Sau khi Luật số 56/2024/QH15 được Quốc hội ban hành, UBCK tích cực hoàn thiện các nghị định, Thông tư hướng dẫn thi hành Luật, trình cấp có thẩm quyền ban hành. Các quy định mới tập trung vào các nhóm giải pháp vận hành thị trường ra sao, thưa ông?
Ngày 29/11/2024, tại kỳ họp thứ 8, Quốc hội khóa XV đã thông qua Luật số 56/2024/QH15 sửa đổi, bổ sung một số điều của 9 luật trong lĩnh vực tài chính, trong đó có Luật Chứng khoán. Các nội dung sửa đổi, bổ sung Luật Chứng khoán nhằm hoàn thiện khuôn khổ pháp lý, tăng cường tính minh bạch và nâng cao hiệu quả hoạt động của TTCK, tập trung vào ba nhóm chính sách lớn.
Thứ nhất, tăng cường tính công khai, minh bạch và hiệu quả trong hoạt động phát hành, chào bán chứng khoán, từ đó, nâng cao chất lượng doanh nghiệp tham gia thị trường và hình thành môi trường đầu tư an toàn, hiệu quả hơn.
Thứ hai, tăng cường công tác giám sát, xử lý nghiêm các hành vi gian lận, lừa đảo trong hoạt động phát hành, chào bán chứng khoán, quy định rõ trách nhiệm của tổ chức, cá nhân có liên quan, bảo đảm hiệu quả phòng ngừa, xử lý vi phạm trên TTCK.
Thứ ba, tháo gỡ các vướng mắc trên thực tiễn, đơn giản hóa thủ tục hành chính, qua đó, hỗ trợ các mục tiêu nâng hạng của TTCK Việt Nam.
Để bảo đảm các quy định sửa đổi, bổ sung Luật Chứng khoán được triển khai đồng bộ, thống nhất, kịp thời và hiệu quả, Bộ Tài chính đã trình cơ quan có thẩm quyền ban hành và ban hành theo thẩm quyền các văn bản quy phạm pháp luật quy định chi tiết Luật. Theo đó, ngày 11/9/2025, Chính phủ đã ban hành Nghị định 245/2025/NĐ-CP sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định 155/2025/NĐ-CP. Nghị định 245/2025/NĐ-CP đã sửa đổi, bổ sung một số quy định về chào bán, phát hành chứng khoán, tổ chức thị trường giao dịch chứng khoán, hoạt động đăng ký, lưu ký, bù trừ và thanh toán giao dịch chứng khoán, sửa đổi, bổ sung quy định để tạo điều kiện thuận lợi cho nhà đầu tư nước ngoài tham gia TTCK, sửa đổi các quy định liên quan đến bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của nhà đầu tư và tăng cường quản trị công ty đại chúng.
Nghị định 245/2025/NĐ-CP cũng sửa đổi, bổ sung quy định để triển khai dịch vụ công trực tuyến, đơn giản hóa thủ tục hành chính, tạo điều kiện thuận lợi nhất cho các doanh nghiệp, các thành viên khi tham gia thị trường…
Quy định về chào bán, phát hành chứng khoán đã được sửa đổi, bổ sung để tạo điều kiện thuận lợi hơn cho doanh nghiệp, ông có thể chia sẻ thêm về nội dung này?
“Trong thời gian tới, UBCK tiếp tục hoàn thiện khung pháp lý nhằm phát triển TTCK ổn định, an toàn, lành mạnh, hiệu quả, đảm bảo tận dụng được các lợi thế khi thị trường được nâng hạng…
Thực hiện chủ trương của Đảng và Chính phủ về đơn giản hóa thủ tục hành chính, xác định phát triển kinh tế tư nhân là một trong những động lực quan trọng nhất của nền kinh tế, UBCK đã báo cáo Bộ Tài chính trình Chính phủ ban hành Nghị định số 245/2025/NĐ-CP với các quy định đơn giản hóa 34/95 thủ tục hành chính (tương đương 35,8% thủ tục hành chính). Theo đó, Nghị định quy định nguyên tắc về việc nộp và trả kết quả giải quyết thủ tục hành chính theo hình thức điện tử, tạo điều kiện cho doanh nghiệp, người dân trong ứng dụng công nghệ số khi thực hiện thủ tục hành chính về chứng khoán và TTCK.
Về thủ tục hành chính liên quan đến hoạt động chào bán, phát hành chứng khoán, Nghị định 245/2025/NĐ-CP đã sửa đổi, bổ sung các quy định để đơn giản hóa nhiều điều kiện, thành phần hồ sơ đăng ký chào bán, phát hành chứng khoán cho doanh nghiệp; đơn giản hóa thủ tục chào mua công khai thông qua việc rút ngắn thời gian xử lý hồ sơ chào mua công khai từ 15 ngày xuống còn 7 ngày làm việc…, tạo điều kiện cho doanh nghiệp, tổ chức, cá nhân khi huy động vốn, tham gia đầu tư trên TTCK.
Bên cạnh đó, Nghị định sửa đổi, bổ sung các quy định để đơn giản hóa thành phần hồ sơ, trình tự, thủ tục niêm yết chứng khoán; bổ sung quy định về trình tự, thủ tục niêm yết cổ phiếu đồng thời với chào bán cổ phiếu lần đầu ra công chúng; rút ngắn thời gian tổ chức đăng ký niêm yết phải đưa chứng khoán (cổ phiếu, trái phiếu, chứng chỉ quỹ) vào giao dịch còn 30 ngày kể từ ngày sở giao dịch chứng khoán chấp thuận đăng ký niêm yết (thay vì 90 ngày như quy định tại Nghị định số 155/2020/NĐ-CP), đảm bảo tốt hơn quyền lợi nhà đầu tư trong thực hiện các quyền chuyển nhượng chứng khoán trên thị trường.
Với các chính sách mới được ban hành, doanh nghiệp sẽ thuận lợi hơn trong quá trình chào bán, phát hành chứng khoán, qua đó doanh nghiệp có thêm cơ hội huy động các nguồn lực cho hoạt động sản xuất - kinh doanh.
Bên cạnh một khung khổ pháp lý đồng bộ thì việc TTCK Việt Nam được FTSE Russel công bố nâng hạng lên TTCK mới nổi cũng sẽ đem lại triển vọng tích cực cho doanh nghiệp trong thu hút dòng vốn ngoài. Theo ông, doanh nghiệp niêm yết cần phải làm gì trong bối cảnh mới này?
Thị trường đã có bước phát triển mới, đòi hỏi nâng cao hơn nữa vai trò của các sở giao dịch chứng khoán và trách nhiệm của công ty đại chúng, tổ chức phát hành và các thành viên thị trường trong việc thực hiện các mục tiêu nâng hạng, góp phần tạo lập môi trường đầu tư minh bạch, chuyên nghiệp, đáp ứng yêu cầu hội nhập và phát triển bền vững của TTCK Việt Nam.
Các doanh nghiệp cần tập trung, thúc đẩy và nâng cao chất lượng quản trị công ty gắn với phát triển bền vững. Nâng cao chất lượng quản trị công ty là nhiệm vụ tiên quyết để có thể nâng cao năng lực cạnh tranh, hiệu quả sản xuất - kinh doanh, củng cố niềm tin của các nhà đầu tư, từ đó tăng khả năng tiếp cận các nguồn lực tài chính và huy động vốn hiệu quả; trong đó, minh bạch hóa thông tin là nền tảng cốt lõi.
Cùng với đó, các doanh nghiệp cần áp dụng các nguyên tắc quản trị công ty theo thông lệ quốc tế, tích hợp các tiêu chí ESG (Môi trường - Xã hội - Quản trị doanh nghiệp) vào hoạt động. Điều này sẽ giúp doanh nghiệp đứng vững và nâng cao hiệu quả kinh doanh trong bối cảnh biến đổi khí hậu ngày càng phức tạp.
Doanh nghiệp cần đảm bảo thông tin công bố là trung thực, khách quan, đầy đủ, kịp thời và quyền tiếp cận thông tin bình đẳng với tất cả nhà đầu tư, bao gồm cả nhà đầu tư nước ngoài. Thực tế, việc công bố thông tin bằng tiếng Anh với các thông tin định kỳ đã cho thấy những tín hiệu tích cực trong việc tuân thủ của các doanh nghiệp niêm yết và điều này giúp cải thiện niềm tin của nhà đầu tư nước ngoài. Tới đây, khi việc công bố thông tin bằng tiếng Anh được áp dụng với cả thông tin bất thường, các doanh nghiệp lưu ý làm tốt điều này để tính minh bạch của cả thị trường được nâng lên.
Về phía cơ quan quản lý, đâu là những giải pháp trọng tâm mà UBCK triển khai để tiếp tục phát triển TTCK trong thời gian tới?
Thời gian tới, Bộ Tài chính, UBCK sẽ tiếp tục phối hợp với các bộ, ngành liên quan để thực hiện đồng bộ các giải pháp sau:
Thứ nhất, tiếp tục hoàn thiện khung pháp lý nhằm phát triển TTCK ổn định, an toàn, lành mạnh, hiệu quả, bền vững, hội nhập, đảm bảo tận dụng được các lợi thế khi thị trường được nâng hạng; tiếp tục rà soát, cắt giảm các điều kiện đầu tư, kinh doanh, đơn giản hóa thủ tục hành chính tạo lập môi trường đầu tư kinh doanh minh bạch, hiệu quả;
Thứ hai, tiếp tục triển khai các giải pháp đa dạng hóa cơ sở nhà đầu tư trong nước, thu hút nhà đầu tư nước ngoài; trong đó, chú trọng phát triển các nhà đầu tư tổ chức, các loại hình quỹ đầu tư chứng khoán hướng tới cơ cấu hợp lý giữa nhà đầu tư cá nhân và nhà đầu tư tổ chức, giữa nhà đầu tư trong nước và nhà đầu tư nước ngoài, thúc đẩy TTCK phát triển theo hướng bền vững;
Thứ ba, tiếp tục phối hợp với các bộ, ngành liên quan nghiên cứu, triển khai đa dạng cơ sở hàng hóa trên thị trường thông qua khuyến khích, thu hút các doanh nghiệp có quy mô lớn, tình hình tài chính, quản trị công ty tốt thực hiện niêm yết trên TTCK; thúc đẩy việc chào bán cổ phiếu ra công chúng gắn với niêm yết; khuyến khích các doanh nghiệp phát hành đa dạng các loại trái phiếu phù hợp với nhu cầu huy động vốn; nghiên cứu các giải pháp thu hút nhà đầu tư tham gia đầu tư vào các công cụ tài chính xanh, tài chính bền vững;
Thứ tư, tập trung triển khai hiện đại hóa cơ sở hạ tầng, thông tin trên TTCK, thực hiện kế hoạch chuyển đổi số, công tác cải cách hành chính, hiện đại hóa các nghiệp vụ để tiếp tục tạo thuận lợi cho doanh nghiệp và thị trường hoạt động hiệu quả; nâng cấp hệ thống công nghệ thông tin phục vụ công tác quản lý giám sát để đảm bảo an ninh, an toàn cho thị trường, sẵn sàng tiếp nhận dòng vốn lớn từ nước ngoài.
Thứ năm, chú trọng phát triển, tăng cường năng lực hệ thống các tổ chức trung gian thị trường và phát huy vai trò của các tổ chức xã hội - nghề nghiệp về chứng khoán, trong đó tập trung nâng cao năng lực hoạt động của công ty chứng khoán, công ty quản lý quỹ; nâng cao năng lực quản trị công ty, quản trị rủi ro, tăng khả năng cạnh tranh của các công ty niêm yết, công ty đại chúng trên thị trường.
Thứ sáu, đẩy mạnh công tác giám sát, kiểm tra, thanh tra, xử lý nghiêm các vi phạm trên TTCK nhằm tăng cường kỷ cương, kỷ luật trên thị trường; đồng thời tăng cường công tác tuyên truyền, phổ biến kiến thức về chứng khoán, TTCK và phòng tránh các rủi ro, hiện tượng lừa đảo trên thị trường, khuyến khích các nhà đầu tư dài hạn, góp phần ổn định và phát triển thị trường bền vững.