Xuất khẩu ngay trong tháng đầu năm đã có dấu hiệu tích cực. Trong ảnh: dây chuyền chế biến tôm xuất khẩu của Thủy sản Sao Ta
Dấu hiệu phục hồi
Dù các so sánh với cùng kỳ năm trước là khó chính xác, do năm ngoái tháng 1 trùng với Tết Nguyên đán, ngày làm việc ít hơn, còn năm nay, kỳ nghỉ Tết rơi vào tháng 2, song vẫn có thể viện dẫn nhiều chỉ số vĩ mô để chứng minh những dấu hiệu phục hồi của nền kinh tế.
Dễ thấy nhất, đó là sự phục hồi trong sản xuất công nghiệp. Thậm chí, Tổng cục Thống kê còn dùng cụm từ “tiếp tục khởi sắc” khi công bố số liệu về tình hình sản xuất công nghiệp trong tháng đầu tiên của năm mới 2021.
Cụ thể, theo Tổng cục Thống kê, do đại dịch Covid-19 được điểm soát tốt ở trong nước, cộng thêm với việc số ngày làm việc của tháng 1 năm nay nhiều hơn tháng 1 năm trước, nên chỉ số sản xuất công nghiệp tháng 1/2021 ước tính tăng tới 22,2% so với tháng 1/2020. Trong đó, ngành chế biến, chế tạo tăng 27,2%. Đây là con số tăng trưởng khá tích cực.
Ở một góc độ khác, Tổng cục Thống kê tiếp tục dùng từ “khởi sắc” để nói về tình hình đăng ký doanh nghiệp trong tháng 1/2021. Khởi sắc bởi vì doanh nghiệp đăng ký thành lập mới tăng cả về số lượng và vốn đăng ký so với cùng kỳ năm trước và tăng ở hầu hết các lĩnh vực hoạt động.
Theo đó, tổng vốn đăng ký mới và đăng ký bổ sung của các doanh nghiệp vào nền kinh tế trong tháng 1/2021 là 395.100 tỷ đồng, tăng 10,5% so với tháng 1/2020. Còn xét về số doanh nghiệp thành lập mới, con số là gần 10.100 doanh nghiệp, tăng 21,9% so với cùng kỳ.
Dù tín hiệu đầu năm là tích cực, song nỗi lo lớn đã bắt đầu xuất hiện. Đó là chuyện đại dịch Covid-19 đã bùng phát trở lại trong cộng đồng, với tốc độ lây lan nhanh và số lượng người lây nhiễm khá lớn.
Khi số lượng doanh nghiệp thành lập mới tăng, cũng có nghĩa cộng đồng doanh nghiệp đã nhìn thấy các cơ hội sáng sủa hơn trong làm ăn kinh doanh thời Covid-19.
Bên cạnh đó, nhiều chỉ số khác cũng cho thấy dấu hiệu tốt lên của nền kinh tế so với tháng đầu năm trước. Chẳng hạn, kim ngạch xuất khẩu chỉ trong tháng 1/2021 ước đã đạt 27,7 tỷ USD, tăng 0,2% so với tháng trước và tăng 50,5% so với cùng kỳ năm trước. Cũng chỉ trong một tháng đầu năm này, đã có tới 6 mặt hàng đạt kim ngạch xuất khẩu trên 1 tỷ USD, chiếm 67,3% tổng kim ngạch xuất khẩu.
Nhìn vào số liệu xuất khẩu của tháng 1 càng khẳng định sự hồi phục của nền kinh tế. Vài năm trước, kim ngạch xuất khẩu tính theo tháng chỉ độ 18-19 tỷ USD đã được coi là kỳ tích. Nhưng hiện giờ, con số đã lên tới gần 28 tỷ USD. Tháng 12/2020, kim ngạch xuất khẩu của cả nước cũng đạt 27,65 tỷ USD.
Không còn nghi ngờ gì nữa, các hiệp định thương mại tự do đã góp phần quan trọng giúp Việt Nam thúc đẩy tăng trưởng xuất khẩu. Với kết quả này, nhiều khả năng, xuất khẩu tiếp tục là điểm sáng của nền kinh tế, giúp Việt Nam duy trì đà tăng trưởng trong năm 2021.
Tương tự, cũng có thể nhìn vào số vốn đầu tư thực hiện từ ngân sách nhà nước ước đạt trên 23.000 tỷ đồng, bằng 5,1% kế hoạch năm, tăng 24,5% so với cùng kỳ năm trước để kỳ vọng, năm nay sẽ tiếp tục là năm Việt Nam giành được những kết quả quan trọng trong thúc đẩy giải ngân vốn đầu tư công. Nếu giải ngân tốt cũng sẽ hỗ trợ tích cực cho tăng trưởng kinh tế.
Thấp thỏm nỗi lo Covid-19
Dù tín hiệu đầu năm là tích cực, song nỗi lo lớn đã bắt đầu xuất hiện. Đó là chuyện đại dịch Covid-19 đã bùng phát trở lại trong cộng đồng, với tốc độ lây lan nhanh và số lượng người lây nhiễm khá lớn. Đã có một số địa phương ở Hải Dương, Quảng Ninh, Bắc Ninh… phải thực hiện phong tỏa, hoặc thực hiện giãn cách xã hội. Điều này có thể sẽ ảnh hưởng tới nền kinh tế, nếu như dịch bệnh không sớm được khống chế.
Ảnh hưởng đến độ nào, phải qua đợt dịch mới có thể đong đếm. Song rõ ràng, ở các địa phương đang có dịch bệnh, ảnh hưởng dễ thấy nhất là nhu cầu mua sắm sẽ giảm, chuyện kinh doanh buôn bán cũng sẽ khó khăn hơn, mặc dù mùa Tết Nguyên đán là cơ hội để kích cầu tiêu dùng.
Riêng ở Quảng Ninh, sẽ có những ảnh hưởng nhất định đến du lịch, trong khi Tết là dịp để hút du khách không nhỏ. Các dịch vụ vận tải hành khách bị tạm dừng, sân bay Vân Đồn đã phải đóng cửa, các hãng hàng không, hãng vận tải sẽ thêm một lần nữa mất khách hàng. Thậm chí, thông tin cho biết, ngay sau khi dịch bệnh bùng phát, người dân đã bắt đầu hủy tour du lịch, không chỉ là tour đến Quảng Ninh, mà còn cả tour đi đến các điểm du lịch khác trong cả nước.
Chuyện sản xuất, kinh doanh ở Hải Dương cũng sẽ bị ảnh hưởng, khi các công ty, khu công nghiệp phải thực hiện nghiêm việc phòng chống bệnh dịch…
Cũng cần phải nhắc lại rằng, dù có rất nhiều dự báo tích cực hơn về tình hình kinh tế - xã hội năm 2021, song cùng với các dự báo lạc quan đó, bao giờ cũng có điều kiện kèm theo là Covid-19 được khống chế tốt hơn. Trong khi đó, hiện nay, Covid-19 đang có dấu hiệu bùng phát trở lại. Bởi thế, kinh tế Việt Nam trong tháng tới sẽ ra sao phụ thuộc khá lớn vào “ẩn số” Covid-19.
