Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ phát biểu tại phiên thảo luận.
Sáng 19/9, mở đầu phiên họp chuyên đề pháp luật tháng 9/2022, Uỷ ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về dự án Luật Giao dịch điện tử (sửa đổi).
Trình bày tờ trình dự án luật, Bộ trưởng Bộ Thông tin và truyền thông Nguyễn Mạnh Hùng cho biết lần sửa đổi này sẽ mở rộng phạm vi điều chỉnh.
Theo đó, Luật Giao dịch điện tử hiện hành loại trừ, không áp dụng đối với việc cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất. quyền sở hữu nhà và các bất động sản khác, văn bản về thừa kế, giấy đãng ký kết hôn, quyết định ly hôn, giấy khai sinh, giấy khai tử, hối phiếu và các giấy tờ có giá khác.
Dự thảo luật sửa đổi đã bỏ loại trừ này để mở rộng phạm vi áp dụng giao dịch điện tử tới tất cả hoạt động của đời sống xã hội, Bộ trưởng thông tin.
Bộ trưởng cũng nói rõ, theo quy định của dự thảo, việc mở rộng cho phép các lĩnh vực đủ điều kiện đều có thể áp dụng giao dịch điện tử, nhưng không hàm ý bắt buộc. Các lĩnh vực chưa phù hợp áp dụng giao dịch bằng phương tiện điện tử theo quy định của luật chuyên ngành liên quan thì áp dụng theo quy định tại luật đó.
Về thông điệp dữ liệu, dự thảo sửa đối, quy định chi tiết cách thức xác định giá trị pháp lý cùa thông điệp dữ liệu. Bô sung quy định điều kiện đàm bảo giá trị pháp lý khi chuyển đổi từ bản giấy sang thông điệp dữ liệu và ngược lại. Dự thảo cũng bổ sung quy định về chứng thư điện tử.
Tờ trình cũng nêu một số chính sách mới của lần sửa đổi này, như bổ sung quy định cụ thể về chữ ký điện tử và chừ ký số, đồng thời chi tiết việc sử dụng, công nhận chữ ký điện tử nước ngoài. Quy định về dịch vụ tin cậy, trong đó bổ sung 2 dịch vụ cấp dấu thời gian và dịch vụ chứng thực thông điệp dữ liệu.
Trong giao kết và thực hiện hợp đồng điện tử, dự thảo bổ sung quy định về hợp đồng được ký kết thông qua hệ thống thông tin tự động.
Thẩm tra sơ bộ, Thường trực Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường của Quốc hội tán thành với sự cần thiết sửa đổi Luật Giao dịch điện tử, cơ bản đủ điều kiện để trình Quốc hội tại Kỳ họp thứ 4 (tháng 10/2022).
Cơ quan thẩm tra cũng tán thành với việc mở rộng phạm vi điều chỉnh của dự thảo Luật. Nhưng, nội dung này, theo nhiều ý kiến tại phiên thảo luận, cần cân nhắc kỹ về tính khả thi.
Chủ nhiệm Uỷ ban Pháp luật Hoàng Thanh Tùng nói, theo một số ý kiến chuyên gia thì ở một số nước hiện nay không mở rộng giao dịch điện tử sang mọi lĩnh vực, trong đó có vấn đề các giao dịch liên quan đất đai và thừa kế (các vấn đề mở rộng trong dự thảo).
Bên cạnh đó, ông Tùng phân tích, để thực hiện được những giao dịch điện tử như dự thảo quy định đòi hỏi một hạ tầng rất đồng bộ về mặt kỹ thuật, về mặt nhận thức và trình độ sử dụng của các chủ thể tham gia vào quản lý cũng như các bên nhân sự tham gia thực hiện những giao dịch này.
"Nếu quy định một quy định quá tiến bộ nhưng không phù hợp với hạ tầng thì luật không đi vào cuộc sống. Vi thế có lộ trình mở rộng phù hợp", ông Tùng nói.
Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ băn khoăn ở điểm, việc mở rộng cho phép các lĩnh vực đủ điều kiện đều có thể áp dụng giao dịch điện tử, nhưng không hàm ý bắt buộc.
Theo Chủ tịch Quốc hội, nếu luật chỉ nói là hàm ý không bắt buộc thì cũng chưa đủ, trong khi dự thảo Luật Giao dịch điện tử phải quy định quyền của công dân được thực hiện những giao dịch trên các bộ luật khác đã quy định.
Bởi vì, giao dịch điện tử thực chất là một phương cách để thực hiện giao dịch, liên quan đến quyền của công dân làm việc này, chưa kể có những trường hợp bất khả kháng không làm được, Chủ tịch Quốc hội phân tích.
Ông Vương Đình Huệ lưu ý, quy định của luật phải tạo thuận lợi cho người dân, không được đặt thêm các điều kiện bắt buộc.
Phát biểu cuối phiên thảo luận, Bộ trưởng Bộ Thông tin và truyền thông Nguyễn Mạnh Hùng nêu nguyên tắc luật sửa đổi phải đảm bảo có độ phủ rộng, đảm bảo chi phí thấp hơn trong môi trường thực và làm phong phú hơn các loại giao dịch trên môi trường số, tránh việc môi trường số phức tạp lại đắt hơn, đồng thời phải đảm bảo tính khả thi khi áp dụng.
Luật cũng quy định là ngay cả khi giao dịch điện tử đã sẵn sàng thì người dân vẫn có quyền lựa chọn hoặc là offline hoặc là online, Bộ trưởng cho biết.
Theo Bộ trưởng, Luật Giao dịch điện tử là luật khó, có nhiều thuật ngữ mới có tính trừu tượng cao. Nhưng, Bộ trưởng "sẽ tiếp thu ý kiến chỉ đạo của Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội sẽ tiếp tục cố gắng hơn nữa để có thể có được một bộ luật về một vấn đề mới, trừu tượng nhưng lại rất dễ hiểu để phục vụ cho công cuộc chuyển đổi số toàn dân và toàn diện, đồng thời các quy định đưa ra phải tính toán rất kỹ về tính khả thi để thực hiện, có tác dụng tích cực thúc đẩy sự phát triển".
