Ông Nguyễn Huy Trường.
Thưa ông, theo thông tin từ Bộ Tài chính thì Chính phủ đã giao cơ quan này soạn thảo tờ trình Uỷ ban Thường vụ Quốc hội để tạm hoãn thu thuế TNCN đối với hoạt động ĐTCK. Việc này đã được triển khai đến đâu?
Trở lại với lịch sử, từ giữa năm 2006 đến hết năm 2007, TTCK tăng trưởng mạnh, nhiều NĐT đã thu được lợi nhuận lớn, tuy nhiên khi đó ngân sách không điều tiết được khoản thu nhập này. Chính vì vậy, khi xây dựng Luật thuế TNCN, Bộ Tài chính đề xuất Chính phủ cần phải điều tiết khoản thu nhập từ ĐTCK. Hơn 1 năm trở lại đây, TTCK rơi vào suy thoái, có nhiều ý kiến cho rằng, để hỗ trợ NĐT, góp phần phục hồi thị trường, cần tạm hoãn thuế TNCN đối với hoạt động ĐTCK. Tuy nhiên, tôi xin khẳng định rằng, đến đầu tuần này, Tổng cục Thuế chưa nhận được bất cứ thông tin nào về việc tạm dãn hay tạm hoãn việc triển khai Luật thuế TNCN nói chung, thuế TNCN đối với ĐTCK, chuyển nhượng chứng khoán nói riêng. Chính vì vậy, chúng tôi vẫn chỉ đạo toàn bộ hệ thống thuế phải triển khai hết sức tích cực Luật thuế TNCN. Những thông tin xung quanh việc tạm dừng thu thuế TNCN đối với ĐTCK có thể được đưa ra từ những nguồn thông tin khác nhau, nhưng thông tin chính thức về việc này (bằng văn bản) chưa được gửi đến Tổng cục Thuế nên toàn hệ thống thuế vẫn triển khai Luật thuế TNCN bình thường, bảo đảm đến ngày 1/1/2009 luật này sẽ được triển khai đồng bộ.
Thưa ông, chỉ số lạm phát ở mức trên 20% cộng với việc nền kinh tế thế giới suy thoái đã tác động trực tiếp đến đời sống người dân thì việc tạm hoãn là cần thiết?
Tôi lại nghĩ ngược lại, trong bối cảnh này cần phải triển khai đầy đủ, đồng bộ Luật thuế TNCN, bởi mức độ động viên vào ngân sách của luật thuế này giảm rất nhiều so với Pháp lệnh Thuế thu nhập cao hiện nay (đối với người làm công ăn lương) và thuế thu nhập doanh nghiệp (đối với hộ kinh doanh nhỏ lẻ). Với mức động viên vào ngân sách giảm, không chỉ hỗ trợ sản xuất - kinh doanh mà còn hỗ trợ trực tiếp cho cá nhân trong bối cảnh nền kinh tế và đời sống người dân đang gặp khó khăn. Tôi đơn cử, trên 1,7 triệu hộ kinh doanh cá thể đang phải nộp thuế thu nhập doanh nghiệp với thuế suất 28%, họ phải nộp thuế đầy đủ và không được khấu trừ, triết trừ gia cảnh, nhưng khi thực hiện Luật thuế TNCN, đối tượng này được triết trừ gia cảnh sẽ giảm được đáng kể việc đóng góp vào ngân sách. Theo ước tính của chúng tôi, năm tới, đối tượng này sẽ giảm thu khoảng 3.000 - 3.500 tỷ đồng.
Tương tự như vậy, người làm công ăn lương cũng giảm được đóng góp vào ngân sách khá lớn.
Bộ Tài chính xác nhận, TTCK đã giảm trên 70% so với đầu năm. Nhiều ý kiến cho rằng, tạm dừng thu thuế TNCN trong bối cảnh này sẽ góp phần đáng kể hỗ trợ thị trường phục hồi?
ĐTCK là một loại hình kinh doanh và theo nguyên tắc, bất cứ loại hình đầu tư nào cũng phải có nghĩa vụ đóng góp vào ngân sách nhà nước. Theo Luật thuế TNCN thì loại hình này có 2 cách thu khác nhau là thu ngay 0,1% tổng giá trị giao dịch mua - bán thành công hoặc là áp dụng 20% phần thu nhập mà NĐT có được, sau khi trừ đi các loại chi phí. Vẫn biết, để thực hiện cách thu thứ 2, cơ quan thuế sẽ tăng rất nhiều công việc, phải chi phí rất lớn, nhưng trong bối cảnh thị trường gặp nhiều khó khăn, tôi thiên về cách thu thứ 2, vì cách này phản ánh đúng loại thuế thu nhập, NĐT chỉ có thu nhập mới phải chịu thuế. Theo tôi, các cơ quan thuế nên chủ động triển khai cách thu thứ 2.
Nhưng nếu triển khai cách thu thứ 2 thì chi phí mà ngân sách phải bỏ ra để thu thuế với hoạt động ĐTCK sẽ rất lớn?
Với cách thu thứ 2, đến thời điểm quyết toán thuế, công việc của cơ quan thuế sẽ bị đội lên rất nhiều do có hàng ngàn, thậm chí hàng chục ngàn NĐT đến cơ quan thuế để quyết toán thuế. Bên cạnh đó, chi phí để quản lý thu sẽ bị đội lên, tuy nhiên, khi thiết kế cách thu này, cơ quan thuế đã tính toán tất cả mọi yếu tố để tạo điều kiện thuận lợi nhất cho người nộp thuế, cơ quan thuế và giảm được chi phí cho các cơ quan thuế lẫn người nộp thuế. Tôi muốn nói rằng, việc lựa chọn cách thức nộp thuế nào là quyền của NĐT, chứ không phải của cơ quan thuế. Nếu là tôi, tôi sẽ chọn cách nộp thuế thứ 2.
Theo Thông tư 84/2008/TT-BTC thì cơ quan thuế có quyền ấn định thuế đối với hoạt động đầu tư trên thị trường OTC. Ông có nghĩ rằng, việc ấn định giá sẽ nảy sinh tiêu cực hoặc không bảo đảm công bằng?
Thông tư 84 có quy định nguyên tắc xác định giá chuyển nhượng. Theo đó, trong trường hợp, hợp đồng chuyển nhượng chứng khoán không ghi giá chuyển nhượng hoặc giá chuyển nhượng không phù hợp với thực tế mua - bán trên thị trường thì cơ quan thuế được quyền ấn định thuế. Quyền này được quy định cụ thể trong Luật Quản lý thuế, chứ cơ quan thuế không tự đặt ra. Để ấn định giá chuyển nhượng, Luật Quản lý thuế và các văn bản hướng dẫn đã quy định đầy đủ, cụ thể các nguyên tắc, trình tự, thủ tục đảm bảo việc ấn định sát với thực tế, không gây thiệt hại cho NĐT và đặc biệt là tránh được việc lợi dụng ấn định thuế để gian lận thuế, tiêu cực trong quản lý thuế. Nếu việc ấn định không chính xác, không khách quan, NĐT có quyền khiếu nại lên cơ quan có thẩm quyền. Tôi xin nhấn mạnh, quyền khiếu nại về thuế đã được Luật Quản lý thuế quy định rất rõ ràng, cụ thể, các văn bản hướng dẫn cũng đã quy định cụ thể tất cả các nguyên tắc, thủ tục, trình tự để NĐT, doanh nghiệp, người nộp thuế thực hiện quyền này.
Về quan điểm cá nhân, theo ông, có nên tạm hoãn hoặc dừng thu thuế TNCN đối với ĐTCK?
Theo quan điểm cá nhân tôi thì không nên tạm hoãn hoặc dừng thu thuế TNCN đối với hoạt động ĐTCK. Lý do là, trong bối lạm phát và suy thoái kinh tế toàn cầu tác động đến tất cả mọi lĩnh vực hoạt động sản xuất - kinh doanh, tác động đến tất cả mọi thành viên trong xã hội, đặc biệt là doanh nghiệp nhỏ và vừa, người làm công ăn lương chứ không riêng gì hoạt động ĐTCK. Trong khi tất cả mọi đối tượng, kể cả người làm công ăn lương, hộ kinh doanh nhỏ vẫn phải nộp thuế TNCN mà ĐTCK lại được hoãn. Nếu một bộ phận nhà ĐTCK mà theo tôi là những ngươi có thu nhập cao hơn mức bình quân của xã hội được hoãn nộp thuế, trong khi tất cả các đối tượng khác thậm chí còn gặp khó khăn hơn lại không được hoãn là không công bằng. Tuy nhiên, để chia sẻ khó khăn với NĐT, cơ quan thuế cố gắng thực hiện cách thu thứ 2, NĐT bị thua lỗ không phải nộp thuế TNCN nên không hoãn đi chăng nữa cũng không ảnh hưởng đến họ.
