Có trụ sở tại Hà Lan, Nexperia là một ví dụ điển hình của một công ty đa quốc gia với các nhà máy chế tạo front-end tại Đức và Anh, cũng như các cơ sở lắp ráp back-end trên khắp châu Á, bao gồm Trung Quốc, Philippines và Malaysia.
Nexperia được hậu thuẫn bởi mạng lưới văn phòng bán hàng và phòng nghiên cứu trên toàn cầu. Nhờ vào sự hiện diện rộng khắp, Nexperia mỗi năm xuất xưởng hơn 110 tỷ sản phẩm đến tập khách hàng đa dạng, trong đó có Apple, Tesla và Samsung Electronics.
Chuỗi cung ứng chip đã rơi vào tình trạng bất ổn vào tháng trước, khi chính quyền Hà Lan nắm quyền kiểm soát ban quản lý của Nexperia và sa thải CEO người Trung Quốc, Zhang Xuezheng, người cũng là nhà sáng lập của Wingtech Technology, công ty mẹ của Nexperia.
Động thái mạnh mẽ này diễn ra sau khi Cục Công nghiệp và An ninh Mỹ gần đây đã mở rộng các hạn chế kiểm soát xuất khẩu đối với các thực thể có ít nhất 50% cổ phần thuộc sở hữu của các công ty nằm trong danh sách đen thương mại của Mỹ.
Vì Nexperia thuộc sở hữu hoàn toàn của Wingtech - công ty nằm trong danh sách đen - nên công ty này đã phải chịu các lệnh trừng phạt của Mỹ.
Wingtech Technology Co., Ltd là một công ty Trung Quốc, hoạt động trong lĩnh vực ODM/EMS thiết bị điện tử và bán dẫn. Năm 2018 và năm 2029, Wingtech đã mua lại cổ phần kiểm soát Nexperia (trụ sở tại Hà Lan) với giá khoảng 3,6 tỷ USD. Sau khi mua lại, Nexperia chính thức trở thành công ty con của Wingtech. Trong đó, Mỹ và Hà Lan xem việc Wingtech sở hữu Nexperia như một rủi ro an ninh công nghiệp, và Hà Lan đã can thiệp quyền quản lý Nexperia vì e ngại công nghệ bị chuyển ra ngoài châu Âu.
Vào ngày 4/10, Bộ Thương mại Trung Quốc đã ban hành thông báo cấm Nexperia Trung Quốc và các nhà thầu phụ của công ty này xuất khẩu các linh kiện hoàn thiện được sản xuất tại Trung Quốc. Nexperia Trung Quốc đã chỉ thị cho nhân viên địa phương không tuân thủ các lệnh từ trụ sở chính tại Hà Lan và tuân thủ chỉ thị của ban quản lý địa phương.
“Sự chia rẽ này thoạt nhìn có vẻ xuất phát từ xung đột giữa ban quản lý doanh nghiệp, nhưng thực chất còn hơn thế nữa… Điều này phản ánh sự phát triển liên tục của căng thẳng địa chính trị và xu hướng toàn cầu hướng tới sự tách rời trong ngành công nghệ và chuỗi cung ứng… Mô hình kinh doanh phát triển tại châu Âu, sản xuất tại Trung Quốc của Nexperia đã trở nên không bền vững theo các quy định mới", Zhou Chao, trợ lý nghiên cứu tại viện nghiên cứu Anbound cho biết.
Những dấu hiệu ban đầu của sự gián đoạn đã xuất hiện
Nhà máy lắp ráp tại Đông Quan của Nexperia, chiếm 70% sản lượng của công ty, đang phải đối mặt với những thách thức do nguồn cung wafer từ các nhà máy châu Âu bị thiếu hụt. Theo một báo cáo cuối tuần qua của tờ National Business Daily, nhà máy tại đây đã giảm sản lượng, hạn chế giao hàng và yêu cầu một số nhân viên làm việc ít giờ hơn trong tuần này.
Trong khi đó, việc tách biệt nhà máy tại Trung Quốc với phần còn lại của chuỗi cung ứng của Nexperia có thể phức tạp và mất ít nhất vài tháng, đủ để gây nguy hiểm cho mối quan hệ với khách hàng.
Khi rủi ro địa chính trị gia tăng, các tập đoàn công nghệ đa quốc gia phải "đánh giá và tăng cường các bức tường lửa nghiên cứu, phát triển và tuân thủ nội địa hóa để đảm bảo quyền tự chủ pháp lý cho các hệ thống nghiên cứu của họ tại Trung Quốc, Mỹ và châu Âu", ông Zhou cho biết.
Ông cũng nhấn mạnh sự cần thiết phải "thiết kế lại các chiến lược tách rời chuỗi cung ứng để đạt được sự tự chủ và kiểm soát tại các thời điểm quan trọng". Ông Zhou cho biết thêm, các công ty dự kiến sẽ chuyển sang mô hình "nhiều trụ sở chính cộng với hoạt động độc lập".
"Hà Lan thật thiếu cân nhắc khi tự nguyện nhảy vào vấn đề địa chính trị này… Nexperia Trung Quốc đã phớt lờ trụ sở chính”, Jeffrey Towson, chiến lược gia kỹ thuật số và cựu giáo sư tại Trường Kinh doanh Quốc tế Trung Quốc - Châu Âu nhận định.
Quyết định của chính phủ Hà Lan được đưa ra do lo ngại rằng chủ sở hữu người Trung Quốc của Nexperia có ý định chuyển hoạt động sản xuất tại châu Âu sang Trung Quốc.
Công ty liên kết của Wingtech, WingSkySemi đã đầu tư 12 tỷ nhân dân tệ (1,7 tỷ USD) vào một nhà máy ở Thượng Hải có khả năng sản xuất chip ô tô trên các tấm wafer 12 inch.
Tháng trước, Wingtech đã mời một số cổ đông đến thăm cơ sở tại Thượng Hải, và công ty mô tả là "bước ngoặt trong chiến lược năng lực sản xuất hướng đến thị trường Trung Quốc".
Theo thông báo trên trang web của Wingtech ngày 29/9, công ty đã công bố kế hoạch bắt đầu giao hàng cho một nhà sản xuất ô tô điện hàng đầu Trung Quốc trong tháng này, sử dụng "chất bán dẫn oxit kim loại thế hệ mới" của nhà máy.
