Đây là hợp đồng được ký tại chặng dừng chân cuối cùng trong chuyến thăm chính thức Mỹ kéo dài 4 ngày của Chủ tịch Trung Quốc Hồ Cẩm Đào.
Trong khuôn khổ chuyến viếng thăm có tầm quan trọng chiến lược này, nhiều hợp đồng kinh tế, thương mại giữa doanh nghiệp hai nước đã được ký kết với tổng giá trị lên tới 45 tỷ USD. Trong đó, nổi đình đám nhất là hợp đồng “khủng” của các hãng hàng không Trung Quốc đặt mua 200 máy bay Boeing có tổng trị giá lên tới 19 tỷ USD. Thế nhưng, theo đánh giá chung, sự kiện ICBC mua lại cổ phần chi phối của BEA mới thu hút được sự quan tâm đặc biệt của báo giới, giới đầu tư, tài chính - ngân hàng Mỹ và quốc tế.
Lý do bởi vì, đây là lần đầu tiên, một ngân hàng thương mại Trung Quốc chính thức thâu tóm một ngân hàng thương mại Mỹ (dẫu nhỏ) để chính thức bước vào hoạt động trong lĩnh vực ngân hàng bán lẻ ở Mỹ. Hơn nữa, ICBC hiện là ngân hàng lớn nhất thế giới (xét theo giá trị vốn hoá thị trường, ở mức gần 300 tỷ USD). Từ trước đến nay, một vài ngân hàng Trung Quốc khác như Minsheng Banking Corp., China Merchants Bank Co… cũng đã thử sức để mua lại ngân hàng thương mại Mỹ, nhưng đều thất bại.
Có trụ sở chính tại Hồng Kông, BEA có 13 chi nhánh tại Mỹ (10 chi nhánh ở bang California và 3 ở New York). Từ lâu, BEA đã nằm trong “tầm ngắm” của ICBC. Bằng chứng là, tháng 1 năm ngoái, ICBC đã mua lại 70% cổ phần của BEA Canada với giá 80,25 triệu dollar Canada (gần 76 triệu USD). Tức là ICBC đã nhắm tới mục tiêu “dễ ăn” nhất để tìm đường vào thị trường Bắc Mỹ.
BEA ở Mỹ có quy mô vào loại nhỏ, khi hiện chỉ có tổng tài sản là 717 triệu USD, tổng số tiền gửi là 425,2 triệu USD và lợi nhuần thuần hàng quý chỉ hơn 1 triệu USD. Ông Jiang Jianqing, Chủ tịch ICBC cho biết, thương vụ này còn phải được các cơ quan chức năng của Trung Quốc, Mỹ và cả vùng lãnh thổ Hồng Kông phê chuẩn thì mới có giá trị pháp lý, song chắc chắn sẽ không gặp trở ngại gì.
Chẳng hiểu tình cờ hay hữu ý, mà đồng thời cùng với việc mua lại cổ phần chi phối của BEA, trong tuần qua, ICBC đã khai trương một loạt chi nhánh tại nhiều nước châu Âu, cụ thể tại Paris (Pháp), Brussel (Bỉ), Milano (Italia), Amsterdam (Hà Lan). Đầu tuần này, ngày 24/1, ICBC lại khai trương tiếp chi nhánh tại Madrid (Tây Ban Nha).
Ông Jiang Jianqing, Chủ tịch ICBC đều có mặt ở các sự kiện trên, nên buộc phải đi lại như con thoi, hết châu Âu sang Mỹ, rồi lại trở về châu Âu.
Ngày 20/1, tại lễ khai trương Chi nhánh ICBC tại Milano (Italia), ông Jiang Jianqing phát biểu: “Hiện nay, mỗi năm có khoảng 400.000 lượt công dân Trung Quốc sang Italia và hiện có 2.500 doanh nghiệp Italia đầu tư tại Trung Quốc. Hơn nữa, kim ngạch thương mại hai chiều năm 2010 đạt tới 45,1 tỷ USD. Các doanh nghiệp, dân chúng đang rất cần các dịch vụ ngân hàng, nên sự có mặt của ICBC ở Italia là đúng lúc và rất cần thiết”.
Ngày 24/1, tại lễ khai trương Chi nhánh ICBC ở Madrid, với một thông điệp tương tự, ông Jiang Jianqing tuyên bố: “Hiện có tới 170.000 người Trung Quốc sinh sống ở Tây Ban Nha. Họ cần được cung cấp các dịch vụ tài chính, tín dụng từ chính ngân hàng của Trung Quốc. Vì vậy, chúng tôi quyết định mở chi nhánh ở Thủ đô Madrid”.
ICBC đã có bước phát triển vượt bậc kể từ khi thực hiện việc phát hành cổ phiếu lần đầu ra công chúng (IPO) thành công một cách mỹ mãn đồng thời tại 2 sở GDCK Thượng Hải và Hồng Kông vào ngày 27/10/2006. Qua IPO này, ICBC thu về 21,9 tỷ USD, trở thành IPO lớn nhất thế giới. Kỷ lục này đứng vững gần 4 năm thì bị phá và tụt xuống vị trí thứ 3 sau 2 cuộc IPO lớn của Tập đoàn sản xuất ô tô General Motors - Mỹ (có giá trị 22,9 tỷ USD) và Ngân hàng Nông nghiệp Trung Quốc - ABC (có giá trị hơn 22 tỷ USD) đều được thực hiện trong năm 2010.
Nhiều nhà phân tích nhận xét, trong số 4 đại gia ngân hàng Trung Quốc là ICBC, ABC, Bank of China và China Construction Bank, ICBC có tham vọng vươn ra bên ngoài mạnh nhất và trên thực tế, cũng gặt hái nhiều thành công nhất. Trong quý III/2010, lợi nhuận thuần của ICBC là 42,6 tỷ nhân dân tệ (6,38 tỷ USD), tăng gần 27% so với quý III/2009.
ICBC hiện có gần 387.000 nhân viên hoạt động tại 28 quốc gia và vùng lãnh thổ. Tại khu vực Đông Nam Á, ICBC có chi nhánh tại Singapore, Malaysia, Indonesia, Thái Lan và Việt Nam. Sau khi mở chi nhánh tại Hà Nội vào tháng 1/2010, ICBC đã bày tỏ mong muốn được tham gia vào việc thu xếp vốn vay (dự kiến vào khoảng 2 tỷ USD) cho Dự án Nhà máy Nhiệt điện Kiên Lương 1 công suất 1.200 MW. Dự án này do Tập đoàn Tân Tạo làm chủ đầu tư.