Phố chuyên gia là khu dân cư dành riêng cho chuyên gia và người lao động tại các khu công nghiệp thương mại, dịch vụ hay công nghiệp nhẹ. Trên thế giới, mô hình này đã ra đời song song với khu công nghiệp, tạo ra khu công nghiệp – đô thị - dịch vụ sôi động.
Có thể kể đến Thung lũng Silicon (Mỹ) hay đặc khu thương mại Thâm Quyến (Trung Quốc) với quy mô ngày càng mở rộng và hoạt động sầm uất. Tại Việt Nam, mô hình phố chuyên gia này còn khan hiếm, cung vượt xa cầu. Cụ thể, khu công nghiệp – đô thị - dịch vụ VSIP ở Bình Dương, Bắc Ninh, Quảng Ngãi… là những phố chuyên gia tiêu biểu đang phát triển sôi động và không ngừng thu hút người lao động về đây sinh sống.
Đặc khu kinh tế Thâm Quyến - mô hình Phố chuyên gia kiểu mẫu tại Trung Quốc.
Cùng với sự tăng trưởng của thị trường công nghiệp, chiến tranh thương mại giữa Mỹ - Trung cũng khiến nhiều nhà đầu tư, tập đoàn lớn trên thế giới chuyển hướng đầu tư. Trung Quốc - “phân xưởng của thế giới” không còn được “săn đón” như trước đây. Thay vào đó, khu vực Đông Nam Á, nổi bật là Việt Nam với chi phí sản xuất rất thấp đang là ưu tiên lựa chọn hàng đầu. Việc phát triển và ngày càng mở rộng của các khu công nghiệp kéo theo sự gia tăng nhanh chóng của chuyên gia và người lao động về đây làm việc.
Tại Việt Nam đã hình thành nhiều cụm khu công nghiệp hiện hữu. Tuy nhiên, việc mở rộng quy mô và số lượng của nhiều khu công nghiệp thương mại, dịch vụ hay công nghiệp nhẹ ở các đô thị vệ tinh hiện nay còn nhiều bất cập về cơ sở hạ tầng chưa đồng bộ, hiện đại. Đặc biệt là chưa tạo ra khu dân cư có hạ tầng, cảnh quan đẹp, phục vụ vui chơi, giải trí cho chuyên gia và người lao động.
Nhiều người lao động và gia đình phải ở những khu nhà trọ thấp bé.
Mặt khác, chủ trương chính sách nhà nước đang ưu tiên phát triển mô hình khu công nghiệp – đô thị - dịch vụ sau Nghị định 82/2018/NĐ-CP quy định về quản lý khu công nghiệp và khu kinh tế. Nhiều chủ đầu tư khu công nghiệp bắt đầu quan tâm đến mô hình này để cung ứng dịch vụ lưu trú cho chuyên gia và người lao động; góp phần phát triển kinh tế - xã hội.
Vì vậy, nhiều chủ đầu tư khu công nghiệp bắt đầu lên kế hoạch xây dựng mô hình này. Chủ đầu tư khu công nghiệp thường hợp tác với các đơn vị có kinh nghiệm phát triển khu dân cư để bước đầu mang đến giải pháp nhà ở và vui chơi, giải trí cho chuyên gia và người lao động.
Khu công nghiệp – đô thị - dịch vụ VSIP 1 Bình Dương,
Trong đó, việc tập trung phát triển khu dân cư có hạ tầng đồng bộ, cảnh quan đẹp và nhiều tiện ích được một số chủ đầu tư khu công nghiệp chú trọng. Tiêu biểu như chủ đầu tư khu công nghiệp Hải Sơn – Tập đoàn Hải Sơn đang ưu tiên phát triển mô hình khu công nghiệp – đô thị - dịch vụ, tạo ra một phố chuyên gia đáng sống bằng việc hợp tác với một số đơn vị phát triển dự án có kinh nghiệm và uy tín trên thị trường.
Ngoài việc chọn đơn vị uy tín để phát triển khu dân cư, Tập đoàn Hải Sơn cũng dành nhiều chính sách ưu đãi và các dịch vụ hỗ trợ lưu trú cho người lao động tại khu công nghiệp Hải Sơn hay các khu công nghiệp liền kề như khu công nghiệp Tân Đô, Tân Đức… để người lao động nhanh chóng hưởng được những dịch vụ sống tốt nhất tại phố chuyên gia. Đó cũng là những bước đi đầu tiên trong việc xây dựng mô hình khu công nghiệp – đô thị - dịch vụ.
Như vậy, khi chuyên gia và người lao động cùng sinh sống và tận hưởng những dịch vụ về vui chơi, giải trí tại khu dân cư trong khu công nghiệp sẽ hình thành nên phố chuyên gia sầm uất. Các dịch vụ về thương mại, y tế, giáo dục cũng phát triển theo.
Chuyên gia và người lao động cùng gia đình hoàn toàn an tâm sinh sống và làm việc trong một cộng đồng văn minh, đầy đủ tiện ích. Đó mới chính là điều mà chủ đầu tư khu công nghiệp hướng đến trong việc xây dựng mô hình khu công nghiệp – đô thị - dịch vụ.
