Trong nhóm các loài thú hoang dã lớn ở châu Phi bao gồm sư tử, báo hoa mai, tê giác, voi, hà mã và trâu rừng, loài động vật nguy hiểm nhất, khó nắm bắt được tính cách nhất là hà mã.
Có thể thấy, hà mã có khá nhiều điểm tương đồng với hình ảnh một tay "võ biền" thời phong kiến. Chẳng hạn, thân hình to lớn, có thể đạt chiều dài 3,3 - 5 m và cao tới 1,6 m tính tới vai, đi kèm sức mạnh to lớn, thích dùng tới vũ lực khi "nổi quạu" và điều quan trọng nhất đó là không có đầu óc.
Nhiều tình huống dở khóc dở cười đã xảy ra bởi cái tính xốc nổi, không bao giờ suy nghĩ trước khi hành động của hà mã.
Hướng dẫn viên du lịch kiêm nhiếp ảnh gia Emily Whiting trong chuyến đi đến Khu bảo tồn Thiên nhiên Klaserie ở Mozambique đã tình cờ quay lại cuộc chiến "ít nảy lửa" giữa hai con hà mã.
Theo đó, đoàn khách của Emily đang nghỉ ngơi sau chuyến đi của mình thì bỗng nhiên phát hiện thấy tiếng động lạ từ một con hồ ở gần đấy. Khi đến nơi, đập vào mắt của cô là một cặp đôi hà mã không hiểu vì bất đồng điều gì mà đang "hằm hè" lẫn nhau. Dường như đây là hai con hà mã thuộc hai nhóm khác nhau nên chúng đang cố tình biểu dương sức mạnh trước đối thủ.
Những tiếng khịt mũi, tiếng gầm gừ và thở khò khè của chúng đã được đo ở mức 115 decibel, tương tự như việc đứng cách dàn loa của một buổi hòa nhạc rock chỉ 15 m liên tục được sử dụng để thị uy trước đối thủ. Những sinh vật ồn ào này cũng sử dụng âm thanh cận âm để giao tiếp.
Theo Emily, thông thường những con hà mã ở khu vực này khá lành và thường có vẻ ngoài chậm chạp, buồn ngủ. Tuy nhiên, có lẽ vì bị xâm phạm đến địa bàn nên chúng mới có những hành động hung hăng, mất kiềm chế như vậy. Đây là một bộ mặt khác của hà mã mà những người bình thường ít khi được "mở mang tầm mắt".
Vũ khí chính của hà mã nằm ở răng dùng để chống lại các mối đe dọa, kể cả con người. Đôi khi, hà mã con gặp nguy hiểm vì tính hung dữ của hà mã trưởng thành. Trong cuộc chiến giữa hai con hà mã, một con hà mã con bị kẹt ở giữa rất có thể bị tổn thương nghiêm trọng hoặc thậm chí bị nghiền nát.
Được xem như một trong những động vật nguy hiểm nhất ở châu Phi cũng như trên thế giới, hà mã sẽ "phát cuồng" khi bị xâm phạm lãnh thổ và động đến con cái. Hàng năm có 2.900 người bị giết bởi loài động vật này.
