Tập đoàn Than Khoáng sản Việt Nam (TKV) cho biết, sẽ từng bước tái cơ cấu các công ty con, công ty liên kết, bằng hình thức sáp nhập hoặc giảm bớt phần vốn nhà nước. Với những công ty làm ăn hiệu quả kém, không liên quan đến lĩnh vực kinh doanh chính, TKV sẽ giải thể hoặc giảm vốn đầu tư để tái đầu tư vào các dự án trọng điểm. Tập đoàn này có 43 công ty thành viên, 4 công ty liên kết, 7 đơn vị sự nghiệp. TKV hiện góp 15% vốn điều lệ vào Ngân hàng TMCP Sài Gòn - Hà Nội. Nhiều DN do TKV nắm cổ phần chi phối đã thực hiện niêm yết trên TTCK như CTCP Than Cọc Sáu, Than Cao Sơn, Than Núi Béo… Phần lớn đây là những DN làm ăn hiệu quả và đều thuộc lĩnh vực kinh doanh chính của TKV. Đến nay, TKV đã chuyển đổi 4 công ty thành viên sang hoạt động theo mô hình công ty mẹ - công ty con; chuyển 12 công ty sang hoạt động theo mô hình công ty TNHH một thành viên; cổ phần hóa 16 DN; thành lập mới 11 đơn vị trực thuộc công ty mẹ và 14 công ty con.
Trao đổi với ĐTCK, ông Trần Xuân Hòa, Tổng giám đốc TKV cho biết, từ nay đến cuối năm, Tập đoàn sẽ xây dựng xong phương án giảm tỷ lệ sở hữu tại một số DN thành viên. Tuy nhiên, TKV không bán phần vốn tại các DN, mà các DN thực hiện việc tăng vốn, qua đó TKV sẽ giảm tỷ lệ sở hữu xuống.
Ông Hòa cho biết thêm, TKV không chủ trương bán bớt cổ phần của mình tại các DN đang niêm yết, vì đó đều là những DN hoạt động trong lĩnh vực chính và làm ăn hiệu quả. TKV tiếp tục xem xét việc cổ phần hóa một số công ty TNHH một thành viên, phù hợp với từng giai đoạn và tình hình TTCK để thu hồi một phần vốn đầu tư của Tập đoàn tại các công ty này. Đồng thời, từng bước bán bớt cổ phần (thậm chí không giữ cổ phần) của Tập đoàn tại một số công ty con hoạt động trong lĩnh vực kinh doanh thương mại, dịch vụ để thu hồi vốn.
Tập đoàn Dầu khí Quốc gia Việt Nam (PVN) là đơn vị có nhiều DN niêm yết trên thị trường hiện nay. Theo nguồn tin từ tập đoàn này, PVN sẽ đẩy mạnh việc cơ cấu lại DN theo hướng giảm dần đầu tư ra ngoài ngành và chỉ nắm cổ phần chi phối (51%) đối với các đơn vị thành viên lớn sản xuất các mặt hàng chiến lược, có ảnh hưởng lớn đến nền kinh tế hoặc các đơn vị thành viên có hoạt động sản xuất - kinh doanh trùng với lĩnh vực sản xuất - kinh doanh trọng tâm, chủ chốt của PVN.
Một số DN sẽ được PVN giảm tỷ lệ sở hữu vốn như Tổng CTCP Xây lắp Dầu khí (PVX), Tổng CTCP Dung dịch khoan và hóa phẩm Dầu khí (DMC) xuống còn 36%... Hiện cổ phần sở hữu của PVN tại PVX là 41%. Tại CTCP Bảo hiểm Dầu khí (PVI), PVN sẽ thoái vốn xuống còn 25% từ nay đến năm 2015. Cùng với việc thoái vốn tại nhiều DN niêm yết trên sàn chứng khoán, PVN sẽ hoàn thành việc chuyển đổi công ty mẹ - tập đoàn sang hoạt động theo mô hình công ty TNHH một thành viên.
Đại diện PVN cho biết, việc thoái vốn và tái cơ cấu DN thành viên là một đề án đã được xây dựng và được Chính phủ chấp thuận từ năm 2009, chứ không phải bây giờ mới thực hiện. Mục tiêu của PVN khi thoái bớt vốn tại các DN là giảm tỷ trọng đầu tư ngoài ngành xuống càng thấp càng tốt. Ngay cả với những DN trong ngành nhưng Tập đoàn không nhất thiết phải nắm giữ cổ phần chi phối thì vẫn có thể thực hiện thoái vốn, nhưng không phải thoái bằng mọi cách, mà sẽ tìm ra những bước đi phù hợp, hướng tới sự phát triển bền vững của các DN trong tập đoàn.
Tập đoàn Sông Đà là một đơn vị có tốc độ phát triển khá nhanh trong thời gian gần đây. Tập đoàn này đang nắm 50% vốn tại 28 công ty con, 100 vốn tại 4 DN trong đó có những tổng công ty lớn như Lilama, COMA, Licogi và 29 công ty liên kết. Nói về việc thoái vốn tại các DN trong Tập đoàn, ông Lê Văn Quế, Chủ tịch HĐQT Tập đoàn Sông Đà cho biết là không có, bởi các DN trong Tập đoàn phần lớn tập trung vào ngành hoạt động cốt lõi là xây dựng công nghiệp. Nguồn vốn nhà nước tại các DN do Sông Đà nắm đều phát huy hiệu quả và không có chuyện đầu tư ngoài ngành. Vấn đề hiện tại của Tập đoàn là sắp xếp, sáp nhập lại các DN có những ngành nghề gần nhau sao cho phù hợp để phát huy hiệu quả cao nhất.
Có thể thấy, sắp xếp, đổi mới, phát triển và nâng cao hiệu quả DN nhà nước đang đặt các tập đoàn và tổng công ty nhà nước trước việc bán bớt và cơ cấu lại cổ phần sở hữu tại các DN thành viên. Tuy nhiên, phần lớn tập đoàn vẫn đang trong giai đoạn xây dựng đề án sắp xếp, cơ cấu và lộ trình giảm bớt vốn tại các DN thành viên (hạn chót là quý IV/2010), nên không có việc thoái vốn ồ ạt trong giai đoạn hiện nay. Hơn nữa, việc thoái vốn đều có lộ trình và đều phải căn cứ vào tình hình TTCK, đảm bảo việc thoái vốn có lợi nhất cho Nhà nước.