiệp hội Doanh nghiệp TP.HCM tổ chức cuối tuần qua, TS. Cấn Văn Lực, Chuyên gia Kinh tế trưởng BIDV, Ủy viên Hội đồng Tư vấn Chính sách của Thủ tướng Chính phủ nhận định, bức tranh kinh tế thế giới giai đoạn 2025 - 2026 tăng trưởng thấp hơn so với năm 2024.

Cụ thể, kinh tế toàn cầu dự kiến tăng trưởng ở mức 3,1 - 3,2% (so với 3,3% của năm 2024), mức này cũng thấp hơn nhiều so với trung bình 3,4% của giai đoạn 2011 - 2019. Về thương mại toàn cầu, dù năm 2025 duy trì đà tăng 3,6%, nhưng dự báo sẽ sụt giảm đáng kể xuống còn 2,3% vào năm 2026.

Bối cảnh này chịu tác động bởi 4 rủi ro chính: xung đột địa chính trị phức tạp (nhất là tại Trung Đông, Ukraina); lạm phát và lãi suất dù giảm nhưng còn neo cao; rủi ro suy giảm tăng trưởng tại các đầu tàu kinh tế như Mỹ, Trung Quốc, EU; cùng các vấn đề an ninh năng lượng và biến đổi khí hậu.

Trong bối cảnh đó, kinh tế Việt Nam lại ghi nhận những chỉ số phục hồi tích cực khi tăng trưởng GDP 9 tháng đầu năm đạt 7,85%. Các chỉ số vĩ mô quan trọng đều tăng trưởng mạnh như xuất khẩu 10 tháng đạt 391 tỷ USD (tăng 16,2%), nhập khẩu đạt 371,4 tỷ USD (tăng 18,9%), giúp cán cân thương mại thặng dư 19,6 tỷ USD. Dòng vốn FDI đăng ký đạt 31,52 tỷ USD (tăng 15,6%) và vốn thực hiện đạt 21,3 tỷ USD (tăng 8,8%). Bên cạnh đó, tổng mức bán lẻ hàng hóa và dịch vụ tiêu dùng tăng 9,3%, chỉ số sản xuất công nghiệp (IIP) tăng 9,2%, trong khi lạm phát bình quân được kiểm soát ở mức 3,27%.

TS. Cấn Văn Lực đề xuất các giải pháp đưa Việt Nam đến gần mục tiêu tăng trưởng 10%.

Về triển vọng tăng trưởng GDP Việt Nam giai đoạn 2025 - 2026, các tổ chức như World Bank, ADB, OECD và IMF đã đưa ra mức dự báo thận trọng cho năm 2025 dao động từ 6,2% đến 6,7% và năm 2026 từ 5,6% đến 6,1%. Trái lại, Viện Nghiên cứu Kinh tế BIDV đã đưa ra dự báo lạc quan hơn nhiều với mức tăng trưởng GDP năm 2025 là 8% và bứt phá lên mức 9 - 10% vào năm 2026, miễn là không có thiên tai bất thường.

Theo TS. Lực, động lực cho sự tăng trưởng này đến từ khả năng phục hồi khá đồng đều khi cầu tiêu dùng và đầu tư tư nhân phục hồi, đầu tư công được thúc đẩy, và xuất khẩu tăng khá. Nền tảng vĩ mô được tích lũy tốt lên, rủi ro tài khóa và nợ công ở mức trung bình. Các lĩnh vực kinh tế số, kinh tế xanh và chuyển đổi năng lượng cũng được quan tâm đẩy mạnh. Đặc biệt, hoạt động đối ngoại nâng cấp với các đối tác chiến lược (Mỹ, Nhật Bản, Úc...) mang lại cơ hội từ dịch chuyển chuỗi cung ứng. Về mặt thể chế, các đột phá về tinh gọn bộ máy và các nghị quyết chiến lược đang tạo thuận lợi cho hoạt động doanh nghiệp.

Dưới góc nhìn của quỹ đầu tư, ông Dominic Scriven, Chủ tịch Dragon Capital cũng nhận định, năm 2026 sẽ năm thuận lợi đặc biệt với kinh tế Việt Nam. Các tín hiệu phục hồi từ doanh nghiệp, đầu tư công, thị trường xuất khẩu và thị trường vốn cho thấy nền kinh tế đang hội tụ nhiều yếu tố để bứt phá mạnh trong giai đoạn 2025 - 2026. Đáng chú ý, tăng trưởng GDP năm 2026 thậm chí có thể đạt mức 9,3 - 10% một kịch bản từng được xem là ngoài tầm với.

Ngoài ra, Việt Nam đang có 500.000 doanh nghiệp tư nhân và khoảng 5 triệu hộ kinh doanh cá thể hoạt động chủ yếu ở khu vực phi chính thức. Với các quy định mới về hóa đơn điện tử và thanh toán qua ngân hàng, hoạt động kinh tế của 5 triệu hộ này sẽ dần được kéo vào hệ thống chính thức. Dragon Capital ước tính quá trình chuyển đổi này có thể đóng góp thêm khoảng 1% GDP mỗi năm trong vòng 3 năm tới, biến mục tiêu tăng trưởng 10% trở nên khả thi.

"Trong chu kỳ kinh tế hiện tại, Việt Nam có vị trí tương đối thuận lợi và tin tưởng năm 2026 sẽ là năm thành công đối với các doanh nghiệp", ông Dominic Scriven nói và dự báo, tăng trưởng lợi nhuận doanh nghiệp sẽ ở mức trên 16%.

Ông Dominic Scriven, Chủ tịch Dragon Capital chia sẻ.

Để hiện thực hóa mục tiêu tăng trưởng, TS. Cấn Văn Lực đề xuất các giải pháp, trong đó, yêu cầu sự phối hợp quyết liệt từ cơ quan quản lý và sự chủ động thích ứng từ cộng đồng doanh nghiệp.

Trước hết, Chính phủ và các cơ quan quản lý phải kiên định ổn định kinh tế vĩ mô, phối hợp chính sách để kiểm soát lạm phát và tập trung bình ổn giá nhà đất, tỷ giá và thị trường vàng. Song song với đó là quyết tâm, kiên định thực hiện thành công cách mạng đột phá về thể chế, bao gồm việc tinh gọn tổ chức, bộ máy và vận hành mô hình chính quyền địa phương mới. Những nỗ lực này nhằm mục đích quyết liệt cải thiện môi trường đầu tư, kinh doanh và là nền tảng để đẩy mạnh cơ cấu lại nền kinh tế, xây dựng Đề án tăng nội lực, tính tự chủ, tự lực, tự cường.

Về đối ngoại, cần kiên định, thúc đẩy quan hệ hợp tác cùng có lợi với Mỹ, tiếp tục đàm phán hiệu quả để phấn đấu đạt mức thuế bình quân 16 - 18% hoặc thấp hơn, đồng thời thực hiện đúng các cam kết đã thỏa thuận. Đặc biệt, cần triển khai các giải pháp cụ thể nhằm cân bằng thương mại hơn với Mỹ, bao gồm tăng nhập khẩu từ Mỹ và giải quyết các quan ngại, vướng mắc mà phía Mỹ quan tâm, cũng như có chính sách hỗ trợ các doanh nghiệp bị ảnh hưởng tiêu cực từ chính sách thuế quan mới.

Cuối cùng, Chính phủ cần tập trung kích cầu đầu tư, tiêu dùng trong nước, giữ vững mặt trận xuất khẩu và đẩy mạnh xuất khẩu dịch vụ để khai thác các động lực tăng trưởng mới. Đặc biệt, việc nâng hạng thị trường chứng khoán đúng lộ trình, vận hành Trung tâm tài chính quốc tế tại TP.HCM và Đà Nẵng, thành lập thị trường carbon, trung tâm giao dịch bất động sản và nâng cấp thị trường giao dịch hàng hóa là những giải pháp then chốt để khơi thông và nâng cao năng lực thị trường tài chính.

Về phía doanh nghiệp, cần nắm bắt các xu hướng lớn như chuyển đổi kép xanh hóa và số hóa – AI, dữ liệu, an ninh mạng và nhân sự số. Bên cạnh đó, doanh nghiệp cần đa dạng hóa thị trường, đối tác, chuỗi cung ứng, sản phẩm – dịch vụ và nguồn vốn, đồng thời tận dụng tốt hơn các Hiệp định thương mại tự do (FTA). Các kênh vốn mới như tham gia thị trường carbon, sàn giao dịch hàng hóa và IFC cũng cần được khai thác.

Ngoài ra, việc nâng cao năng lực cạnh tranh và nội lực (về nhân lực, công nghệ, quản trị và quản lý rủi ro) là ưu tiên hàng đầu, đi kèm với việc tăng tính minh bạch và trách nhiệm giải trình về xuất xứ hàng hóa. Doanh nghiệp cần chủ động rà soát, điều chỉnh chuỗi cung ứng để đáp ứng yêu cầu xanh hóa, môi trường và tăng cường tham gia sâu hơn vào chuỗi giá trị toàn cầu với tinh thần tăng tính tự chủ, tự lực, tự cường.

Trong bối cảnh chi phí đầu vào còn cao, doanh nghiệp cũng cần tận dụng tốt các chính sách hỗ trợ về thuế, phí, lãi suất, tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin, tiết giảm chi phí, tinh giản quy trình và kiến nghị Chính phủ đưa giá nhà đất về mức hợp lý hơn. Cuối cùng, doanh nghiệp cần nắm sát tình hình, đánh giá tác động để chủ động ứng phó và sẵn sàng lên phương án chia sẻ chi phí thuế quan cùng đối tác khi cần thiết.

Hồng Ân