Hiện nay, trên thị trường có khá nhiều loại đèn sử dụng cho đèn pha môtô, xe máy như đèn xenon, đèn bi-xenon, đèn HID, đèn LED… Những loại đèn này cho cường độ ánh sáng mạnh, tầm nhìn xa hơn so với bóng halogen thông thường tích hợp sẵn trên xe.
Đã có nhiều than phiền về đèn xe siêu sáng trên các diễn đàn về ôtô, xe máy... cùng nhiều video chia sẻ trên mạng xã hội về loại đèn này khi tham gia giao thông.
Theo anh Lê Nguyễn Hoàng Nam, chủ một cửa hàng phụ tùng xe máy ở Vĩnh Long, hiện nhiều người có xu hướng thay thế hoặc gắn thêm đèn siêu sáng cho xe. Những loại đèn này khá đa dạng về hình thức lẫn giá cả, từ vài trăm nghìn đến vài triệu đồng, ánh sáng cũng mạnh hơn so với bóng halogen thông thường.
Tài xế xe hơi suýt gây tai nạn vì bị đèn pha chói mắt Bị đèn pha xe đối diện làm lóa mắt, mất tầm nhìn, tài xế điều khiển xe hơi suýt đâm phải xe máy đi ngược chiều.
"Nhu cầu mua đèn siêu sáng, trợ sáng tương đối nhiều. Có người thực sự muốn cải thiện chiếu sáng cho xe, cũng có một số người độ đèn chỉ để ngầu, cho chiếc xe 'tỏa sáng' trong đêm", anh Nam cho biết.
Một loại đèn LED được sử dụng phổ biến. Đây là đèn trợ sáng hiệu suất cao, cho ánh sáng trắng cường độ mạnh và tầm nhìn xa hơn nhiều so với đèn halogen thông thường.
Do không có dây tóc, ít bị ảnh hưởng bởi những rung động bên ngoài, độ bền của những loại đèn siêu sáng như LED hay xenon của các hãng lớn như Osram, Philips… có thể chiếu sáng đến 2.000 giờ (gấp 4 lần bóng halogen). Nó phát ra thứ ánh sáng trắng, gần như ánh sáng ban ngày.
Không những thế, đèn siêu sáng này còn có hiệu suất phát sáng gấp 3-4 lần bóng halogen. Những bóng LED hay xenon chỉ có công suất 30-35 W nhưng cho độ sáng tương đương bóng halogen 100 W.
"Tuy nhiên, những loại đèn siêu sáng này không phù hợp cho các dòng xe hai bánh dân dụng, nguyên bản được trang bị chóa đèn halogen. Việc lắp đèn siêu sáng vào chóa đèn halogen sẽ ảnh hưởng tầm nhìn người đối diện", anh Nam cho biết thêm.
Hiện nay pháp luật không quy định về việc thay đổi đèn xe là thay đổi kết cấu xe và cũng không xử phạt hành chính đối với hành vi này. Nhưng việc sử dụng đèn siêu sáng gây chói mắt người đi ngược hướng sẽ có nguy cơ gây tai nạn giao thông.
Việc thay thế, lắp thêm đèn siêu sáng, trợ sáng không xếp vào lỗi thay đổi kết cấu, đặc tính của xe.
Hơn nữa, những loại đèn siêu sáng kém chất lượng được bán trên thị trường hiện nay còn có thể làm hỏng hệ thống điện của xe, nguy cơ cháy nổ cao. Những loại đèn này có nhiều mức giá khác nhau. Ngoài những loại đèn LED, xenon nhập khẩu từ Nhật hoặc các nước châu Âu có giá 100-300 USD, số khác có giá chỉ từ 200.000 đồng đến 1 triệu đồng.
Nhiều người dùng ham rẻ thường chọn mua các sản phẩm LED, xenon xuất xứ từ Trung Quốc, kém chất lượng so với hệ thống chiếu sáng xenon chính hãng.
Khi nháy đèn chế độ Fa, bộ chấn lưu và khởi động phải ngắt mạch, khởi động lại. Việc đóng ngắt mạch liên tục càng làm giảm tuổi thọ của đèn, đồng thời bộ chấn lưu cũng dễ hỏng. Ngoài ra, nhiệt lượng từ những loại đèn "dởm" tỏa ra khá cao. Nếu không cùng kích thước chuẩn, đèn siêu sáng có thể làm bít lỗ thoát nhiệt trên pha đèn, dễ dẫn đến cháy nổ.
Anh Nguyễn Tuấn Anh, một người chơi môtô tại Tiền Giang cho biết: "đèn xe đối diện quá chói sẽ làm lòa mắt người đi đường, đặc biệt là những người đeo kính cận như tôi. Xe của tôi cũng có gắn đèn trợ sáng nhưng được lắp chiếu xuống mặt đường và chỉ sử dụng ở những đoạn đường tối, vắng người, nhưng cũng khá mơ hồ về việc luật pháp có cho phép gắn thêm đèn hay không".
Đèn siêu sáng, trợ sáng có cường độ ánh sáng mạnh, dễ gây chói mắt người đi ngược chiều và tiềm ẩn nguy cơ tai nạn giao thông. Người dùng nên có ý thức khi sử dụng các loại đèn pha.
Căn cứ theo Nghị định số 171/2013/NĐ-CP và Nghị định 107/2014/NĐ-CP bổ sung cho Nghị định 171, thì:
Điều 17: Đối với xe môtô xe gắn máy phạt từ 100.000 đến 200.000 đồng nếu:
“Sử dụng còi không đúng quy chuẩn kỹ thuật cho từng loại xe; không có bộ phận giảm thanh, giảm khói hoặc có nhưng không bảo đảm quy chuẩn môi trường về khí thải, tiếng ồn.
Không có đèn chiếu sáng gần, xa hoặc có nhưng không có tác dụng; không có hệ thống hãm hoặc có nhưng không bảo đảm tiêu chuẩn kỹ thuật và sử dụng đèn chiếu sáng không đúng tiêu chuẩn thiết kế của từng loại xe”.
Tiêu chuẩn về đèn môtô, xe máy chung như sau: hướng của luồng ánh sáng phải đúng theo hướng của xe chạy, hướng ánh sáng chính phải hướng xuống dưới, màu ánh sáng của đèn là màu trắng hoặc màu vàng nhạt".
Như vậy, nếu lắp đèn pha hoặc đèn trợ sáng trên môtô, xe máy có màu khác màu vàng và trắng, có hướng sáng khác với hướng của xe, hoặc lắp đèn pha có hướng hắt lên chiếu thẳng vào mắt người đi ngược hướng là hành vi vi phạm pháp luật. Thế nhưng cũng chưa có quy định cụ thể về xử phạt nếu gắn đèn LED, xenon,..những đèn có cường độ ánh sáng mạnh.
Để đảm bảo an toàn cho bản thân và người đi đường, người tham gia giao thông cần ý thức khi lắp đặt, sử dụng các loại đèn pha. Nếu thay thế đèn xe phải dùng loại đèn có ánh sáng không phát tán lung tung, gây lóa mắt người ngược chiều, nên chuyển đèn từ Fa sang Cos khi có xe chạy hướng đối diện. Nên chọn mua những loại đèn chất lượng, chính hãng nhằm tránh những hư hỏng cho xe.
