Chứng khoán vẫn là kênh đầu tư có nhiều cửa sáng
“Từ nay đến cuối năm - dài hơn là những năm tới - nên rót vốn vào các kênh đầu tư nào để quản lý rủi ro và tối ưu hóa lợi nhuận” là câu hỏi được nhiều nhà đầu tư quan tâm.
Rất nhiều kỷ lục đã được lập trên thị trường tài chính 9 tháng đầu năm nay: VN-Index có lúc đạt mốc lịch sử 1.700 điểm; vàng thế giới và trong nước vượt kỷ lục mọi thời đại, bất động sản (BĐS) nhiều phân khúc giá cao chưa từng thấy, USD trong nước (thị trường tự do) cũng có thời điểm vượt 27.000 VND/USD…
Tuy nhiên, trong tháng 9/2025, chứng khoán chứng kiến những phiên giảm 20-50 điểm, thanh khoản sụt giảm so với tháng trước. Trong khi đó, giá vàng, BĐS chững lại đà tăng, nhưng vẫn ở vùng đỉnh, USD tạm hạ nhiệt… Sàn giao dịch tài sản mã hóa được nhiều trông đợi vẫn đang trong quá trình chuẩn bị ra mắt.
Trong bối cảnh nhiều lớp tài sản đã tăng nóng, đầu tư vào đâu để giảm bớt rủi ro, tối ưu hóa lợi nhuận?
Trao đổi với phóng viên Báo Đầu tư, ông Phan Dũng Khánh, Giám đốc Tư vấn Đầu tư Maybank Investment Bank cho rằng, mặc dù chỉ số VN-Index và thanh khoản thị trường chứng khoán giảm gần đây, song thanh khoản thị trường vẫn ở mức cao nhất hai năm qua.
“Từ đầu năm đến nay, dòng tiền đổ vào chứng khoán rất tích cực. Việt Nam nhiều tuần liên tục dẫn đầu thế giới về mức độ tăng giá của thị trường chứng khoán. Sự tăng trưởng của thị trường đã tạo điều kiện cho doanh nghiệp phát hành thêm cổ phiếu, huy động vốn cho sản xuất, kinh doanh. Hiện tại, thanh khoản thị trường chậm lại, song tôi cho rằng, thời gian tới, với các định hướng của Chính phủ, chứng khoán vẫn là kênh đầu tư được hưởng lợi lớn nhất và cũng là kênh đầu tư ‘sáng cửa’ nhất”, ông Khánh nhận định.
Theo chuyên gia này, chính sách nới lỏng và triển vọng nâng hạng rất gần chỉ là một trong các yếu tố thúc đẩy cho thị trường chứng khoán trung và dài hạn. Điều quan trọng nhất khiến chứng khoán trở thành kênh đầu tư “sáng cửa” nhất thời gian tới chính là định hướng tăng trưởng của Chính phủ cùng một loạt nghị quyết mang tính đột phá được ban hành. Đây mới là những yếu tố lâu dài, bền vững nhất hỗ trợ cho thị trường chứng khoán.
Lý giải việc VN-Index và thanh khoản thị trường sụt giảm gần đây, các chuyên gia phân tích cho rằng, nhà đầu tư đang chờ đợi tới kỳ đánh giá nâng hạng chứng khoán Việt Nam của FTSE Russell vào đầu tháng 10 tới. Ngoài ra, một số thông tin tích cực (như Fed giảm lãi suất) đã được phản ánh vào giá trước đó nên nhà đầu tư có xu hướng chốt lời và quan sát.
Dù vậy, ông Nguyễn Thế Minh, Giám đốc phân tích, Khối khách hàng cá nhân, Công ty cổ phần Chứng khoán Yuanta Việt Nam (YSVN) cho rằng, những tác động này là ngắn hạn, về lâu dài, thị trường chứng khoán vẫn thuận lợi nhờ chính sách nới lỏng và mục tiêu định hướng là đưa thị trường chứng khoán thành kênh huy động vốn trung, dài hạn.
Việc nâng hạng thị trường cũng được kỳ vọng sẽ giúp xoay chuyển dòng vốn ngoại. Vốn ngoại đã liên tục rút ra từ năm 2022 đến nay và chưa có dấu hiệu phục hồi. Chênh lệch lãi suất USD và VND luôn ở mức âm được cho là nguyên nhân chính của làn sóng rút vốn khối ngoại. Nếu tới đây, Fed giảm lãi suất, cộng với thị trường được nâng hạng, khả năng khối ngoại sẽ giảm bớt bán ròng, thậm chí quay lại mua ròng.
Tất nhiên, nhà đầu tư cũng không thể lơ là một số rủi ro như, định giá chứng khoán Việt Nam không còn rẻ; tỷ lệ đòn bẩy đang khá cao; vốn ngoại vẫn đang tiếp tục rút ròng…
Siết bớt đầu cơ vàng, bất động sản
Đầu tuần này, giá vàng thế giới vượt 3.700 USD/ounce. Theo ông Nguyễn Thế Minh, thị trường tài chính toàn cầu năm nay vẫn còn nhiều biến số khó lường. Chính vì vậy, năm nay, tỷ trọng của nhiều quỹ đầu tư không phải là cổ phiếu và trái phiếu, mà là cổ phiếu và vàng. Trên thế giới, nhiều quỹ đầu tư lớn vẫn “ôm” một lượng vàng lớn để phòng thủ.
Nguyên nhân là với phong cách của Tổng thống Mỹ Donal Trump, căng thẳng thương mại thời gian tới vẫn là rủi ro chầu chực. Ngoài ra, rủi ro địa chính trị trên toàn cầu ngày càng nhiều hơn, cường độ lớn hơn; kinh tế thế giới hồi phục chậm và rủi ro lạm phát vẫn chực chờ… khiến nhiều nhà đầu tư vẫn trú ẩn vào vàng.
Tuy nhiên, với riêng thị trường Việt Nam, ông Phan Dũng Khánh cho hay, động thái của Chính phủ cho thấy, thời gian tới, các chính sách sẽ siết hoạt động đầu cơ, mua đi bán lại với vàng và BĐS.
Nhiều văn bản pháp luật đang được nghiên cứu sửa đổi theo hướng hạn chế đầu cơ hai lớp tài sản này, thay vào đó là hướng thị trường vàng, BĐS phát triển bền vững hơn, phục vụ tăng trưởng kinh tế.
Ông Nguyễn Quang Huy, CEO Khoa Tài chính - Ngân hàng, Đại học Nguyễn Trãi cũng cho rằng, nếu các ngân hàng trung ương tiếp tục hạ lãi suất thời gian tới, vàng sẽ khó giảm. Tuy nhiên, tại Việt Nam, nếu ổn định vĩ mô được duy trì, kinh tế tăng trưởng cao, vàng và ngoại tệ sẽ chỉ giữ vai trò phòng ngừa rủi ro chứ không còn là kênh đầu tư trung tâm. Vì mục tiêu tăng trưởng cao không chỉ tạo sức cầu nội địa, mà còn tái định hình cấu trúc đầu tư - chuyển dần từ tài sản trú ẩn sang tài sản sản xuất, đổi mới và tăng trưởng bền vững.
Đối với bất động sản, hơn một năm trở lại đây, thị trường bất động sản có dấu hiệu phục hồi, giá bất động sản nhiều phân khúc tăng rất cao song thanh khoản lại rất yếu. Các chuyên gia cho rằng, thanh khoản thị trường yếu là do khan hiếm nguồn cung, bất động sản thương mại bị đầu cơ chi phối, giá nhà bị đẩy lên quá cao.
Ông Nguyễn Quang Huy chia sẻ, giá bất động sản cao là hệ quả của điểm nghẽn cung ứng.
Để khai thông thanh khoản thị trường, các chuyên gia nhận định, giải pháp quan trọng nhất là tăng cung, nhất là phân khúc nhà ở xã hội, nhà có giá hợp lý.
Đối với thị trường tài sản mã hóa, dù kênh đầu tư này chưa chính thức ra mắt, nhưng được cộng đồng các nhà đầu tư hết sức chờ đợi. Việt Nam ước tính có khoảng 20 triệu người tham gia giao dịch tiền mã hóa với tổng giá trị giao dịch hàng năm ước trên 100 tỷ USD - đứng top đầu thế giới - toàn bộ diễn ra trên các sàn giao dịch nước ngoài.
Nghị quyết 05/2025/NQ-CP về việc triển khai thí điểm thị trường tài sản mã hóa tại Việt Nam là bước ngoặt lịch sử với thị trường tài sản mã hóa và cộng đồng đầu tư tài sản mã hóa Việt Nam. Tuy nhiên, theo các chuyên gia, sàn tài sản mã hóa vẫn là một ẩn số vì chưa thể đo lường được sự phản ứng của nhà đầu tư. Trong giai đoạn đầu, có thể nhiều nhà đầu tư vẫn sẽ nghe ngóng, quan sát trước khi quyết định có chuyển về giao dịch tại sàn trong nước.
Mặc dù vậy, ông Nguyễn Tuấn Minh, Tổng giám đốc AFA Capital, việc đưa ra các quy định chặt chẽ như Nghị quyết 05/2025/NQ-CP là hợp lý vì đây là lĩnh vực hoàn toàn mới, có thể phải đối mặt với rất nhiều rủi ro, quy định khắt khe mới đủ sức bảo vệ nhà đầu tư cũng như cho chính các “chủ sàn”.
Đặc biệt, cùng với quá trình xây dựng các sàn giao dịch tài sản mã hóa, giáo dục tài chính cho người dân là hết sức quan trọng để đưa ra quyết định đầu tư đúng đắn, ông Tuấn nói.
Ngoài ra, theo các chuyên gia, ý nghĩa lớn nhất của thị trường tài sản mã hóa không phải là giao dịch tiền ảo, mà là cho phép mã hóa tài sản thực. Theo đó, thị trường tài sản mã hóa sẽ biến thành kênh huy động vốn lớn cho các doanh nghiệp.
Quản lý danh mục bằng cố vấn tài chính
Trong bối cảnh thị trường tài chính toàn cầu biến động chóng mặt, nhiều lớp tài sản trong nước tăng nóng, kênh đầu tư mới xuất hiện, đầu tư vào đâu luôn không phải là lựa chọn dễ dàng.
Theo Ngân hàng Thế giới, dự báo tới năm 2030, khoảng 50% dân số Việt Nam thuộc nhóm trung lưu. Báo cáo Knight Frank Wealth Report 2025 cho thấy, đa phần người giàu Việt phân bổ tài sản chủ yếu vào BĐS và vàng (trung bình người Việt phân bổ tới 31% tài sản vào BĐS và 14% vào vàng).
Việt Nam được đánh giá là một trong những thị trường quản lý gia sản tiềm năng. Cùng với sự biến động ngày càng phức tạp của thị trường tài chính trong và ngoài nước, cơ hội và rủi ro ngày càng tăng lên, vai trò của cố vấn tài chính và quản lý tài sản ngày càng quan trọng. Các chuyên gia khuyến nghị, với các nhà đầu tư không am hiểu sâu, thay vì ra quyết định dựa vào tâm lý đám đông thì nên tìm đến các đơn vị quản lý tài sản chuyên nghiệp. Bởi trong đầu tư, quản trị rủi ro là yếu tố quan trọng hàng đầu.
Từ đầu năm đến nay, dù một phần tiền gửi tiết kiệm đã chảy sang chứng khoán khi thị trường này phát triển bùng nổ, song tỷ trọng ưu tiên vẫn là BĐS và vàng, cho thấy tâm lý của nhiều người Việt, kể cả nhóm giàu có, là chuộng tài sản hữu hình và thiên về “giữ tiền” hơn là tối ưu hóa lợi suất.
Chuyên viên phân tích Chứng khoán SHS cũng nhận định, trong 5 năm qua, xu hướng này hầu như không đổi, khi phần lớn nhà đầu tư chỉ chọn 2 - 3 kênh truyền thống (đất đai, vàng, tiết kiệm ngân hàng), thay vì phân bổ danh mục đa dạng hơn.
Điều này dẫn đến hệ quả là danh mục đầu tư của họ thường thiếu cân bằng, thanh khoản thấp và phụ thuộc vào chu kỳ địa ốc sẽ đẩy giá BĐS liên tục tăng cao, dù thực tế, không ít nhà đầu tư trở thành nạn nhân của sốt ảo, bị “kẹp đất” cả chục năm không thể thoát hàng. Qua đây cho thấy, người Việt đề cao việc giữ gìn vốn hơn là mạo hiểm tìm kiếm lợi nhuận cao, chưa đa dạng hóa danh mục phân bổ tài sản.
Hiện nay, các nhà đầu tư cá nhân ra quyết định đầu tư chủ yếu theo tâm lý đám đông thay vì tìm đến các đơn vị quản lý gia sản trung gian. Tuy vậy, đội ngũ cố vấn tài chính chuyên nghiệp cũng đang dần được hình thành và phát triển, bao gồm bộ phận khách hàng ưu tiên của các ngân hàng, đội ngũ tư vấn của các công ty chứng khoán, công ty quản lý quỹ, công ty bảo hiểm…
Trên thế giới, trước khi quyết định “xuống tiền”, nhà đầu tư thường tìm đến dịch vụ tư vấn, quản lý tài sản.
Theo báo cáo của Boston Consulting Group (BCG), tài sản được Quản lý (AuM) trên toàn cầu đạt mức kỷ lục 128.000 tỷ USD vào năm 2024, tăng 12% so với năm trước (báo cáo Global Asset Management 2025 của BCG). PwC cũng dự báo tổng tài sản toàn cầu được quản lý sẽ đạt 171.000 tỷ USD vào năm 2028 với tốc độ tăng trưởng kép hàng năm là 5,9%.