Hàng tỷ USD chảy vào bitcoin, lừa đảo tiền ảo lại nóng
Giá bitcoin (BTC) tăng dựng đứng sau cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ và đang dao động quanh mốc 98.000 USD/BTC. So với đầu năm, giá bitcoin đã tăng gần 130% và trở thành kênh đầu tư hấp dẫn nhất.
Giá bitcoin tăng mạnh đã thúc đẩy dòng tiền chảy vào thị trường tiền số. Theo dữ liệu của Farside Investors, hơn 3,35 tỷ USD đã được đổ vào 11 quỹ ETF bitcoin được niêm yết tại Mỹ tuần trước. Tính từ đầu tháng, các quỹ này đã hút ròng hơn 7 tỷ USD, trong đó, quỹ hút ròng nhiều nhất là IBIT (BlackRock) với tổng giá trị lên tới gần 5,3 tỷ USD.
Bitcoin tăng giá mạnh khiến các hội nhóm đầu tư vào tiền ảo tại Việt Nam nóng trở lại, lừa đảo liên quan đến tiền số cũng gia tăng. Đặc biệt, cộng đồng Pi Network hoạt động nhộn nhịp trở lại, rộn ràng rao mua bán suốt cả tháng nay. Tuy vậy, nhiều nhà đầu tư tỏ ý nghi ngờ rằng, những bài đăng mua lại bitcoin đều là “ảo” hoặc lừa đảo.
Theo anh Trần Quý, một nhà đầu tư, mới đây, khi thấy có người rao cần mua 2.000 pi, anh đã liên hệ và được người mua đề nghị chuyển 300.000 đồng để đặt cọc, nói là sẽ thanh toán hết khi nhận đủ pi. Đối tượng cũng gửi đầy đủ căn cước công dân và hộ chiếu khớp với tài khoản ngân hàng để tạo tin tưởng. Tuy nhiên, ngay sau khi anh Quý gửi pi, đối tượng lập tức “bốc hơi”.
Anh Nguyễn Thanh Hải, một nhà đầu tư tại Hà Nội cũng cho biết, đầu tháng 10/2024, anh suýt sập bẫy các đối tượng mua pi trên mạng xã hội. Khi anh nhắn tin ngỏ ý gặp mặt trực tiếp để trao đổi, các đối tượng ngay lập tức lấy lý do để từ chối và đề nghị gửi tiền cọc, sau đó gửi link để anh Thanh ghi màn hình chứng minh số coin. Tuy nhiên, do thận trọng, anh đã không click vào đường link này. “Về sau tôi mới biết, chỉ cần click vào link, thì toàn bộ số coin trong ví sẽ biến mất”, anh cho biết.
Nếu như đầu năm nay, giá pi được chào mua là 7.000- 8.000 đồng/pi, thì hiện được chào mua với giá 20.000- 24.000 đồng/pi. Tuy vậy, theo các nhà đầu tư, thị trường hầu như không có thanh khoản. Hiện pi chưa được lên sàn mà vẫn trong giai đoạn “mainnet kín” - tức chỉ người chơi giao dịch với nhau, chưa thể mua bán trên các sàn tiền số. Giấc mơ tiền ảo này lên sàn ngày càng xa vời.
Ngoài tiền ảo pi, nhiều hội nhóm đang hô hào nhà đầu tư tham gia nhiều dự án tiền ảo khác như Shieldeum, PinGo, NodePay, Ton, Lumia… PSG-TS. Đinh Trọng Thịnh, chuyên gia kinh tế cảnh báo, phần lớn các dự án tiền ảo đang dụ dỗ nhà đầu tư trên thị trường mang tính lừa đảo, nhà đầu tư phải cẩn trọng.
Từ đầu năm đến nay, cơ quan cảnh sát điều tra đã đánh sập nhiều đường dây lừa đảo liên quan đến tiền ảo như GCA Coin,HRX, Cashback pro (CBP)… Trong đó có những đường dây lừa đảo lên tới hàng ngàn tỷ đồng.
Cần hành lang pháp lý cho tiền số
Nguy cơ bị lừa đảo khi tham gia thị trường tiền ảo là rất lớn. Nhà đầu tư không chỉ phải đối mặt với các tội phạm lừa đảo quốc tế, mà có thể bị “giăng bẫy” bởi chính những người quen của mình. Do tính ẩn danh của sàn tiền ảo, nên rất có thể người lừa bạn lại chính là người đang ngồi bên cạnh bạn.
- Chuyên gia kinh tế Phan Dũng Khánh
Việt Nam là một trong 3 quốc gia có cộng đồng sở hữu tiền số đông đảo nhất thế giới, song tiền số vẫn đang trong “vùng xám pháp lý”.
Chuyên gia tài chính Phan Dũng Khánh cho hay, đa phần các đồng tiền ảo đang được giao dịch tại các sàn ngoại hối có trụ sở ở nước ngoài và không có đại diện tại Việt Nam, trong khi pháp luật Việt Nam chưa công nhận tiền số. Do đó, nếu xảy ra rủi ro, thì nhà đầu tư hoàn toàn phải chịu trách nhiệm. “Thời gian qua, rất nhiều người Việt đã bị lừa đảo qua các sàn forex, sàn tiền ảo, đây là bài học mà nhà đầu tư cần cảnh giác”, ông Phan Dũng Khánh cảnh báo.
Phát biểu tại buổi thảo luận tổ của Quốc hội cuối tuần qua, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đặt vấn đề rằng, tiền bitcoin trên toàn thế giới giá trị gần 3.000 tỷ USD và trên thực tế nước ta vẫn có giao dịch bitcoin nhưng tại sao không đưa vào quản lý?
Theo các chuyên gia, việc đưa tiền ảo ra ngoài hành lang pháp lý khiến Nhà nước thất thu thuế, dòng tiền chảy vào nền kinh tế ngầm sinh ra nhiều hệ lụy. Khoảng trống pháp lý về tiền mã hóa khiến các nhà đầu tư gặp rủi ro đáng kể, bao gồm gian lận, thao túng thị trường và vi phạm an ninh.
TS. Phạm Anh Khôi, Phó chủ nhiệm Ủy ban Fintech (Hiệp hội Blockchain Việt Nam) cho rằng, nếu sớm có chính sách quản lý, thì thay vì chảy vào nền kinh tế ngầm, dòng tiền đầu tư vào tiền ảo sẽ trở thành động lực tốt giúp thúc đẩy nền kinh tế.
Cũng theo các chuyên gia, khi ngày càng có nhiều người quan tâm đến việc sở hữu và đầu tư vào tài sản mã hóa, thì yêu cầu phải có các quy định bảo vệ người tiêu dùng và đảm bảo tính minh bạch trên thị trường trở nên cấp thiết. Điều này bao gồm các biện pháp ngăn chặn hành vi lừa đảo và phòng chống các mối đe dọa trên mạng. Việc triển khai các quy định chặt chẽ nhằm bảo vệ người tiêu dùng có thể hỗ trợ xây dựng niềm tin của nhà đầu tư và khuyến khích sự tham gia rộng rãi hơn vào thị trường tài sản mã hóa.
Dù vậy, các chuyên gia khuyến cáo, tiền ảo là kênh đầu tư vô cùng rủi ro và không dành cho số đông.