Nâng lãi suất, công cụ quen thuộc bổ sung dòng tiền
Nối tiếp đà tăng, ngày 25/11/2025, lãi suất chào bình quân liên ngân hàng VND tiếp tục tăng mạnh từ 0,45-0,7 điểm phần trăm ở tất cả các kỳ hạn dưới 1 tháng so với phiên trước đó, lãi suất giao dịch qua đêm là 6,5%/năm, 1 tuần là 6,5%/năm, 2 tuần là 6,45%/năm và 1 tháng 6%/năm.
Trong diễn biến có liên quan, từ đầu tháng 11 đến nay, hơn 20 ngân hàng đã tăng lãi suất huy động và động thái đáng chú ý của lần tăng lãi suất này là các ngân hàng lớn cũng hiện diện, chứ không riêng ngân hàng nhỏ.
Các ngân hàng được gọi tên đó là Vietcombank, Techcombank, VPBank, Sacombank, MB, VIB, LPBank, HDBank, BVBank, BaoViet Bank, PVCombank, Bac A Bank, Nam A Bank, NCB, TPBank, OCB, VCBNeo, Vikki Bank, MBV…
Ông Lê Hoài Ân - CFA, Founder IFSS (Công ty cổ phần Giải pháp tài chính tích hợp) nhận định, khoảng 1-2 tháng gần đây, lãi suất huy động của khối ngân hàng thương mại cổ phần đã tăng khá rõ. Nhiều ngân hàng điều chỉnh lãi suất 2-3 lần chỉ trong một tháng, một số bậc kỳ hạn tăng thêm khoảng 0,3-0,7 điểm phần trăm.
Ở kỳ hạn 12-18 tháng, mặt bằng lãi suất phổ biến quanh mức 4,7-5,3%/năm, nhưng một số ngân hàng nhỏ hoặc kênh online đã đẩy lên mức 6-6,2%/năm, trong khi nhóm ngân hàng quốc doanh vẫn giữ quanh mức 4,8-5%/năm.
Điều này cho thấy, chi phí huy động từ tiền gửi tăng nhanh và gây áp lực rõ rệt lên đầu vào của các ngân hàng.
Trong bối cảnh lãi suất huy động của các ngân hàng thương mại, lãi suất liên ngân hàng bật tăng ở hầu hết các kỳ hạn, áp lực thanh khoản trở nên rõ rệt hơn khiến Ngân hàng Nhà nước nhanh chóng đẩy mạnh bơm vốn qua kênh thị trường mở (OMO).
Qua đó, đánh dấu tuần bơm ròng thứ 6 liên tiếp, tuần từ 17-24/11/2025, Ngân hàng Nhà nước tiếp tục bơm ròng trên kênh này. Đáng chú ý, trong hai phiên 21 và 24/11/2025, nhà điều hành tăng mạnh giải ngân cho một số ngân hàng thương mại trên kênh mua kỳ hạn, lần lượt là 33.000 tỷ đồng và 50.358 tỷ đồng với lãi suất 4%/năm nhằm hỗ trợ thanh khoản cho các giao dịch cuối tháng.
Tính chung cả tuần, Ngân hàng Nhà nước cho vay cầm cố giấy tờ có giá tổng cộng 111.802 tỷ đồng với kỳ hạn 7-105 ngày. Khối lượng đáo hạn đạt 101.463 tỷ đồng, qua đó bơm ròng ra thị trường 10.339 tỷ đồng, đưa lượng vốn lưu hành qua kênh mua kỳ hạn lên 310.781 tỷ đồng.
Cũng theo ông Ân, nếu nhìn sang kênh trái phiếu VND, mức độ tăng chi phí cũng có nhưng diễn ra từ tốn hơn. Nửa đầu năm 2025, lãi suất coupon bình quân trái phiếu ngân hàng khoảng 5,75%/năm, với các kỳ hạn 1-3 năm ở quanh mức 5,2-5,3%/năm.
Từ đầu quý III/2025 đến các đợt phát hành gần đây, lãi suất đã nhích lên vùng 6-6,3%/năm cho trái phiếu kỳ hạn 3-10 năm.
Như vậy, chi phí trái phiếu tăng khoảng 0,3-0,5 điểm phần trăm, thấp hơn hoặc tương đương mức tăng của nhiều bậc tiền gửi, nhưng đổi lại ngân hàng có được nguồn vốn ổn định trong 3-8 năm.
Ở chiều đầu ra, lãi suất cho vay bình quân đối với khoản vay mới hiện quanh mức 6,55%/năm, tăng rất nhẹ so với tháng trước và vẫn thấp hơn cuối năm 2024.
Trên thực tế, các gói vay ngắn hạn thường được cố định khoảng 7-7,5%/năm trong 3-6 tháng, rồi chuyển sang lãi suất thả nổi khoảng 8-8,5%/năm; với vay trung - dài hạn, mức cố định phổ biến khoảng 7-7,75%/năm trong 6-18 tháng, sau đó lãi suất có thể lên vùng xấp xỉ 9,4-9,7%/năm.
“Chi phí vốn của ngân hàng đang tăng ở cả kênh huy động và kênh trái phiếu, nhưng lãi suất cho vay bình quân chỉ điều chỉnh rất nhẹ do áp lực hỗ trợ tăng trưởng và sức chịu đựng của doanh nghiệp, người vay... Vì vậy, biên lãi ròng có xu hướng bị thu hẹp do chi phí đầu vào tăng nhanh hơn chi phí đầu ra. Nếu bối cảnh này kéo dài, các ngân hàng buộc phải tối ưu cơ cấu nguồn vốn trung - dài hạn và kiểm soát chi phí hoạt động chặt chẽ hơn để duy trì lợi nhuận”, ông Ân nêu quan điểm.
Phản ánh thực tế thị trường
Trao đổi với Báo Đầu tư Chứng khoán, lãnh đạo cao cấp một ngân hàng thương mại cổ phần cho biết, sự “lệch pha” giữa tăng trưởng cho vay và huy động đã thể hiện rõ nét khi tín hiệu áp lực thanh khoản đã được phát đi trong nửa đầu tháng 10/2025.
Lãi suất qua đêm liên ngân hàng liên tục duy trì đà tăng, từ mức 4,3%/năm ở đầu tháng lên mức đỉnh 2 tháng tại 6,1%/năm vào ngày 22/10. Thực tế này là không thể tránh khỏi, đặc biệt trong bối cảnh nhu cầu tín dụng có xu hướng tăng mạnh về cuối năm theo chu kỳ mùa vụ.
Từ đầu tháng 11 đến nay, hơn 20 ngân hàng đã tăng lãi suất huy động và động thái đáng chú ý của lần tăng lãi suất này là các ngân hàng lớn cũng hiện diện, chứ không riêng ngân hàng nhỏ.
Số liệu của Ngân hàng Nhà nước cho biết, tăng trưởng tín dụng đến ngày 21/11/2025 như sau: Dư nợ tín dụng đạt 18.140.031 tỷ đồng, tăng 16,15% so với đầu năm (cùng kỳ năm trước tăng 11,12%), tăng 0,73% so với tháng trước đó và tăng 20,30% so với cùng kỳ năm trước.
Trong đó, tín dụng VND tăng 16,39% so với đầu năm, tín dụng ngoại tệ tăng 10,06% so với đầu năm. Huy động vốn đạt 17.142.026 tỷ đồng, tăng 12% so với đầu năm (cùng kỳ năm trước tăng 6,78%), tăng 0,75% so với tháng trước đó và tăng 16,07% so với cùng kỳ năm trước; trong đó, tín dụng VND tăng 11,03% so với đầu năm, tín dụng ngoại tệ tăng 24,85% so với đầu năm.
“Cùng với lãi suất huy động tăng là lãi suất cho vay buộc phải tăng theo”, vị lãnh đạo ngân hàng trên nhấn mạnh.
Lãi suất cho vay tăng là điều khách hàng vay đang “ngấm”. Khoản vay mua nhà sau thời gian đầu được hưởng ưu đãi, khách hàng sẽ chịu lãi suất thả nổi ở mức cao hơn và tại Ngân hàng V là 14,4%/năm, tăng 2% so với tháng liền trước.
Trong khi đó, lãi suất ưu đãi cho vay mua nhà năm đầu cũng tăng 1-2%/năm so với tháng liền trước, cụ thể: Sacombank từ 7,49%/năm, VIB từ 7,8%/năm; ACB từ 8%/năm, BVBank từ 8,49%/năm, ABBank từ 9,65%/năm…
Nhận định về diễn biến trên, một lãnh đạo Ngân hàng Nhà nước cho rằng: “Lãi suất cho vay đang dần phản ánh đúng thực tế thị trường”.
Trong diễn biến có liên quan, không chỉ huy động vốn trong nước với lãi suất cao, các ngân hàng hiện đi vay trên thị trường quốc tế là vay bằng USD và lãi suất USD vẫn ở mức cao. Được biết, vay USD là vay theo benchmark SOFR + margin.
Lãi suất SOFR (lãi suất tài trợ qua đêm có bảo đảm) hiện là 4,01%/năm tính đến ngày 25/11/2025. Đây là lãi suất chuẩn đo lường chi phí vay tiền mặt qua đêm và được thế chấp bằng các loại chứng khoán nợ do Bộ Tài chính Hoa kỳ phát hành.
“Hiện nay, một ngân hàng Việt Nam đi vay trung hạn 3 năm thì lãi suất SOFR sẽ vào khoảng 4,01%/năm cộng biên độ 2,5%/năm. Tuy nhiên, lãi suất cuối cùng ngân hàng phải trả khi đi vay USD không phải là 6,51%/năm. Bởi vay theo SOFR, nhưng sẽ là lãi được tính gộp hàng ngày (daily compounded). Ngoài ra, đi vay nước ngoài còn trả vài loại phí và tổng cộng các chi phí, lãi suất phải trả khi vay vào khoảng 6,7-6,8%/năm”, một chuyên gia trong lĩnh vực tài chính - ngân hàng tính toán.
Ông Đinh Đức Quang - Giám đốc Khối Kinh doanh tiền tệ, Ngân hàng UOB Việt Nam cho hay: “Khi thị trường Mỹ chưa thực sự bắt đầu nới lỏng tiền tệ, các thị trường còn lại sẽ chưa thể mạnh tay cắt giảm lãi suất. Tất cả các thị trường trên thế giới đều cố gắng giữ dòng vốn USD ở lại thị trường mình trong tổng thể cân bằng các yếu tố lợi tức từ lãi suất, tỷ giá và Việt Nam không nằm ngoài tổng thể đó”.