Trước hết, điều bạn có là niềm tin. Không có lòng tin, không làm được việc gì cả. Khi đã đủ, tức tay lái đã khá vững (có thể chưa đi đường xa, nhưng được kiểm chứng lúc tập lái, nhận Giấy phép lái xe và trên những lần loanh quanh đường ngắn).
Thực hiện chuyến đường dài, chủ động trước vô-lăng, bạn nên thực hiện những công việc cần thiết:
1. Sức khỏe tốt
Đồng nghĩa rằng hôm trước chớ ăn uống quá mức. Đừng để vừa đi vừa giải quyết hậu quả các món ăn. Đừng để bia rượu làm bạn uể oải. Dĩ nhiên, cố gắng tránh chúc tụng quá đà, khiến bạn mất ngủ rồi lại gật gà hôm sau.
2. Trước khi đi, bạn nên kiểm tra: Thời tiết và xe
Thời tiết: Xem tin tức thời tiết và kết hợp với việc bạn quan sát thực tế. Trời miền bắc chắc chắn sẽ lạnh rồi, nhưng xem có mưa hay không. Mưa phùn làm đường trơn, tầm nhìn hạn chế. Nghĩa là bạn phải cẩn trọng hơn trong mọi tình huống.
Xe: Nếu xe riêng của gia đình, trước Tết nên cho vào xưởng kiểm tra bình ắc-quy, lốp, phanh... Nếu xe thuê tự lái, bạn nên bảo chủ cửa hàng kiểm tra giúp những điều đó, nhất là bình ắc-quy, lốp cùng hệ thống phanh. Tránh chuyện giữa đường nghỉ ngơi tí, xong đề không nổ do hết điện hay xịt lốp. Ngày đó khó kiếm chỗ sửa và gọi cứu hộ lắm đấy.
Sáng dậy, đi vòng quanh xe, nhìn 4 cái lốp xem có căng không (nếu chưa quen thì nên nhờ ai đó hoặc chỗ thuê xe), ta-lông lốp ở mức độ nào, 4 bánh có mòn ta-lông đều nhau không. Sau đó mở nắp ca-pô đằng trước, kiểm tra đổ nước mát và nước rửa kính đầy đủ nhé.
Tốt nhất nên tự chạy một đoạn và thử phanh. Từ việc thử rà phanh cho đến phanh gấp để biết phanh xe ở mức độ nào, sâu hay nông, có tốt hay không tốt và có trục trặc gì không. Nếu không biết được điều đó, đi đường phanh không theo ý muốn sẽ làm bạn bối rối.
Kết hợp thử phanh thì thử côn (ly hợp) luôn (nếu là xe số sàn). Xem côn có "ngọt"? Có dắt số khó vào không. Làm thế để dọc đường bạn chủ động và "biết" về tật của "vợ hai".
Kiểm tra vật dụng. Bộ phụ tùng, lốp dự phòng, có thể có thêm mấy đoạn dây điện và đèn pin. Bạn nên biết cách thay lốp dự phòng. Vật dụng cá nhân như nước, đĩa nhạc, giấy vệ sinh, túi nilon...đồ ăn dọc đường.
3. Lên đường
Ngồi lên cabin, trước mặt là vô-lăng rồi. Thở một hơi thật sâu, chỉnh ghế và gương ở vị trí hợp lý nhất. Thắt dây an toàn, nhắc vợ kiểm tra lại lần cuối còn thiếu gì không (vì nếu thiếu, dọc đường cứ hay lăn tăn nghĩ đến thứ thiếu đó sẽ mất tập trung). Có thể buông một câu đùa vui với vợ và cậu con trai.
Nổ máy và để xe tự nhiên khoảng 15-30 giây nhé. Tai lắng nghe, xem tiếng máy có gì lạ? Mắt quan sát hệ thống đèn báo động cơ, đèn báo cửa chưa đóng kín, đồng hồ báo xăng...thử luôn hệ thống đèn chiếu sáng, đèn tín hiệu. Nếu có bất thường thì phải khắc phục ngay.
Đấm số, nới côn, thả lỏng tâm hồn, vẫy tay hôn tạm biệt mọi người và từ từ lăn bánh!
Bạn hãy nhớ cho mình câu này thôi: Mười vụ tai nạn chín vụ nhanh, Xe nhanh anh hùng không được lái. Bình tĩnh mà đi nhé bạn, không vội vã, không lấn đường, không bực tức, không cản đường thằng khác. Nhanh chóng nhớ lại những gì học ở trường dạy lái, ở sách vở, báo chí, bạn bè để có chút kiến thức cho cuộc hành trình. Đi đúng tốc độ qui định.
Lễ Tết các "anh ý" không làm anh hùng núp đâu, nhưng tập thói quen chạy đúng luật. Đường có đông nhưng đừng lạm dùng còi nhé. Còi inh ỏi làm kinh động đến các cậu gà trống choai choai, lỡ ăn phải mấy hạt cơm ủ rượu, húng lên là hỏng hết Tết của gia đình bạn đấy.
Hãy thư thả, "chú nhất, anh bét chứ không cần làm nhì". Anh cứ cho chú đi trước còn anh thư thả anh đi. Anh đi thì anh đến, chú chạy thì chú cũng đến nhưng coi chừng đến bệnh viện! Một điều nữa, hãy nhớ xe mình là "vỏ trứng". Dễ "vỡ" lắm đấy nên xử lý non đi (ở đây không phải là non tay) mà là xử lý sớm chút. Đừng đến đít rồi mới phanh dúi phanh dụi, nhất là trời mưa đường trơn. Bạn có nguy cơ hôn đít xe khác. Chán lắm! Xe sau hôn đít bạn thì bạn cũng không vui tí nào.
Cố gắng côn số hợp lý, đừng để xe chết máy, đừng chạy quá chậm hoặc giật cục. Đừng có thói quen hơi một chút là phanh đỏ đít lên, xe sau khó chịu lắm và nó sẽ cố vượt, dễ gây chuyện đó. Phóng tầm mắt quan sát rộng và xa ra, tiên đoán tình huống. Có thể vượt khi được phép hoặc an toàn. Xe yếu đừng cố quá nhé.
Quan sát kỹ xe chạy trước hoặc ngược chiều. Và điều nữa là đừng bao giờ xa rời gương chiếu hậu!
Nếu có thói quen hút thuốc nên nghỉ hút chứ đừng vừa chạy vừa hút. Có điện thoại nên để vợ nghe (nhạy cảm thì cúp ngay) vì nếu chạy chưa quen dễ mất tập trung lắm. Gặp sự cố, quan trọng là bình tĩnh. Ví dụ như có xe cắt mặt, đánh võng hoặc phanh gấp thì kìm nén hết sức, xử lý tình huống.
Hoặc chậm chậm mà đi, hoặc là dừng lại cho nó đi hẳn. Sẵn sàng bấm 113 khi cần. Đừng ngại!
Nói nhiều quá rồi, dù còn muốn nói nhiều nữa vì ai chả có những bước chập chững đầu tiên. Sau cuộc đi, bạn sẽ rút nhiều kinh nghiệm!
Bạn hãy nhớ giúp: Bình tĩnh, tự tin, chậm mà chắc, đến đích an toàn! Trên đây chỉ là những điều đúc rút từ bản thân, mong bạn đọc có thêm kinh nghiệm tí nào thì hay tí đó.