Khói thuốc lá được xem là tác nhân gây ra nhiều bệnh hiểm nghèo. Một số nghiên cứu trên thế giới cho thấy khói thuốc lá là một trong những nguyên nhân chính gây ung thư.
PGS.TS.BS Lê Văn Quảng, Phó giám đốc Bệnh viện K cho biết: “Khi đi vào cơ thể, các chất gây ung thư có trong khói thuốc lá hầu hết sẽ được chuyển hóa và gây ung thư theo nhiều cơ chế khác nhau như gắn với bộ gen gây nên các đột biến gen; gắn với màng tế bào làm rối loạn quá trình phát triển của tế bào; hoặc kích thích quá trình viêm dẫn đến tăng sinh mạch máu bất thường và phát triển ung thư”.
Số liệu điều tra Khảo sát toàn cầu về hút thuốc lá ở người trưởng thành (GATS) đã được công bố, Việt Nam có hơn 15,6 triệu người hút thuốc lá, kéo theo 28,5 triệu người hít khói thuốc thụ động tại nhà và hơn 5,9 triệu người bị hút thuốc thụ động tại nơi làm việc. Tỷ lệ hút thuốc của nam giới là 45,3% và nữ 1,2%.
“Hút thuốc lá làm tăng nguy cơ mắc các bệnh không lây nhiễm như bệnh tim mạch, hô hấp và bệnh ung thư. Các nghiên cứu đã chứng minh hút thuốc lá là nguyên nhân gây ung thư cả ở nam giới và nữ giới, bao gồm ung thư phổi, khoang miệng, vòm họng, hầu họng, thanh quản, tụy, bể thận, bàng quang...” Phó giám đốc Bệnh viện K, Lê Văn Quảng cho hay.
Theo số liệu mô phỏng từ WHO, mỗi năm, Việt Nam có khoảng 40.000 ca tử vong liên quan đến sử dụng thuốc lá. Điều này có nghĩa là mỗi ngày có hơn 100 người Việt chết vì những bệnh do hút thuốc gây nên. Con số tử vong liên quan đến thuốc lá dự kiến sẽ tăng lên thành 70.000 người vào năm 2030.
Trong khi đó, số liệu ghi nhận ung thư toàn cầu (GLOBOCAN) và ước tính ghi nhận ung thư Việt Nam, mỗi năm Việt Nam có hơn 165.000 ca mắc mới và khoảng 114.000 người tử vong vì ung thư. Trong đó, ước tính có khoảng 1/3 các trường hợp là do có liên quan đến sử dụng thuốc lá hoặc hít khói thuốc lá thụ động.
Từ trước đến nay, phần lớn mọi người vẫn hiểu nhầm nicotine rất độc hại và là nguyên nhân gây ra các bệnh liên quan đến thuốc lá. Tuy nhiên, theo nghiên cứu của Viện Y tế và Chăm sóc Sức khoẻ Quốc gia Anh Quốc, các độc tố và chất gây ung thư trong khói thuốc lá là nguyên nhân chính gây ra bệnh tật và tử vong, không phải là nicotine.
Các chuyên gia tại Cơ quan Nghiên cứu Ung thư Quốc tế (IARC) thuộc Tổ chức Y tế thế giới (WHO) cũng đồng ý rằng, những hợp chất độc hại được tạo ra trong quá trình đốt cháy thuốc lá là nguyên nhân chính dẫn đến các bệnh liên quan đến hút thuốc như ung thư phổi, các bệnh tim mạch, hô hấp, chứ không phải nicotine. Nhưng, do tính chất gây nghiện, nicotine không hoàn toàn vô hại.
Vì thế, thuốc lá cũng như những sản phẩm có chứa nicotine vẫn được khuyến cáo không nên sử dụng, đặc biệt đối với phụ nữ mang thai hoặc cho con bú, người có các bệnh liên quan đến tim mạch, tiểu đường, huyết áp cao…
Mặc dù, cộng đồng nói chung được tuyên truyền khá tốt về tác hại của thuốc lá nhưng hầu như không hiểu rõ tác hại của thuốc lá là do đâu nên người nghiện thuốc lá không biết đến những giải pháp dành cho mình. Hệ thống giúp cai nghiện trong các bệnh viện không nhiều, rải rác, hoạt động chưa thực sự hiệu quả. Trong khi về mặt chính sách thì chưa có những hành lang pháp lý phù hợp để giúp người nghiện thuốc lá tiếp cận với các giải pháp giảm thiểu rủi ro.
