Lãi suất được dự báo ổn định ở mức thấp trong năm nay. Ảnh: Dũng Minh
Lãi suất điều hành dự báo giảm tiếp trong nửa đầu năm
Với sổ tiền trị giá gần 1 tỷ đồng vừa được đối tác thanh toán vào giữa tháng 2/2021, ông Quang Anh (Thủ Đức, TP.HCM) được một giao dịch viên của BIDV mời chào gửi tiết kiệm với lãi suất kỳ hạn dưới 5 tháng cao nhất là 3,4%/năm. Mức lãi suất này đã giảm nhẹ so với thời điểm cuối năm 2020, nhưng sau một hồi suy nghĩ, ông vẫn quyết định gửi kỳ hạn 1 tháng để có thể đáo hạn nhanh khi cần vốn với lãi suất tiền gửi ở mức 3,1%/năm theo hình thức online, thay vì đến quầy giao dịch.
Trong nhóm ngân hàng có vốn nhà nước chi phối, lãi suất tiết kiệm của BIDV chưa phải là thấp nhất. Tại Vietcombank, lãi suất huy động kỳ hạn 1-2 tháng hiện ở mức 2,9%/năm; kỳ hạn 24-60 tháng là 5,3%/năm…, giảm 0,1 điểm phần trăm so với tháng 1/2021, cũng là mức thấp nhất nhóm.
Khảo sát tại một số ngân hàng thương mại cổ phần cũng cho thấy, mặt bằng lãi suất tiền gửi tiết kiệm sau Tết Nguyên đán 2021 đã giảm nhẹ khoảng 0,5%/năm. Trước Tết, đa phần ngân hàng cũng đã điều chỉnh giảm lãi suất ở các kỳ hạn. Hiện tại, lãi tiết kiệm kỳ hạn 3 tháng cao nhất chưa tới 4%/năm, kể cả những nhà băng thường “neo” lãi suất ở mức cao.
Đơn cử, tại SCB, lãi suất kỳ hạn 3 tháng trở xuống cao nhất còn 3,85%/năm nếu trả lãi trước. Lãi suất kỳ hạn 6 tháng cao nhất là 5,7%/năm, lĩnh lãi cuối kỳ. Mức lãi cao nhất là 7,3%/năm cho kỳ hạn 12 tháng, nhưng số tiền gửi phải từ 500 tỷ đồng trở lên.
Trong biểu lãi suất mới nhất áp dụng tháng 2/2021, Techcombank tiếp tục giảm lãi suất đầu vào ở các kỳ hạn với mức giảm 0,4 điểm phần trăm so với tháng đầu năm. Lãi suất tiền gửi thấp nhất được áp dụng cho nhóm khách hàng phổ thông độ tuổi dưới 50 tuổi ở mức 2,35%/năm kỳ hạn 1 tháng; từ 6-8 tháng là 3,8%/năm; lãi suất cao nhất khi gửi kỳ hạn từ 12-36 tháng là 4,6%/năm và mức lãi suất 5,5%/năm chỉ được áp dụng cho các khách hàng 50 tuổi trở lên với số tiền gửi tối thiểu 3 tỷ đồng, kỳ hạn gửi từ 13-36 tháng.
Trao đổi với Báo Đầu tư Chứng khoán, ông Nguyễn Đình Tùng, Tổng giám đốc OCB cho rằng, dịch bệnh Covid-19 bùng phát trở lại khiến cầu vốn của khách hàng khó kỳ vọng tăng nhanh, trong khi thanh khoản hệ thống vẫn dồi dào, cho nên lãi suất sẽ còn giảm, dù không nhiều.
Cùng góc nhìn, TS. Trần Du Lịch, Thành viên Tổ tư vấn kinh tế của Thủ tướng Chính phủ đánh giá, mặt bằng lãi suất khả năng sẽ giảm nhẹ thời gian tới do lạm phát tiếp tục được kiểm soát ở mức thấp.
Thực tế, lãi suất tiết kiệm hiện đã giảm mạnh so với đầu năm ngoái khi Ngân hàng Nhà nước đã 3 lần ra quyết định giảm đồng bộ các mức lãi suất điều hành với tổng mức giảm từ 1,5-2 điểm phần trăm trong năm qua. Mức trần lãi suất tiền gửi kỳ hạn dưới 6 tháng đã giảm xuống mức 4%/năm, kỳ hạn 6-13 tháng lãi suất cao nhất cũng chỉ ở mức 5,6%/năm. Bên cạnh đó, nguồn vốn huy động vào hệ thống ngân hàng trong năm 2020 vẫn tăng tích cực khoảng 13%, chỉ thấp hơn một chút so với năm 2019.
Nhờ chi phí đầu vào cắt giảm, mặt bằng lãi suất cho vay hiện giảm bình quân khoảng 1%/năm so với cuối năm 2019; lãi suất cho vay ngắn hạn tối đa bằng VND đối với một số ngành, lĩnh vực ưu tiên ở mức 4,5%/năm.
Lãi suất cho vay cá nhân sẽ giảm?
Chi phí đầu vào giảm là điều kiện để ngân hàng cắt giảm lãi suất cho vay. Đây không chỉ là mong muốn của khách hàng mới, mà còn của những khách hàng hiện hữu. Theo tìm hiểu của Báo Đầu tư Chứng khoán, nhiều khách hàng đã vay vốn mua nhà đang trông chờ ngân hàng giảm lãi suất cho vay từ mức 11-13%/năm từ năm trước xuống mức 9-10%/năm như hiện tại.
“Nếu lãi suất cho vay mua bất động sản giảm mạnh hơn, khả năng tôi sẽ rút tiền tiết kiệm, thậm chí vay thêm để đầu tư vào nhà đất, bởi dẫu sao lợi nhuận khi đầu tư bất động sản cũng cao hơn so với gửi tiết kiệm”, ông Quang Anh nói.
Theo Báo cáo triển vọng vĩ mô 2021 của Công ty Chứng khoán KB Việt Nam, nhiều khả năng Ngân hàng Nhà nước sẽ hạ lãi suất điều hành thêm một lần nữa trong nửa đầu năm 2021, trước khi tăng nhẹ trở lại trong nửa cuối năm. Trong số các yếu tố tác động có nguyên nhân về việc lộ trình giảm tỷ lệ huy động ngắn hạn cho vay trung và dài hạn có hiệu lực vào tháng 10/2021 sẽ đẩy mạnh mức độ cạnh tranh về tiền gửi, nhất là kỳ hạn dài, làm đảo chiều xu hướng lãi suất tiền gửi.
Công ty Chứng khoán SSI cũng dự báo, lãi suất sẽ thoát đáy và đi lên trong năm nay khi tăng trưởng tín dụng cao hơn và kinh tế phục hồi. SSI ước tính tăng trưởng tín dụng năm 2021 sẽ nằm trong khoảng 13-14%, cao hơn so với mức 12,13% của năm 2020.
Còn Công ty Chứng khoán Rồng Việt đánh giá, lạm phát năm 2021 dự kiến ở mức 3,5%, lãi suất huy động tiệm cận mức thấp nhất trong lịch sử, nhưng lãi vay vẫn có thể giảm thêm do tác động của độ trễ chính sách. Ngân hàng Nhà nước sẽ tiếp tục đẩy mạnh cắt giảm chi phí đi vay để thúc đẩy tăng trưởng tín dụng trong bối cảnh kinh tế phục hồi.
Trước đó, tại hội nghỉ tổng kết năm 2020, người đứng đầu ngành ngân hàng yêu cầu các ngân hàng tiếp tục xây dựng kế hoạch kinh doanh năm 2021 theo hướng giảm chỉ tiêu lợi nhuận để có điều kiện giảm thêm lãi suất cho vay, nhất là đối với khoản vay cũ, khoản vay trung - dài hạn.
Thông thường, sau Tết Nguyên đán là thời điểm cầu tín dụng chưa tăng cao. Mặt khác, Ngân hàng Nhà nước dù cấp thêm hạn mức tăng trưởng tín dụng cho các ngân hàng, nhưng được tính theo quý thay cho cả năm như trước, nên cũng phần nào ảnh hưởng đến khả năng mở rộng tín dụng đầu năm của các nhà băng.
Vì thế, các ngân hàng khó có thể duy trì lãi suất cho vay ở mức cao, kể cả tín dụng cá nhân. Tổng giám đốc OCB Nguyễn Đìng Tùng cho hay, với các khoản vay cá nhân như vay mua nhà, mua xe… nhiều khả năng sẽ được điều chỉnh giảm lãi suất.
Tại Eximbank, ngân hàng này đã giảm lãi suất huy động đầu vào, đồng thời hạn chế phân khúc khách hàng cao cấp vốn yêu cầu lãi suất huy động cao để tập trung vào phân khúc khách hàng phổ thông với lãi suất dễ chịu hơn để cắt giảm lãi đầu suất đầu ra. Theo ông Nguyễn Cảnh Vinh, Quyền Tổng giám đốc Eximbank, hướng đổi mới này nhằm đảm bảo sự ổn định, củng cố nền tảng quy mô khách hàng và tiết giảm chi phí huy động vốn.
Ngoài ra, trong bối cảnh dư vốn, Eximbank cũng chủ động giảm huy động trên thị trường 2 để tăng tính hiệu quả sử dụng vốn. Tác động ngắn hạn của 2 định hướng tái cấu trúc này là quy mô huy động của Ngân hàng giảm 3,8% trong năm 2020, nhưng đã hỗ trợ được lãi vay cho khách hàng bị tác động bởi đại dịch Covid-19.
Đánh giá xu hướng lãi suất trong ngắn hạn, phó tổng giám đốc một ngân hàng cổ phần cho rằng, khả năng lãi suất huy động sẽ tiếp tục đi xuống trong bối cảnh dịch Covid-19 còn diễn biến phức tạp, tác động tới khả năng hấp thụ vốn của doanh nghiệp và nền kinh tế.
Báo cáo kinh tế vĩ mô 2021 của Công ty Chứng khoán Vietcombank cũng nhận định, lãi suất huy động có thể giảm thêm, sau đó ổn định ở mặt bằng thấp. Xu hướng tăng của lãi suất huy động thời gian qua chủ yếu đến từ việc các ngân hàng tăng huy động để đáp ứng các chỉ số an toàn, cạnh tranh thu hút khách hàng và có nguồn lực mở rộng cho vay. Năm 2021, Ngân hàng Nhà nước tiếp tục định hướng mục tiêu tín dụng tập trung vào chất lượng, tăng trưởng tín dụng cả năm 2021 được dự báo ở mức 11-12%, thấp hơn giai đoạn 2016-2017, cho nên lãi suất huy động không có nhiều áp lực tăng trở lại.
Ở góc nhìn khác, SSI cho rằng, lãi suất tiền gửi và cho vay sẽ không thay đổi trong ngắn hạn và tiếp tục ổn định trong quý đầu năm, khi sức cầu vốn nền kinh tế vẫn khá yếu và dịch bệnh đang diễn biến phức tạp.
