Nâng đời sân bay Gia Bình
Tròn một năm sau khi Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định số 648/QĐ-TTg ngày 7/6/2023 phê duyệt Quy hoạch Tổng thể phát triển hệ thống cảng hàng không, sân bay toàn quốc thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050 và 3 tháng sau khi Bộ trưởng Bộ Xây dựng ban hành Quyết định số 347/QĐ-BXD ngày 3/4/2025 phê duyệt điều chỉnh quy hoạch nói trên, Cảng hàng không quốc tế Gia Bình (Bắc Ninh) sẽ đảm nhận một vai trò lớn, quan trọng hơn trong lĩnh vực hàng không dân dụng.
Đầu tuần này, Bộ Xây dựng đã có Công văn số 6757/BXD-KHTDC gửi các bộ Quốc phòng, Công an, Tài chính, Nông nghiệp và Môi trường, Công thương, Văn hóa - Thể thao và Du lịch; UBND tỉnh Bắc Ninh đề nghị tham gia ý kiến hồ sơ điều chỉnh Quy hoạch Tổng thể phát triển hệ thống cảng hàng không, sân bay toàn quốc thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050 theo trình tự, thủ tục rút gọn.
“Do thời gian gấp, Bộ Xây dựng rất mong nhận được văn bản tham gia ý kiến của các cơ quan trước ngày 17/7/2025. Sau thời hạn này, trường hợp các cơ quan chưa có văn bản tham gia ý kiến, Bộ Xây dựng hiểu rằng, các cơ quan thống nhất với nội dung hồ sơ điều chỉnh Quy hoạch hệ thống cảng hàng không”, ông Bùi Xuân Dũng, Thứ trưởng Bộ Xây dựng đề nghị.
Cần phải nói thêm, hầu hết các điều chỉnh quan trọng của Quy hoạch Tổng thể phát triển hệ thống cảng hàng không, sân bay toàn quốc thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050 đều liên quan đến vai trò của Cảng hàng không quốc tế Gia Bình - sân bay được triển khai xây dựng từ tháng 12/2024.
Trong hồ sơ điều chỉnh Quy hoạch Tổng thể phát triển hệ thống cảng hàng không, sân bay toàn quốc thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050, Công ty TNHH một thành viên Thiết kế và Tư vấn xây dựng công trình hàng không (ADCC) cho biết, vào tháng 7/2025, Bộ Chính trị đã có ý kiến với Đảng ủy Chính phủ về Cảng hàng không quốc tế Gia Bình.
Cụ thể, Bộ Chính trị cho phép điều chỉnh quy hoạch để nâng công suất Cảng hàng không quốc tế Gia Bình lên 30 triệu lượt hành khách/năm, 1,6 triệu tấn hàng hóa/năm trong thời kỳ 2021-2030; khoảng 50 triệu lượt hành khách/năm, 2,5 triệu tấn hàng hóa/năm tầm nhìn đến năm 2050. Quy mô sử dụng đất được điều chỉnh tương ứng với công suất, trong đó có dự phòng trong trường hợp nhu cầu vượt dự báo.
Bộ Chính trị cũng cho phép điều chỉnh quy hoạch được thực hiện theo quy trình, thủ tục rút gọn quy định tại Điều 54a, Luật Quy hoạch.
Được biết, tại Quyết định số 347/QĐ-BXD, Cảng hàng không quốc tế Gia Bình có công suất thiết kế khoảng 5 triệu lượt hành khách/năm thời kỳ 2021- 2030; khoảng 15 triệu lượt hành khách/năm tầm nhìn đến năm 2050; diện tích đất khoảng 408,5 ha. Đến tháng 4/2025, Bộ trưởng Bộ GTVT có Quyết định số 408/QĐ-BXD phê duyệt điều chỉnh Quy hoạch Cảng hàng không quốc tế Gia Bình thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050.
Theo quy hoạch điều chỉnh, Cảng hàng không quốc tế Gia Bình có diện tích 408,5 ha, cấp sân bay 4E (theo mã tiêu chuẩn của Tổ chức Hàng không dân dụng quốc tế - ICAO); công suất khoảng 5 triệu lượt hành khách/năm và 250.000 tấn hàng hóa/năm; loại tàu bay khai thác là B777, B787, A350, A321 và các tàu bay chuyên cơ, chuyên dùng khác...
Tầm nhìn đến năm 2050, Cảng hàng không quốc tế Gia Bình giữ nguyên cấp sân bay 4E (theo mã tiêu chuẩn của ICAO), nhưng công suất tăng lên 15 triệu lượt hành khách/năm và 1 triệu tấn hàng hóa/năm.
Tại hồ sơ điều chỉnh Quy hoạch, ADCC đề xuất điều chỉnh công suất của Cảng hàng không quốc tế Gia Bình trong thời kỳ 2021 - 2025 là 30 triệu lượt hành khách/năm, sản lượng hàng hóa thông qua là 1,6 triệu tấn; tầm nhìn đến năm 2050 là 50 triệu lượt hành khách/năm và 2,5 triệu tấn hàng hóa thông qua. Diện tích Cảng hàng không quốc tế Gia Bình tăng từ 408,5 ha lên 1.960 ha. “Ước tính, nhu cầu vốn đầu tư cho Cảng hàng không quốc tế Gia Bình giai đoạn đến năm 2030 là 95.706 tỷ đồng; giai đoạn đến năm 2050 là 82.923 tỷ đồng”, đại diện ADCC tính toán.
| |
| |
Giảm áp lực cho Nội Bài
Theo ADCC, cùng với việc thực hiện nhiệm vụ chuyên cơ và hàng không dân dụng, Cảng hàng không quốc tế Gia Bình sẽ hỗ trợ đắc lực cho Cảng hàng không quốc tế Nội Bài - được xác định là cửa ngõ hàng không quốc tế chính của Thủ đô Hà Nội và Vùng kinh tế trọng điểm Bắc bộ, quy hoạch 55 triệu lượt hành khách giai đoạn 2021-2030 và 85 triệu lượt hành khách vào năm 2050, đang quá tải và khó khăn trong mở rộng.
Bên cạnh áp lực về hạ tầng, chất lượng dịch vụ hàng không tại Cảng hàng không quốc tế Nội Bài đang còn khoảng cách lớn so với các sân bay hàng đầu trong khu vực. Trong Bảng xếp hạng Chỉ số hài lòng hành khách (ASQ) của Hội đồng Sân bay quốc tế (ACI), Cảng hàng không quốc tế Nội Bài hiện chưa được lọt top cao trong khu vực, dù đóng vai trò “cửa ngõ” của Thủ đô.
Thực tế trên đòi hỏi Cảng hàng không quốc tế Nội Bài phải thay đổi mạnh mẽ nếu muốn trở thành cảng hàng không quốc tế trong khu vực. Mặc dù đã có kế hoạch mở rộng và nâng cấp (Nhà ga T3 dự kiến sau năm 2030 mở thêm đường băng phía Nam…), nhưng các cải thiện này sẽ mất nhiều năm để có thể hiện thực hóa.
“Gia Bình sẽ là cơ hội để xây dựng một sân bay thông minh thế hệ mới theo các chuẩn mực hàng đầu thế giới ngay từ đầu, thông qua việc áp dụng công nghệ 4.0, thiết kế theo tiêu chuẩn xanh, tích hợp hệ sinh thái dịch vụ hiện đại, qua đó tạo một hình ảnh mới cho ngành hàng không Việt Nam”, đại diện ADCC phân tích.
Vùng trời Cảng hàng không quốc tế Gia Bình nằm gần vùng trời kiểm soát tiếp cận của Cảng hàng không quốc tế Nội Bài, với khoảng cách giữa 2 cảng hàng không chỉ khoảng 43 km. Trong bối cảnh năng lực tổng thể của vùng trời xác định là hữu hạn, việc bổ sung, điều chỉnh tăng công suất của Cảng hàng không quốc tế Gia Bình không làm tăng năng lực tổng thể của vùng trời dùng chung, mà sẽ yêu cầu giảm công suất tương ứng của Cảng hàng không quốc tế Nội Bài và phải thực hiện tái phân bổ lưu lượng khai thác giữa hai sân bay.
Do vậy, cùng với điều chỉnh tăng công suất quy hoạch của Cảng hàng không quốc tế Gia Bình, cần thực hiện điều chỉnh công suất tương ứng của Cảng hàng không quốc tế Nội Bài tại Quy hoạch Tổng thể cảng hàng không, sân bay toàn quốc.
Hiện ADCC và Cục Hàng không Việt Nam đều thống nhất điều chỉnh giảm công suất của Cảng hàng không quốc tế Nội Bài. Trong đó, tại thời kỳ 2021-2030, Cảng hàng không quốc tế Nội Bài có công suất dự kiến khoảng 35 triệu lượt hành khách/năm; tầm nhìn đến năm 2050 có công suất dự kiến khoảng 60 triệu lượt hành khách/năm.
Đây cũng là nội dung cần điều chỉnh tiếp theo của Quy hoạch Tổng thể phát triển hệ thống cảng hàng không, sân bay toàn quốc thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050.
Bên cạnh đó, ước tính chi phí đầu tư theo quy hoạch cho 31 cảng hàng không, sân bay toàn quốc giai đoạn đến năm 2030 được đề cập tại Quyết định số 648/QĐ-TTg là khoảng 438.000 tỷ đồng và đến năm 2050 khoảng 601.371 tỷ đồng. Khi bổ sung Cảng hàng không quốc tế Gia Bình vào hệ thống cảng hàng không, sân bay toàn quốc, cần điều chỉnh ước tính chi phí đầu tư theo quy hoạch cho 31 cảng hàng không, sân bay toàn quốc giai đoạn đến năm 2030 khoảng 513.130 tỷ đồng và đến năm 2050 khoảng 675.150 tỷ đồng.
Tại hồ sơ điều chỉnh Quy hoạch Tổng thể phát triển hệ thống cảng hàng không, sân bay toàn quốc thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050, ADCC cũng làm rõ ảnh hưởng của Cảng hàng không quốc tế Gia Bình với Cảng hàng không thứ 2 vùng Thủ đô. “Hình thành Cảng hàng không quốc tế Gia Bình tại Bắc Ninh sẽ không tác động đến việc hình thành Cảng hàng không thứ 2 vùng Thủ đô, cũng như không ảnh hưởng đến việc chia sẻ sản lượng hành khách và hàng hóa giữa 2 cảng hàng không này”, đại diện ADCC nhấn mạnh.
Cụ thể, Quy hoạch Tổng thể phát triển hệ thống cảng hàng không, sân bay toàn quốc thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050 được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 648/QĐ-TTg, trong đó tầm nhìn đến năm 2050 sẽ hình thành 33 cảng hàng không, đã bao gồm Cảng hàng không thứ 2 phía Đông Nam, Nam Thủ đô Hà Nội.
Theo hồ sơ điều chỉnh Quy hoạch, sẽ bổ sung vào mạng lưới cảng hàng không toàn quốc thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050 Cảng hàng không quốc tế Gia Bình. Đây là cảng hàng không quốc tế mới và có vị trí ở huyện Gia Bình (nay là các xã Xuân Lai và Gia Bình), tỉnh Bắc Ninh phục vụ chuyên cơ và hỗ trợ Cảng hàng không quốc tế Nội Bài khi quá tải, phục vụ phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh Bắc Ninh. Cảng hàng không thứ 2 vùng Thủ đô phục vụ khai thác hàng không dân dụng và phát triển kinh tế - xã hội vùng Thủ đô.