Đây là bản Việt hóa thuật ngữ quốc tế đầu tiên tại Việt Nam về chuẩn mực báo cáo phát triển bền vững quốc tế, được kỳ vọng trở thành công cụ nền tảng giúp cộng đồng nghề nghiệp tiếp cận, áp dụng và hội nhập nhanh hơn vào chuẩn mực toàn cầu.
Theo các chuyên gia, việc có một bản Việt hóa có ý kiến chuyên môn cao và thống nhất có ý nghĩa đặc biệt quan trọng, bởi chỉ cần những khái niệm cốt lõi bị diễn giải khác so với IFRS, báo cáo có thể bị đối tác, ngân hàng hay tổ chức kiểm toán quốc tế từ chối thẩm định hoặc không chấp nhận. Do đó, bộ thuật ngữ này không chỉ hỗ trợ doanh nghiệp và cơ quan quản lý có thêm công cụ thống nhất để triển khai báo cáo phát triển bền vững, mà còn được coi là bước đi thiết yếu trên hành trình hội nhập sâu rộng của Việt Nam với thông lệ quốc tế.
Ông Tô Quốc Hưng, Giám đốc Quốc gia, ACCA Việt Nam cho biết, trong kỷ nguyên chuyển đổi xanh và minh bạch tài chính, IFRS S1 và S2 đang trở thành kim chỉ nam cho cộng đồng doanh nghiệp và các nhà hoạch định chính sách. Tuy nhiên, rào cản ngôn ngữ vẫn là một thách thức lớn. Nhằm tháo gỡ nút thắt này, ACCA Việt Nam đã phối hợp cùng các chuyên gia thực hiện bản Việt hóa về các thuật ngữ chuẩn mực báo cáo phát triển bền vững sang tiếng Việt đầu tiên tại Việt Nam.
“Việc Việt hóa chuẩn mực quốc tế không chỉ giúp doanh nghiệp hiểu và áp dụng đúng các khái niệm mới, mà còn tạo nền tảng cho chiến lược phát triển bền vững trong dài hạn,” ông Tô Quốc Hưng nhấn mạnh. “Sự hỗ trợ này đặc biệt quan trọng với khối doanh nghiệp nhỏ và vừa, vốn chiếm tới 97% tại Việt Nam, khi họ phải đối diện với áp lực công bố thông tin minh bạch và có khả năng so sánh với chuẩn mực toàn cầu.”
| |
ACCA phối hợp cùng Kiểm toán Nhà nước bồi dưỡng kiến thức về IFRS cho đội ngũ cán bộ tại Ngân hàng Thương mại cổ phần Ngoại thương Việt Nam (Vietcombank) vào tháng 5/2025 |
Ở góc độ triển khai, ông Phạm Quốc Hưng, Hội viên ACCA, Phó chủ tịch Ủy ban Hội viên ACCA Việt Nam, Phó tổng giám đốc Grant Thornton Việt Nam, đồng thời là Trưởng ban dịch thuật, nhấn mạnh rằng thiếu sự thống nhất sẽ dễ dẫn tới hiểu sai và áp dụng sai chuẩn mực, gây lệch lạc trong quá trình lập và trình bày báo cáo.
Theo ông, dịch thuật ở đây không chỉ là chuyển ngữ, mà là quá trình “chuyển giao khái niệm” đòi hỏi hiểu biết sâu về nghề nghiệp, pháp lý và thông lệ quốc tế. “Chúng tôi phải đặt ra nguyên tắc là bản dịch không chỉ đúng về mặt ngữ nghĩa mà còn phải nhất quán, đồng bộ với hệ thống pháp lý và các tài liệu chuyên ngành đã và đang được sử dụng tại Việt Nam. Mỗi từ ngữ đều được cân nhắc trên tiêu chí vừa đảm bảo tính khoa học, vừa tạo sự gần gũi, dễ áp dụng cho cộng đồng nghề nghiệp,” ông chia sẻ.
Đồng quan điểm, bà Lăng Trịnh Mai Hương, Hội viên ACCA, Phó Vụ trưởng, Vụ Hợp tác Quốc tế, Kiểm toán Nhà nước Việt Nam cho rằng việc xây dựng một bộ thuật ngữ chuẩn, thống nhất, là điều kiện tiên quyết để bảo đảm thông tin doanh nghiệp công bố vừa phù hợp thông lệ toàn cầu, vừa dễ dàng kiểm chứng trong thực tiễn Việt Nam.
“Khi rà soát, chúng tôi đặc biệt chú trọng ba yếu tố gồm tính chuẩn xác, tính nhất quán và tính khả dụng,” bà Hương chia sẻ về quá trình hoàn thiện bản dịch. “Ngoài ra, tôi cũng tham khảo xu hướng quốc tế, đặc biệt là cách các cơ quan kiểm toán tối cao (SAIs) và các hiệp hội kế toán, kiểm toán trên thế giới đang dịch và sử dụng các thuật ngữ liên quan đến phát triển bền vững. Điều đó giúp đảm bảo bản dịch không bị “cô lập” mà nằm trong dòng chảy chung của tri thức toàn cầu.”
Bà cũng kỳ vọng rằng đây sẽ là công cụ quan trọng để Việt Nam đẩy nhanh quá trình hội nhập trong lĩnh vực báo cáo tài chính và báo cáo phát triển bền vững, từ đó góp phần vào việc thực hiện cam kết quốc gia về phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050.
Liên quan tới lĩnh vực đào tạo, ông Tô Vĩ Hùng, Hội viên ACCA, thành viên Ban giám khảo Giải Báo cáo Phát triển bền vững dành cho các doanh nghiệp niêm yết (SRA), nhận định rằng bộ thuật ngữ sẽ sớm trở thành tài liệu tham khảo chính thức trong cả giảng dạy và thực tiễn lập báo cáo. Các doanh nghiệp niêm yết và tập đoàn lớn có thể dựa vào đó để xây dựng báo cáo theo thông lệ quốc tế, trong khi các trường đại học sẽ có cơ sở đưa vào giáo trình, giúp sinh viên hình thành “ngôn ngữ IFRS” ngay từ khi còn ngồi trên ghế nhà trường.
Từ phía doanh nghiệp tư vấn quốc tế, bà Trương Hạnh Linh, Hội viên ACCA, Trưởng dịch vụ Tư vấn Phát triển Bền vững, KPMG Việt Nam, cho rằng bản dịch là nền tảng quan trọng giúp doanh nghiệp Việt Nam chủ động hơn trong quá trình áp dụng IFRS và hội nhập quốc tế. Việc tiếp cận chuẩn mực bằng ngôn ngữ quen thuộc sẽ giúp doanh nghiệp triển khai nhanh hơn, tiết kiệm chi phí và thời gian trong quá trình chuyển đổi, đồng thời tránh được rủi ro hiểu sai và thực hiện sai.
Suốt 20 năm qua, ACCA đã đồng hành cùng sự phát triển nghề nghiệp tại Việt Nam, và dự án dịch thuật lần này một lần nữa khẳng định cam kết đó. Bộ thuật ngữ mới không chỉ giúp cộng đồng tiếp cận chuẩn mực quốc tế một cách chính xác và nhất quán, mà còn góp phần nâng cao chất lượng báo cáo, thúc đẩy minh bạch và hỗ trợ lộ trình phát triển bền vững.
Trên phạm vi toàn cầu, ACCA cũng được xem là một trong những tổ chức tiên phong trong việc thúc đẩy chuẩn hóa báo cáo tài chính toàn cầu. Từ rất sớm, ACCA đã tích hợp Chuẩn mực Báo cáo Tài chính Quốc tế (IFRS) vào chương trình đào tạo và thi cử, đồng thời hợp tác chặt chẽ với IFRS Foundation và Ủy ban Chuẩn mực Kế toán Quốc tế (IASB) nhằm cập nhật kịp thời và phổ biến rộng rãi những chuẩn mực mới nhất tới cộng đồng kế toán - tài chính toàn cầu.