Công ty năng lượng khổng lồ Chevron của Mỹ và các công đoàn đại diện cho công nhân tại các dự án Gorgon và Wheatstone ở Tây Úc đang đàm phán trong tuần này để cố gắng đi đến thỏa thuận về lương và bảo đảm việc làm. Nếu không đạt được thỏa thuận, cuộc đình công dự kiến sẽ bắt đầu từ 6 giờ sáng thứ Năm (7/9) theo giờ địa phương.
Những lo ngại về đình công ở Úc - một trong những nhà xuất khẩu khí đốt tự nhiên hóa lỏng (LNG) lớn nhất thế giới - gần đây đã đẩy giá khí đốt ở châu Âu tăng cao và các nhà phân tích dự đoán biến động trong ngắn hạn sẽ tiếp tục tồn tại.
Jacob Mandel, cộng tác viên nghiên cứu cấp cao về thị trường năng lượng toàn cầu tại công ty tư vấn Aurora Energy Research cho biết, thị trường khí đốt tự nhiên toàn cầu hiện “rất thắt chặt” và “rất ít tính linh hoạt của nguồn cung” có nghĩa là hành động đình công ở Úc có thể khiến giá khí đốt ở châu Âu tăng cao hơn.
“Về cơ bản, giá đã biến động khá đáng kể dựa trên những tin tức nhỏ về những gì đã xảy ra với hai cơ sở này bởi vì thị trường có rất ít sự linh hoạt nên chỉ một sự kích động nhỏ nhất cũng sẽ gây ra những thay đổi lớn về giá”, ông nói.
Ông cho biết thêm, giá khí đốt ở châu Âu có thể tăng lên trên 40 euro/MWh nếu các cuộc đình công diễn ra như kế hoạch. Giá khí đốt tự nhiên TTF của châu Âu được giao dịch ở mức 33,5 euro/MWh vào thứ Ba (5/9).
Hợp đồng tương lai khí đốt tự nhiên TTF đã tăng mạnh lên khoảng 43 euro/MWh vào tháng trước. Tuy nhiên, giá khí đốt sau đó đã giảm trở lại và vẫn thấp hơn nhiều so với mức tăng đột biến vào mùa hè năm ngoái khi lên hơn 300 euro/MWh.
“Tôi nghĩ rất khó có khả năng giá sẽ tiến đến gần mức kỷ lục như tháng 9 năm ngoái. Giá đạt đến những đỉnh đó trong những hoàn cảnh đặc biệt mà về mặt lý thuyết có thể được nhân rộng. Tuy nhiên, ở châu Âu, chúng tôi đã thực hiện nhiều bước để ngăn giá đạt mức cao như vậy”, ông Jacob Mandel cho biết.
Kaushal Ramesh, người đứng đầu bộ phận phân tích khí đốt và LNG tại công ty nghiên cứu Rystad Energy cho biết, hoạt động công nghiệp sắp xảy ra tại các cơ sở Gorgon và Wheatstone của Chevron cho thấy sự biến động trong ngắn hạn có thể tiếp tục cho đến khi đạt được giải pháp.
“Bất kỳ tác động tiền tệ nào có thể xảy ra đối với việc Chevron từ chối nhượng bộ yêu cầu của người lao động đều có thể là một phần doanh thu bị mất nếu hoạt động sản xuất bị ảnh hưởng đáng kể. Vì vậy, đây là những diễn biến chính trị và mọi thứ có thể trở nên phi lý, nhưng cho đến nay, người mua châu Á vẫn chưa quá lo lắng. Mùa đông này, Nhật Bản và Hàn Quốc sẽ có thêm 6 GW điện hạt nhân so với năm trước”, ông cho biết.
Một dấu hỏi lớn khác cho châu Âu
Xu hướng biến động giá mạnh mẽ trên thị trường năng lượng trong những tuần gần đây xảy ra khi khu vực đồng euro tiếp tục loại bỏ hoạt động xuất khẩu nhiên liệu hóa thạch của Nga.
Tháng trước, EU đã đạt mục tiêu lấp đầy 90% công suất của các cơ sở lưu trữ khí đốt trước thời hạn khoảng 2,5 tháng, củng cố hy vọng EU đã đảm bảo đủ nguồn cung cấp nhiên liệu để giữ ấm cho các ngôi nhà trong mùa đông. Tuy nhiên, thị trường khí đốt trong khu vực vẫn còn khá nhạy cảm.
Henning Gloystein, giám đốc năng lượng, khí hậu và tài nguyên thiên nhiên tại công ty tư vấn chính trị Eurasia Group cho biết: “Thị trường khí đốt của châu Âu vẫn lo lắng, thể hiện qua việc giá tăng vọt trong tháng 8 trước nguy cơ đình công của công nhân LNG ở Úc”.
Gloystein cho biết, “sự gián đoạn thực sự” có thể xảy ra trong mùa đông này, bao gồm cả việc ngừng hoạt động do bão mùa đông ở Na Uy hoặc việc cắt giảm lượng khí đốt còn lại của Nga sang châu Âu. Đồng thời, ông cảnh báo rằng việc ngừng vận chuyển đường ống qua Ukraine hoặc việc đình chỉ vận chuyển LNG của Nga là hai rủi ro đáng chú ý đối với châu Âu.
Oleksiy Chernyshov, giám đốc điều hành của công ty dầu khí lớn nhất Ukraine, Naftogaz cho biết, thỏa thuận vận chuyển khí đốt của Nga “thực sự là một vấn đề khá phức tạp”.
“Tôi chỉ muốn làm rõ rằng khí đốt mà Ukraine vận chuyển đang thực sự có lợi cho các nước thuộc Liên minh Châu Âu đang tiêu thụ khí đốt của Nga. Chúng tôi hiểu rõ ràng rằng một số quốc gia không thể loại bỏ và ngừng tiêu thụ ngay lập tức vì họ cần nó để chuẩn bị cho mùa đông”, ông cho biết.
Người phát ngôn của Ủy ban Châu Âu (EC) cho biết, thỏa thuận vận chuyển khí đốt “vẫn còn rất lâu mới đạt được” và họ không thể suy đoán tình hình sẽ như thế nào sau 18 tháng nữa. “Chúng tôi cũng không có quyền suy đoán hay bình luận về lợi ích của hai bên đối với việc gia hạn hợp đồng như vậy”, ông cho biết.
Người phát ngôn cho biết, theo kế hoạch REPowerEU của EU, mục tiêu của khối là “loại bỏ hoàn toàn việc nhập khẩu nhiên liệu hóa thạch của Nga càng sớm càng tốt”. Họ lưu ý rằng khí đốt của Nga hiện chiếm chưa đến 10% lượng nhập khẩu qua đường ống của EU, so với khoảng 50% trước cuộc khủng hoảng năng lượng.
