Một tháng sau, đồng tiền của Nga đã mất phần lớn giá trị và trái phiếu cũng như cổ phiếu của nước này đã bị loại ra khỏi các chỉ số chứng khoán trên toàn cầu. Người dân nước này đang phải trải qua nỗi đau kinh tế có thể sẽ kéo dài trong nhiều năm tới vì xung đột đã thay đổi nền kinh tế Nga và vị thế toàn cầu của nước này.
Suy thoái kinh tế
Theo Ngân hàng Thế giới (WB), Nga là nền kinh tế lớn thứ 11 thế giới vào năm 2020. Nhưng theo Jim O'Neill, cựu Chủ tịch kinh tế, Quản lý tài sản của Goldman Sachs, xếp hạng của Nga vào cuối năm nay sẽ không cao hơn vị trí thứ 15 dựa trên tỷ giá hối đoái đồng rúp cuối tháng 2.
Suy thoái kinh tế có vẻ là không thể tránh khỏi. Các nhà kinh tế được Ngân hàng Trung ương Nga thăm dò ý kiến dự đoán suy giảm kinh tế sẽ ở mức giảm 8% trong năm nay và lạm phát đạt 20%.
Dự báo từ các nhà kinh tế bên ngoài nước Nga thậm chí còn ảm đạm hơn. Viện Tài chính Quốc tế (IIF) dự đoán tăng trưởng kinh tế Nga sẽ giảm 15% vào năm 2022, tiếp theo là giảm 3% vào năm 2023.
"Nhìn chung, các dự báo của chúng tôi có nghĩa là những phát triển hiện tại được thiết lập để xóa sạch những thành quả kinh tế trong khoảng 15 năm", IIF cho biết trong một lưu ý.
Lạm phát gia tăng
Kể từ khi nhậm chức vào năm 2013, thành công lớn nhất của thống đốc ngân hàng trung ương Nga Elvira Nabiullina là kiềm chế lạm phát từ 17% năm 2015 xuống chỉ còn hơn 2% vào đầu năm 2018. Khi áp lực giá cả tăng lên trong những tháng sau đại dịch, bà đã tăng lãi suất liên tục 8 tháng. Bà Nabiullina cũng phản đối các lời kêu gọi trong năm 2014-2015 về việc kiểm soát vốn để ngăn chặn dòng vốn chảy ra ngoài sau khi sáp nhập Crimea.
Nhưng những thành tựu đó đã bị xé vụn trong vòng chưa đầy một tháng.
Tốc độ tăng giá hàng năm đã tăng lên 14,5% và được dự báo sẽ vượt qua 20%, gấp năm lần mục tiêu. Kỳ vọng lạm phát của các hộ gia đình trong năm tới là trên 18%, mức cao nhất trong 11 năm.
Với việc dự trữ ngoại hối của Nga bị đóng băng ở nước ngoài, bà Nabiullina buộc phải tăng lãi suất hơn gấp đôi vào ngày 28/2 và đưa ra các biện pháp kiểm soát vốn. Ngân hàng trung ương hiện kỳ vọng lạm phát chỉ trở lại mức mục tiêu vào năm 2024.
Bị loại khỏi các chỉ số chứng khoán
Các biện pháp trừng phạt đang buộc các nhà cung cấp chỉ số loại Nga khỏi các điểm chuẩn được các nhà đầu tư sử dụng để rót hàng tỷ đô la vào các thị trường mới nổi.
JPMorgan và MSCI nằm trong số những công ty đã tuyên bố loại bỏ Nga khỏi chỉ số trái phiếu và chỉ số chứng khoán của họ.
Vị trí của Nga trong các chỉ số này đã bị ảnh hưởng sau loạt lệnh trừng phạt đầu tiên của phương Tây vào năm 2014 và sau đó là vào năm 2018 về các các cuộc điều tra cáo buộc Nga can thiệp vào cuộc bầu cử năm 2016 của Mỹ.
Kể từ ngày 31/3, các cổ phiếu của Nga sẽ không còn xuất hiện trong gần như tất cả các nhà cung cấp chỉ số chính.
Hạ xếp hạng tín nhiệm
Trước khi căng thẳng địa chính trị leo thang vào ngày 24/2, Nga được ba cơ quan xếp hạng tín nhiệm lớn là S&P Global, Moody's và Fitch xếp hạng là “điểm đầu tư”.
Điều đó cho phép nước này vay với giá tương đối rẻ và việc vỡ nợ công là một viễn cảnh xa vời.
Tuy nhiên trong bốn tuần qua, Nga đã phải chịu mức cắt giảm lớn nhất từng được thực hiện đối với xếp hạng tín nhiệm của quốc gia. Nước này hiện ở cuối bậc xếp hạng, gắn cờ nguy cơ vỡ nợ sắp xảy ra.
Tỷ giá hối đoái suy giảm
Một tháng trước, tỷ giá hối đoái trung bình trong một năm của đồng rúp là 74 trên mỗi USD. Giao dịch trên các nền tảng khác nhau cho thấy tính thanh khoản dồi dào và chênh lệch giá mua/ bán rất chặt chẽ như đối với một đồng tiền tệ lớn của thị trường mới nổi.
Nhưng tất cả điều đó đã thay đổi, đồng rúp trong nước đã giảm xuống mức thấp kỷ lục hơn 120 mỗi USD. Trong giao dịch thương mại ra nước ngoài, nó giảm xuống mức thấp nhất là 160 mỗi USD.
Khi thanh khoản cạn kiệt và chênh lệch giá mua/bán mở rộng, việc định giá đồng rúp trở nên lộn xộn. Tỷ giá hối đoái vẫn chưa tìm thấy sự cân bằng trong và ngoài nước.
